Irena Moderska
pseud. Irka, Rika
| Dane osobowe | |
| Nazwisko panieńskie: | Ositówna |
| Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
| Płeć: | kobieta |
| Data urodzenia: | 1921-10-04 |
| Miejsce urodzenia: | Ryga (Łotwa) |
| Data śmierci: | 2013-08-12 |
| Miejsce śmierci: | Poznań |
| Miejsce pochówku: | Poznań. Cmentarz Junikowo w Poznaniu: pole 5, kwatera AK, rząd CP1, grób nr 6 |
| Rodzice | |
| Imię ojca: | Ernest |
| Imię matki: | Józefa |
| Nazwisko panieńskie matki: | Kowzan |
| Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | szeregowy |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Wykształcenie cywilne | |
| Przed wojną: | Skończyła polską szkołę i gimnazjum w Rydze. |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | Ukończyła Historię Sztuki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. |
| Służba wojskowa | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Miejsce pracy | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | Tłumaczka na stacji kolejowej Gudogaj. |
| Po wojnie: | Pracowała jako kustosz w Muzeum Narodowym w Poznaniu. |
| Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Działalność w ruchu kombatanckim | |
| Opis działań: | Związek Sybiraków ŚZŻAK |
| Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
| Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
| Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
| Działalność: | Obwód Oszmiana, Inspektorat F. Od 09.1942 r. działała w Ośrodku Oszmiana – Placówka „Polany”, Komenda „Ard”. Pełniła funkcję łączniczki z oddziałami: 8 Oszmiańskiej Brygady “Tura”, 9 Oszmiańskiej Brygady “Małego”, 3 Brygadą “Szczerbca”. Pracowała na stacji kolejowej Gudogaj, gdzie zdobywała informacje o transportach wojsk niemieckich. Od 06.1944 r. do 07.1944 r. dostała przydział do 10 Oszmiańskiej Brygady “Gustawa”. Po rozbrojeniu Brygady przez Armię Czerwoną koło Miednik, uciekła z kolumny więźniów i dotarła do Wilna. Tam podjęła dalszą pracę w konspiracji, aż do aresztowania. |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | 1942-00-00 - 1944-07-18 |
| Pełnione funkcje: | Łączniczka w Zgrupowaniu |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | Zgrupowanie nr 3, 10 WB AK |
| Okręg: | Okręg Wilno |
| Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
| Działalność: | |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | |
| Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
| Opis działań: | |
| Udział w akcji "Burza" | |
| Opis działań: | |
| Konspiracyjni współpracownicy | |
| Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | Dowódca 10 Brygady por. Konrad Bukowski ps. Gustaw zastępca dowódcy por. Władysław Burak ps. Gajewski |
| Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
| Służba w innych formacjach wojskowych | |
| Polskich: | |
| Niepolskich: | |
| Represje | |
| Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Aresztowana 18.12.1944 r. przez NKWD. Po śledztwie przy ul. Ofiarnej trafiła do więzienia na Łukiszkach. W 03.1945 r. wywieziona do Saratowa. Przebywała w łagrach Jełszanka, Kutaisi, Borowicze do zwolnienia 27.02.1949 r. W 1947 r. podjęła próbę ucieczki, jednak została schwytana w Soczi i przetransportowana z powrotem do obozu. |
| Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
| Ordery i odznaczenia | |
| Lista odznaczeń | Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Odznaka Weterana Walk o Niepodległość Odznaka Honorowa Sybiraka |
| Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
| Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Wspomnienia ukazały się w Biuletynie Związku Sybiraków, Poznań 1991 r., a także zostały nagrane w 2009 r. przez Archiwum Wschodnie Ośrodka Karta. |
| Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
| Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.26; “Wileńskie Rozmaitości”, 2001, nr 5 (67), s. 150; 2005, nr 4 (91), s. 38-39. https://armiakrajowa-lagiernicy.pl/baza-zolnierzy-lagiernikow/entry/173/ [dostęp: 01.06.2020 r.] Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej. Bydgoszcz 1995. T 3, s. 150-151 oraz T 4 s. 38 -39 |
| Ikonografia | |
| Ewentualne uwagi | |
| Fotografie | |
| Skany załączonych dokumentów | |
| Pobierz jako plik tekstowy | |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?
