Czernowski, Jerzy Tadeusz

Jerzy Tadeusz Czernowski

pseud. Dick

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1926-04-16
Miejsce urodzenia:Przemyśl
Data śmierci:2014-08-09
Miejsce śmierci:Łapino
Miejsce pochówku: Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku
Rodzice
Imię ojca:Jan
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Pilch
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapral
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: porucznik
Data: 1997-04-02
Starszeństwo:
Organ nadający: Prezydent RP
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Do Szkoły Powszechnej uczęszczał w latach 1932-1938, a następnie w roku szkolnym 1938/1939 ukończył pierwszą klasę Gimnazjum Ogólnokształcącego im. K. Morawskiego w Przemyślu.

W czasie wojny:

Po wybuchu i zakończeniu działań wojennych we wrześniu 1939 r. mieszkał w niemieckiej części Przemyśla (na lewym brzegu Sanu). Przez półtorej roku uczęszczał tam do drugiej i trzeciej klasy tzw. „szkoły krynickiej”, jedynej wówczas średniej szkoły dostępnej dla młodzieży polskiej.

Po wojnie:

W latach 60. ukończył w Gdańsku zaocznie studia ekonomiczne uzyskując tytuł magistra.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:

W 1941 r. z powodu ciężkich warunków bytowych przestał się uczyć i podjął pracę jako ekspedient (sprzedawca) w sklepie papierniczo-galanteryjnym. Wiosną 1943 r. z uwagi na grożące niebezpieczeństwo wywozu na roboty przymusowe do Niemiec przeniósł się do Lwowa, gdzie pracował w hurtowni obuwia „Max Badura”, jako pomoc biurowa. Wiosną 1944 r., wobec zbliżania się frontu, wrócił do Przemyśla, gdzie niemal natychmiast został wcielony do tzw. „Służby Budowlanej” („Bandienst”) i skierowany do pracy w oddziale na terenie Jarosławia, a potem na terenie Huty Stalowa Wola

Po wojnie:

W czerwcu 1946 r. gimnazjum to zostało przejęte przez II Korpus Polski gen. Władysława Andersa i przeniesione do Tracji we Włoszech (kilka miesięcy później nastąpiły kolejne przenosiny szkoły do Anglii). Na jesień 1946 r. zdecydował się pod wpływem jego późniejszej małżonki na powrót do kraju. W Polsce znalazł się w 1946 r. Na granicy deklarował się jako powracający z robót przymusowych w Niemczech. Po powrocie przez kilka miesięcy mieszkał u brata we Wrocławiu, pracując w tamtejszym I Urzędzie Skarbowym.  W czerwcu 1947 r. przeniósł się na Wybrzeże do Gdańska. Miał za sobą blisko 49 lat pracy zawodowej głownie w przedsiębiorstwach gospodarki morskiej. Okres jego ciągłej pracy zawodowej trwał od stycznia  1947 r. do lipca 1995 r. W tym czasie pracował w służbach finansowo-księgowych i ekonomicznych – głównie w przedsiębiorstwach państwowych gospodarki morskiej (port w Gdańsku i Gdyni) i handlu zagranicznego (spedycja międzynarodowa C. Hartwig. Od 1968 r. pracował na stanowiskach: głównego księgowego lub dyrektora finansowego (ekonomicznego).

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Działał aktywnie w organizacjach społeczno-zawodowych: Polskim Towarzystwie Ekonomicznym oraz Stowarzyszeniu Księgowych w Polsce. Był także członkiem PZPR.

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

Członek ŚZŻAK nr leg. 063768.

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od początku sierpnia 1944 r. służył w oddziale leśnym 8 kompanii, 26 pp AK, pod dowództwem kpt. T. Matyszewskiego ps. Andrzej Ćwikała – bez przerwy, aż do lipca 1945 r. W tym czasie przechodził niezbędne przeszkolenie wojskowe, przerabiał kurs podchorążówki piechoty, a przede wszystkim brał udział we wszystkich akcjach i całej służbie bojowej oddziału. Wiosną 1945 r. został awansowany do stopnia kaprala. Brał udział we wszystkich działaniach kompani mającej zadanie obrony polskich osiedli przed atakami UPA, NKWD, pospolitymi bandami wzdłuż granicy polsko-radzieckiej na odcinku: Biercz – Dylęgowa (województwo rzeszowskie).

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1944-08-00 - 1945-07-00
Pełnione funkcje:

Strzelec

Oddział względnie pion organizacyjny:26 pp AK, 8 komp.; OL "Warta", 1 plut., komp. "C8"
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: Zgrupowanie Oddziałów Partyzanckich „Warta”
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Po rozwiązaniu oddziału powrócił do Przemyśla. Już na początku 1945 r.  wraz z kilkunastoma kolegami z oddziału wyjechał na fałszywych papierach – w pierwszej takiej grupie na Zachód. Tam po przejściu przez kilka różnych obozów (Pilzno, Rogensburg, Zangwasser, Normberga), znalazł się w dużej grupie byłych Żołnierzy AK – w obozie szkoleniowym Brygady Świętokrzyskie pod Norymbergą. Po krótkim przeszkoleniu rozpoczął służbę w jednej z „kompani wartowniczych” przy armii amerykańskiej, najpierw w Fürth, później w Karlsfeld koło Monachium. W styczniu 1946 r. wraz z kilkoma innymi kolegami , za zgodą ich dowódcy przenieśli się do dawnego „Oflagu” w Marnan w celu kontynuowania nauki w powstałym tam polskim gimnazjum

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Srebrny Krzyż Zasługi, data nadania: 9-06-1976 r.

Krzyż Kawalerski OOP, nr leg. 1562-88-7, data nadania: 1-06-1988 r.

Krzyż Armii Krajowej, nr leg. 3-99-132, data nadania: 7-04-1999 r.

Odznaka pamiątkowa Akcja „Burza”

Odznaka pamiątkowa „Żołnierz Kresowy AK”

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

ŚZŻAK Okręg Lwów (Kraków), teczka osobowa Jerzego Czernowskiego;

http://old.muzeum-ak.pl/biogramy/formatka.php?idwyb=109, dostęp: 07.06.2020;

„Wewnętrzny Biuletyn Informacyjny ŚZŻAK Obszaru Lwowskiego im. Orląt Lwowskich”, 2014, nr 18, s. 42-44;

Węgierski J., Armia Krajowa na Zachód od Lwowa, Kraków 1993, s. 67, 195.

Węgierski J., Oddziały Leśne „Warta” Obszaru Lwowskiego Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie, Kraków 1998, s. 93.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?