Eugeniusz Ludwik Frajdenberg
pseud. Góra
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Eugeniusz Górski, Stanisław Kruk |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1923-12-04 |
Miejsce urodzenia: | Tczew |
Data śmierci: | 2007-08-30 |
Miejsce śmierci: | Nowy Targ |
Miejsce pochówku: | Nowy Targ |
Rodzice | |
Imię ojca: | Tadeusz |
Imię matki: | Wilhelmina |
Nazwisko panieńskie matki: | Buczyńska |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podporucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | kapitan |
Data: | 2022-01-08 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | Minister Obrony Narodowej |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Uczęszczał do szkoły powszechnej we Lwowie. Był uczniem XI Gimnazjum i Liceum im. Śniadeckich we Lwowie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | W szeregach Przysposobienia Wojskowego wezwany do obrony miasta Lwowa. W dniach 12-22.09.1939 r. brał udział w obronie Lwowa. |
Po wojnie: | Po zakończeniu działań wojennych, służył w Modlinie 3 Pułk Szkoły Podoficerskiej Broni Pancernej – jako wykładowca techniki strzelania oraz „Ogniowej i Taktyki walki czołgowej”. |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Przez okres I okupacji sowieckiej przebywał we Lwowie. Pracował na kolei, jako robotnik przy naprawie torów, a następnie jako stawidłowy. |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | ZBoWiD, nr leg. 0776718 ŚZŻAK nr leg. 12284. Działał w Środowisku Żołnierzy AK Obszaru Lwowskiego w Krakowie w Komisji Historycznej. |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Przez swoją ciotkę Cecylię Czajkowską nawiązał kontakt z SZP i przekazał im zakopany przez niego i jego brata karabin maszynowy „Browning” znaleziony koło Hołoska. Od grudnia 1941 r. do 28 lipca 1944 r. w ZWZ-AK. Przydział Lwów-Miasto „Kedyw” – oddział likwidacyjno-dywersyjny. Zaczął uczęszczać na wykłady do konspiracyjnej szkoły oficerskiej. W pierwszych dniach października 1942 r. po ponownym złożeniu przysięgi przystąpił on do pracy konspiracyjnej, otrzymując zadanie kuriera-łącznika. W tym czasie zapisał się do szkoły przemysłu artystycznego. We wspomnianej szkole otrzymał dokumenty na podstawie których mógł wykupić bilet i legitymować się nim w drodze. Jako kurier przewoził dokumenty i prasę konspiracyjną „Biuletyn Informacyjny” na trasach Lwów-Tarnopol, Lwów-Kołomyja oraz Lwów-Stanisławów. W jednym z wyjazdów stacja Brody została na peronach obstawiona przez gestapowców i żandarmów. Zanim pociąg się zatrzymał E. Frajdenberg wyskoczył i zastrzelił banschutza i przerwał się przez kordon. Za szybką decyzję oraz zachowanie się dowództwo udzieliło mu pochwałę. Udało mu się skończyć szkołę podchorążych piechoty. Na przełomie lutego i marca 1943 r. powstaje oddział „Kedywu”, do którego zgłosił się ze swoim bratem „Piorunem”. Przejście dodatkowego szkolenia z zakresu komandosko-dywersyjnego, uczęszczanie do szkoły dla kierowców Lemberger Kraftfahrschule, a koszty z tym związane pokryła organizacja. Brał udział w uwolnieniu więźniów ze szpitala więziennego przy ul. Janowskiej w kwietniu 1943 r. W Oddziale „Siwego”, Lwów-miasto Kedyw został wraz z bratem dowódcami patroli/sekcji. Brał udział w akcjach sabotażowych na trasie kolejowej Lwów-Brzuchowice-Lwów-Rawa Ruska, wykolejanie pociągów. Wykonywanie wyroków śmierci na zdrajcach i kolaborantach. W październiku 1943 r. brał udział w akcji na restaurację „Nur für Deutsche” przy ul. Piłsudskiego w Lwowie – wrzucono granaty tzw. filipinki. W tym czasie również inne patrole podrzuciły granaty i bomby w innych lokalach dla Niemców „Spalony” przy zadaniu na dworcu głównym we Lwowie, aby uniknąć aresztowania – E. Frajdenberg zostaje skierowany do oddziału leśnego „Popiela” do rejonu Kościejowa na płn. Lwowa. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1939-12-00 - 1944-07-28 |
Pełnione funkcje: | Kurier Łącznik |
Oddział względnie pion organizacyjny: | OP "Siwego, Kedyw; OP "Popiela"; 5 DP AK 19 pp |
Okręg: | Okręg Lwów |
Przydział: | SZP – Dowództwo Lwowskie (grudzień 1939-styczeń 1940), Okręg AK Lwów, Zgrupowanie AK Miasto |
Inspektorat Lwów-Miasto | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Walczył z UPA w celu ochrony ludności Polskiej m.in. w bitwie o Stanisławówkę. Przeprowadzał zgrupowanie pancerne w kierunku na Przemyśl. Po powrocie oddział „Popiela” został rozwiązany. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | Władysław Frajdenberg – brat, żołnierz AK. Anna Frajdenberg – siostra, zaangażowana w działalność AK. |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | Chcąc niknąć internowania przez NKWD zgłosił się 02.08.1944 r. we Lwowie do punktu werbunkowego LWP. Ranny w bitwie pod Budziszynem. Nie ujawnia się i wstępuje ochotniczo do Wojska Polskiego. Skierowany do Lublina na Majdanku zostaje zwerbowany do Oficerskiej Szkoły Broni Pancernej w Chełmie koło Lublina. Udział w operacji Berlińskiej – 1 Korpus Pancerny II Armia WP, Budziszyn-Drezno. Od 1.08.1944 r. do 30.07.1946 r. – II Armia WP, Korpus Pancerny. |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Aresztowany w 1940 r. jesienią, przebywał w więzieniu sowieckim za przynależność do SZP do marca 1941 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | Został więźniem politycznym od września 1949 r. do listopada 1951 r. Skazany przez Wojskowy Sąd Okręgowy IV we Wrocławiu z 02.06.1950 r. na 5 lat więzienia i degradację. Marszałek Rokossowski po rozpatrzeniu sprawy, skrócił wyrok do dwóch lat. Postanowieniem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu 21.06.1991 r. wyrok został unieważniony i w ślad za tym Minister Obrony Narodowej przywrócił mu stopień wojskowy porucznika. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Medal Zwycięstwa i Wolności 1939-1945 r. Krzyż Walecznych – 1943 r. Krzyż Armii Krajowej – 1986 r. Medal Wojska (dwukrotnie) – 1948 r. Krzyż Partyzancki Krzyż Walki o Niepodległość Krzyż Drugiej Obrony Lwowa Krzyż Więźnia Politycznego Odznaka Akcja „Burza” Odznaka „Weterana” Odznaka „Grunwaldzka” Odznaka „Żołnierz Kresowy” Patent Weterana Walk o Niepodległość |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Fundacja CDCN, Wykaz fotografii i filmów ze zbioru Jerzego Węgierskiego dotyczących organizacji konspiracyjnych okresu wojny i okupacji na terenie Małopolski Wschodniej, nr 480, 481, 0566; ŚZŻAK Okręg Lwów (Nowy Targ), teczka osobowa Eugeniusza Frajdenberga; ŚZŻAK Okręg Lwów (Kraków), teczka osobowa Eugeniusza Frajdenberga. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?