Helena Stempkowska-Pasierbska
pseud. Nawoja
| Dane osobowe | |
| Nazwisko panieńskie: | Stempkowska |
| Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
| Płeć: | kobieta |
| Data urodzenia: | 1921-12-15 |
| Miejsce urodzenia: | Wilno |
| Data śmierci: | |
| Miejsce śmierci: | |
| Miejsce pochówku: | |
| Rodzice | |
| Imię ojca: | Kazimierz |
| Imię matki: | Justyna |
| Nazwisko panieńskie matki: | |
| Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Wykształcenie cywilne | |
| Przed wojną: | W 1938 r. ukończyła Gimnazjum PP. Benedyktynek w Wilnie. Rozpoczęła naukę w Liceum Administracyjnym, gdzie uczęszczała do czasu zamknięcia przez okupanta. |
| W czasie wojny: | Uczennica Prywatnego Gimnazjum Handlowego im. Filomatów. W 1940 r. zdała tam maturę. |
| Po wojnie: | W 1962 r. rozpoczęła studia na gdyńskiej WSP. W 1966 r. ukończyła je z tytułem magistra filologii polskiej. |
| Służba wojskowa | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Miejsce pracy | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | Od skończenia studiów do emerytury pracowała jako nauczycielka. |
| Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | W 1980 r. wstąpiła do “Solidarności”, gdzie zajmowała się działalnością wydawniczą. Założycielka organizacji “Rodzina Ponarska”. Z jej inicjatywy powstały tablice pamiątkowe w Warszawie, Gdańsku i Olsztynie oraz krzyże pamiątkowe w Ponarach i Warszawie. |
| Działalność w ruchu kombatanckim | |
| Opis działań: | |
| Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
| Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
| Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
| Działalność: | Podczas nauki w Gimnazjum im. Filomatów rozpoczęła działalność w ZWZ. Przydzielono ją do służby w kwatermistrzostwie w Garnizonie m. Wilna. Zajmowała się m.in. rozpoznawaniem terenu i łącznością, kolportażem tajnej prasy. W 01.1942 r. oddelegowano ją na kurs sanitariuszek. |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | 07.1941-17.07.1944 |
| Pełnione funkcje: | Łączniczka, sanitariuszka. |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | Kwatermistrzostwo |
| Okręg: | Okręg Wilno |
| Przydział: | |
| Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
| Działalność: | |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | |
| Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
| Opis działań: | Pracowała w punkcie repatriacyjnym, gdzie zajmowała się wystawianiem fałszywych dokumentów byłym żołnierzom AK zagrożonym przez aresztowania. |
| Udział w akcji "Burza" | |
| Opis działań: | Wzięła udział w akcji jako sanitariuszka w szpitalu polowym w Kolonii Wileńskiej. |
| Konspiracyjni współpracownicy | |
| Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | dr Czesław Pupiałło “Droga” – kierownik kursu sanitariuszek |
| Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
| Służba w innych formacjach wojskowych | |
| Polskich: | |
| Niepolskich: | |
| Represje | |
| Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | 13.05.1942 r. aresztowana wraz z innymi uczestniczkami kursu sanitariuszek. Została uwięziona na Łukiszkach, zwolniono ją jeszcze w grudniu tegoż roku. |
| Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
| Ordery i odznaczenia | |
| Lista odznaczeń | Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981 r.) Krzyż Armii Krajowej (1975 r.) Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1993 r.) Odznaka “Zasłużony Ziemi Gdańskiej” |
| Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
| Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Autorka książki o rzezi w Ponarach. |
| Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
| Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | “Wileńskie Rozmaitości”, 1999, nr 5 (55), s. 59-60. MAK, Kartoteka Żołnierzy Okręgu Wilno AK; Helena Pasierbska; sygn.MAK/MP/3547-3548 |
| Ikonografia | |
| Ewentualne uwagi | |
| Fotografie | |
| Skany załączonych dokumentów | |
| Pobierz jako plik tekstowy | |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?
