Stanisław Martyniak
pseud. Mocny, Gruby
| Dane osobowe | |
| Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Szukiel |
| Płeć: | mężczyzna |
| Data urodzenia: | 1922-12-08 |
| Miejsce urodzenia: | Matkuńce k. Turmont, Łotwa |
| Data śmierci: | 1980-05-09 |
| Miejsce śmierci: | Olsztyn |
| Miejsce pochówku: | Cmentarz Komunalny w Olsztynie |
| Rodzice | |
| Imię ojca: | Adam Julian |
| Imię matki: | Anna |
| Nazwisko panieńskie matki: | Dalewska |
| Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Wykształcenie cywilne | |
| Przed wojną: | W 1939 r. ukończył szkołę powszechną w Zemgalach. |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Służba wojskowa | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Miejsce pracy | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Działalność w ruchu kombatanckim | |
| Opis działań: | |
| Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
| Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | Należał do organizacji “Wyzwolenie Polski” w Dyneburgu (jesień 1939r.) założonej przez polskich harcerzy. Jego działalność polegała na zbieraniu broni porzuconej przez internowanych żołnierzy polskich, przerzucaniu jej przez granicę polsko-łotewską, pomocy internowanym Polakom w przekraczaniu granicy i w rozwiązywaniu ich problemów bytowych. Był członkiem Ośrodka Dywersyjnego “Ignalino”. |
| Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
| Działalność: | Poszukiwany przez Gestapo zgłosił się do Obwodu Brasławskiego ZWZ/AK. Następnie przeniesiony do Obwodu Święciańskiego do 22. Oddziału Dywersyjnego. 1944-02-01- znalazł się w grupie stanowiącej zalążek 36. WB AK. Uczestniczył we wszystkich akcjach bojowych tej Brygady. W szeregi 5. Wileńskiej Brygady AK wstąpił pod koniec marca 1946r. Służył w pododdziale pod dowództwem Feliksa Selmanowicza “Zagończyka”. Brał oddział w operacji dywersyjnej przeprowadzonej 04.04.1946r. w Gdańsku przy ul. Łąkowej 29. Grupę rozbili funkcjonariusze UB i milicji w trakcie pościgu, a “Mocny” został aresztowany. Udało mu się uciec z aresztu. |
| Data zaprzysiężenia: | 1941-12-06 |
| Czasookres: | 1941-12-06-1944-07-00 |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | 36 WB AK |
| Okręg: | Okręg Wilno |
| Przydział: | Wileńskie Brygady Armii Krajowej |
| 5 Wileńska Brygada Armii Krajowej | |
| Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
| Działalność: | |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | |
| Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
| Opis działań: | Do 1947 r. pozostawał w działalności podziemnej. |
| Udział w akcji "Burza" | |
| Opis działań: | |
| Konspiracyjni współpracownicy | |
| Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
| Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
| Służba w innych formacjach wojskowych | |
| Polskich: | |
| Niepolskich: | |
| Represje | |
| Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | W 1947 r. aresztowany przez UB w Łodzi na skutek donosu Romualda Korbuta, współpracownika UB. Wiele lat przebywał w więzieniu, gdzie był torturowany. Na skutek tego po zwolnieniu amputowano mu obie nogi. w 1949r. został ponownie zatrzymany przez UB w Łodzi i skazany na 10 lat więzienia. Wolność odzyskał w 1955r. na mocy amnestii. |
| Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
| Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
| Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
| Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 4, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 138-139; “Wileńskie Rozmaitości”, 2007, nr 6 (105), s. 138-139. Śladami żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej po Trójmieście, red. I. Brzezińska, Gdańsk 2023, s. 38. |
| Ikonografia | |
| Ewentualne uwagi | |
| Fotografie | |
| Skany załączonych dokumentów | |
| Pobierz jako plik tekstowy | |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?
