Jerzy Dobrowolski
pseud. Inżynier, Wilno
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1879-06-23 |
Miejsce urodzenia: | Kolińce |
Data śmierci: | 1941-06-26 |
Miejsce śmierci: | Lwów |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Zenon Mieczysław |
Imię matki: | Michalina |
Nazwisko panieńskie matki: | Łukasiewicz |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | pułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Był absolwentem Wydziału Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej i Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Do 1918 r. służył w armii austriackiej, zasłynął zestrzeleniem armatnim strzałem rosyjskiego balonu obserwacyjnego. Walczył m.in. w Bitwie Gorlickiej, na froncie rosyjskim i włoskim. Był dwukrotnie ranny. Uczestniczył w obronie Lwowa 1918-19 w komendzie nad artylerią południowego odcinka po wydostaniu się spod inwazji ukraińskiej. Następnie objął dowództwo 2 dywizjonu 5 pap podczas ofensywy ukraińskiej oraz później podczas wojny polsko-bolszewickiej. Od 4 sierpnia 1919 r. Dobrowolski był dowódcą garnizonu w Jarosławiu, jednocześnie będąc komendantem baterii saperów. Od 12 sierpnia 1920 r. służył w wojku jako Okręgowy Inspektor Artylerii przy Dowództwie Okręgowym grupy Pomorze w Grudziądzu. W roku 1921 został pierwszym dowódcą nowo sformowanego 10 Pułku Artylerii Ciężkiej w Przemyślu i pełnił tę funkcję do 1925 r. W latach 1925-1927 był dowódcą 6 Pułku Artylerii Ciężkiej we Lwowie. Od maja 1927 r. do 1929 r. był dowódcą 6 Grupy Artylerii. W 1928 roku został skierowany na kurs dowódców wyższych jednostek artylerii przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 14 lutego 1929 r. pułkownik Jerzy Dobrowolski został przeniesiony w stan spoczynku. |
W czasie wojny: | Zmobilizowany do wojska brał udział w walkach o Lwów we wrześniu 1939 r. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | Swoją karierę zawodową rozpoczął jeszcze w trakcie studiów, pracując przy budowie kolei Lwów-Podhajce. Następnie zajął się wykonaniem planów parcelacyjnych gruntów położonych między ulicami Kadecką a Wulecką we Lwowie dla Jana Dylewskiego, prezesa apelacji lwowskiej. Później Dobrowolski pełnił funkcję zarządcy majątków ziemskich na Podolu i Wołyniu. Jego firma, Przedsiębiorstwo Budowy Dróg inż. Jerzy Dobrowolski, modernizowała m.in. górny odcinek ul. Łyczakowskiej i linię tramwajową do dworca kolejowego we Lwowie, a także budowała wodociąg w Sanoku i zbiornik wodny w Trepczy. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | Jako inżynier i zarządca nieruchomości Jerzy Dobrowolski dbał o dobra i interesy Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek. Trzymał pieczę nad należącymi do zakonu nieruchomościami, a także pilnował wierzytelności Zgromadzenia. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | Działał we Lwowie w Polskiej Organizacji Walki o Wolność gen. Januszajtisa, gdzie kierował kontaktem Lwów prowincja najpierw jako szef sztabu, później komendant organizacji. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda POWOW |
Okręg: | Okręg Lwów |
Przydział: | POWOW |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | 9 grudnia 1939 r. został aresztowany przez NKWD we Lwowie. Przez długi czas jego los pozostawał nieznany. Na polecenie Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego, oraz Komendanta Głównego ZWZ-AK, gen. Stefana Grota-Roweckiego, podjęto działania mające na celu jego odnalezienie. Według danych wywiadowczych z sierpnia 1943 r., po przesłuchaniu świadków ustalono, że płk. Jerzy Dobrowolski był więziony w lwowskich “Brygidkach” do października 1940 r. Po aresztowaniu, brutalnym śledztwie i torturach nie załamał się, nikogo nie wydał. Został rozstrzelany 26 czerwca 1941 r. w więzieniu przy ul. Zamarstynowskiej we Lwowie. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Order Virtuti Militari V kl. – pośmiertnie, z datą 11.11.1942 r., Londyn Krzyż Walecznych (dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (10.11.1928 r.) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Dobrowolski J., Wisiecka M., Płk inż. Jerzy Dobrowolski, domsloncapodsokolem.eu, [online:] https://domsloncapodsokolem.eu/plk-inz-jerzy-dobrowolski/, dostęp: 10.06.2024 r.; Fundacja CDCN, Wykaz fotografii i filmów ze zbioru Jerzego Węgierskiego dotyczących organizacji konspiracyjnych okresu wojny i okupacji na terenie Małopolski Wschodniej, nr 0010, 0015; Mazur G., Skwara J., Węgierski J., Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Katowice 2007, s. 41, 89, 94, 98, 183, 304; SPP, Akta Głównej Komisji Weryfikacyjnej, sygn. KW2 718; Strokosz O., W Armii Krajowej – z Zaolzia przez okupowany Lwów do III-ciej Rzeczypospolitej, (oprac.) Kwiek J., Kraków 1994, s. 24; Tomaszewski B., Węgierski J., Zarys Historii Lwowskiego Obszaru ZWZ-AK, Warszawa 1987, s. 7; Węgierski J., Obsada osobowa lwowskiego obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, s. 9, 10. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Jerzy Dobrowolski był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Stefania z Mochnackich. Po jej przedwczesnej śmierci ożenił się z Elżbietą z Dembowskich (1888–1966). Mieli syna Antoniego (1920-2003). W Sanoku nazwisko Jerzego Dobrowolskiego widnieje na historycznej tablicy upamiętniającej twórców tamtejszych wodociągów. W 1993 r. władze Ukrainy ekshumowały masowy grób przy ul. Zamarstynowskiej, w którym mogło znajdować się ciało Pułkownika. 31.07.1994 r. we Lwowie odbył się uroczysty pogrzeb ofiar. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?