Karaszewicz-Tokarzewski, Michał

Michał Karaszewicz-Tokarzewski

pseud. Doktor, Stawski, Stolarski, Torwid

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1893-01-05
Miejsce urodzenia:Lwów
Data śmierci:1964-05-22
Miejsce śmierci:Casablanca
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Bolesław
Imię matki:Helena
Nazwisko panieńskie matki:Lerch de Lerchensfeld
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: generał brygady
Data: 1924-12-01
Starszeństwo: ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 19. lokatą w korpusie generałów
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: generał dywizji
Data: 1943-01-01
Starszeństwo: ze starszeństwem
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: generał broni
Data: 1964-03-19
Starszeństwo: ze starszeństwem
Organ nadający: Prezydent RP August Zaleski
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Studia rozpoczął na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych we Lwowie w 1913 r. Naukę kontynuował w Krakowie na Wydziale Medycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim.

 

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W momencie wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, gdzie był dowódcą między innymi 5 pp III batalionie. Po opuszczeniu obozu dla internowanych pozostał w konspiracji, wstępując do Polskiej Organizacji Wojskowej. Będąc w POW działał między innymi na terenie Moskwy, za co został trzykrotnie aresztowany przez władzę bolszewickie.

W okresie kształtowania się II Rzeczypospolitej, ponownie powierzono mu dowództwo nad 5 pp. Legionów. Jako dowódca 5 pp. wspomógł płk.Stachiewicza, który walczył z Ukraińcami o Przemyśl. Ponadto 19.11.1918 r. udzielił  odsieczy dla walczącego Lwowa, a w okresie wojny polsko-bolszewickiej dowodził brygadą w 1 Dywizji Piechoty Legionów. W kolejnych latach tj. 1924 r. uzyskał nominację na dowódcę 19 Dywizji Piechoty w Wilnie oraz awans na generała brygady ze starszeństwem. Kolejną nominację otrzymał 17.03.1927 r., otrzymując stanowisko dowódcy dywizji oraz szefa Biura Personalnego Ministra Spraw Wojskowych. W tym samym czasie został również przewodniczącym Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Dwa lata później tj. 21.03.1929 r. otrzymał dowództwo nad 25 Dywizją Piechoty. W kolejnych latach swojej kariery wojskowej, obejmował dowództwo następująco: nad Okręgiem Korpusu nr III w Grodnie, Okręgiem Korpusu nr VI we Lwowie oraz nad Okręgiem Korpusu nr VIII w Toruniu. Na stanowisku dowódcy Okręgu Korpusu pozostał do 11.09.1939 r.

 

 

W czasie wojny:

Od 11.09.1939 r. dowodził 15 i 27 Dywizją Piechoty, które wchodziły w skład Armii “Pomorze”. Po zakończeniu kampanii wrześniowej, stanął na czele konspiracyjnej organizacji wojskowej SZP.

 

 

Po wojnie:

Pozostając na emigracji w 1954 r. został Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych oraz ministrem obrony narodowej w rządzie Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie.

 

 

Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Po zakończeniu wojny pozostał w Anglii, pracując w fabryce sprzętu radiowym.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Należał między innymi do Polskiej Partii Socjalistyczno-Frakcyjnej Rewolucyjnej, Związku Wali Czynnej oraz do Związku Strzeleckiego.

 

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Komendant Obszaru Lwów.

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Obszaru nr 3
Okręg:Okręg Lwów
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

W 08.1941 r. wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR, obejmując dowództwo 6 Dywizji Piechoty “Lwów”. Będąc w Armii Polskiej, otrzymał stanowisko zastępcy dowódcy, generała dywizji Władysława Andersa. Ponad to powierzono mu również funkcję dowódcy Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie oraz stanowisko dowódcy III Korpusu Polskiego od 08.1944 r. Następnie od 12.1944 r. do 08.1946 r. będąc do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej, odpowiedzialny był za “sprawy specjalne”.   

 

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Został aresztowany przez NKWD w 03.1940 r. jako Tadeusz Mirowy. Będąc nadal pod sfałszowanym nazwiskiem wywieziony został do łagru pod Workutę. Po ujawnieniu przez sowietów jego prawdziwej tożsamości, przeniesiony został do więzienia na Łubiance. 

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Orła Białego,
Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari, 
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari,

Krzyż Komandorowski Orderu Odrodzenia Polski,

Krzyż Niepodległości z Mieczami,

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,

Krzyż Walecznych- czterokrotnie nadany,

Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami-dwukrotnie nadany,

Medal Pamiątkowy za wojnę 1918-1921,

Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości,

Odznaka za Rany Kontuzje, Znak oficerski “Parasol”,

Odznaka “Za wierną służbę”,

Legia Honorowa V klasy- Francja,

Order Łaźni III klasy- W.Brytania,

Krzyż Walki Orderu Korony Rumuni,

Order Trzech Gwiazd II klasy- Łotwa,

Order Białego Orła III klasy- Jugosławia.

 

 

 

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Bargiełowski D., Po trzykroć pierwszy. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. Generał broni, teozof, wolnomularz, kapłan Kościoła liberalnokatolickiego. Tom 1. Warszawa 2000. ​ Tom 2. Warszawa 2001. ​ Tom 3. Warszawa 2002;

Fundacja CDCN, Wykaz fotografii i filmów ze zbioru Jerzego Węgierskiego dotyczących organizacji konspiracyjnych okresu wojny i okupacji na terenie Małopolski Wschodniej, nr 0077, 0077-D, 0015-D;

Kryska-Karski T., Żurakowski St., Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991;

Mierzwiński Z., Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa 1990, s.323-331;

Spórna M., Słownik najsłynniejszych wodzów i dowódców polskich, Kraków 2006;

Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994;

Węgierski J., Obsada osobowa lwowskiego obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, s. 12.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?