Edward Czornak
pseud. Mazur
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1926-09-21 |
Miejsce urodzenia: | Lubień Wielki |
Data śmierci: | |
Miejsce śmierci: | |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Władysław |
Imię matki: | Stefania |
Nazwisko panieńskie matki: | Majger |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | kapral |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Do 1939 r. uczęszczał do szkoły podstawowej w Przemyślu. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Po wojnie mieszkał w Ostródzie i tam uczęszczał do gimnazjum. W 1951 r. udał się do rodziny do Krakowa na studia politechniczne. Zatrudnił się w Akademii Górniczo-Hutniczej w laboratorium na Wydziale Górniczym. Studia ukończył na Politechnice Krakowskiej w 1956 r. na Wydziale Budownictwa Lądowego. |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Pracował jako robotnik kolejowy przy remontach na trasie Przemyśl – Lwów. Od 1942 r. podjął pracę w Głównych Warsztatach Kolejowych we Lwowie przy Pl. Wilsowa, obok Głównego Dworca Kolejowego w charakterze ucznia ślusarskiego. Będąc posiadaczem kolejowego Aussweisa mógł poruszać się handlując kradzionymi narzędziami z Warsztatów głównie na terenie Wołynia i Podola. |
Po wojnie: | Pracował jako referent mieszkaniowy w Zarządzie Miasta w Ostródzie. W 1971 r. wyjechał do pracy, od początku na budowę Huty Katowice, a skłoniły go do tego lepsze zarobki oraz możliwość uzyskania uprawnień budowlanych. Pracował do 1 etapu do stanu wojennego, a następnie udał się na wcześniejszą emeryturę. W 1980 r. zawiązał „Solidarność” na budowie Stalowni, pracował w Budostalu-4 w „Zarządzie Kompleksu Budowy Stalowni”. Zorganizował ok. 600 osób. Osobiście kolportował wydawnictwa gazetki. Nie był internowany, dzięki pomocy kolegi kadrowca. Udał się na wczesną emeryturę, a po roku znowu zatrudnił się na niepełny etat w AGH – na dawnym miejscu. Pracował w Radzie Zakładowej ZNP, pełniąc funkcję przewodniczącego Emerytów i Rencistów AGH. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Organizował Koła ZBoWiD, pracował społecznie w Miejskim Komitecie Obrońców Pokoju w Ostródzie. Pracował społecznie w radzie Zakładowej ZNP przy AGH w akcji kolonijnej przez ok. 10 lat. Był członkiem warszawskiego środowiska „Synów Pułku”. |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | ŚZŻAK, nr leg. 3287 ZBoWiD |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W 1943 r. oddziały AK, plutony operacyjne i samoobrona staczały odwetowe walki z UPA. W ten sposób nie zgłosił się więcej do pracy, miejscowa organizacja początkiem grudnia 1943 r. zleciła mu funkcję łącznika i gońca z uwagi na wczesne zaangażowanie w służbie łącznikowej, tzw. Wtedy Wojsko Polskie zabrało go do swoich szeregów. Pełnił on nadal podobną funkcję przy dowódcy plutonu ps. „Janosik”. Przesuwali się oni w stronę Karpat, lasami zbliżali się w kierunku Bieszczad. Po drodze były akcje żywnościowe na Liegenschafty, urzędy gminne, mleczarnie, likwidacje ukraińskich policjantów i donosicieli. Brał udział w akcjach, głównie na ubezpieczeniach z RKM typ Bren. W jednej z akcji obrzucił granatami posterunek Sonderdienstkomando. Były to granaty gamony pochodzenia zrzutowego pod Pikulicami, gdzie brał udział na ubezpieczeniu zrzutu między Mościskami a Samborem. Jego oddział walczył z Ukraińcami i Niemcami z tylnego ubezpieczenia przesuwającego się frontu na Zachód. Razem z oddziałem udał się na miejsce koncentracji Zgrupowania “San”. Przeszedł tam szkolenie, ćwiczenia oraz przygotowania do Akcji „Burza”, osobiście był on na folwarku w Korytnikach na płd. od Przemyśla. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1943-12-00 - 1944-08-00 |
Pełnione funkcje: | Goniec Łącznik Strzelec |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Zgrupowanie "San"; OP "Janosik"; |
Okręg: | Okręg Lwów |
Przydział: | Okręg AK Lwów, Zgrupowanie AK San |
Inspektorat Zachodni | |
Przydział: | Oddziały Partyzanckie |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | W dniu 1 sierpnia 1944 r. miała miejsce uroczysta przysięga i wymarsz grupami na Północ. W tym czasie E. Czornak będący w służbie kontaktowej przebywał w różnych miejscowościach w przygotowaniu kwater – głównie Grodzisko Dolne, Górne i inne wioski na Północ od Przeworska. Kontaktował się również w Leżajsku u weterynarza Kochmańskiego w sprawach zakwaterowania i kontaktu z oddziałem „Ojca Jana” dla przejścia w lasy sieniawskie. Jeden z ich oddziałów został rozbrojony w Rudnikach nad Sanem przez wojska sowieckie. Znalazł się on wtedy w grupie przesuwającej się głównie nocą i lasami. Udało się im dojść znacznie pod Warszawę. Dnia 2 lub 3 sierpnia w lesie wieczorem zostali zaatakowani przez wojska Armii Czerwonej. E. Czornak ukrył się w moczarach, wyszedł cało. Udał się on wraz z akowcami, którzy przetrwali pod Kańczugę. W służbie gońca przebywał we wsi Markowa, Sieterz, Nowosielce, Budy Łańcuckie aż do Żołyni i Leżajska. Następnie przebywał w Grodzisku na posterunku MO, był to posterunek obsadzony przez żołnierzy AK, zanosił tam meldunki. Komendant polecił mu nie wracać na Południe i nakazał udać na teren lubaczowski do oddziału por. „Zbója” w Łukawcu. Natychmiast po przyjeździe brał udział w akcji spalenia skupiska banderowskiego we wsi Lubliniec, następnie Gorajec. W trakcie tych akcji spotkał się ze swoimi kolegami z oddziału „Sulimy” – kwaterujących na Posterunku MO w Baszni Dolnej. Za zgodą por. „Zbója” przeniósł się do Baszni. Ochraniali polskie wioski, dodając do tego stałe napady i odwet ze spaleniem wsi. W marcu 1945 r. Ukraińcy napadali na wszystkie posterunki równocześnie tego samego dnia i godzinie. W tym czasie E. Czornak był już w ewidencji 3 dywizji zamojskiej AK, 9 pułku piechoty w IV kompani szturmowej lubaczowskiej. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | 3 DP, 9 pp, 3 komp. Lubaczów |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | W kwietniu 1945 r. został wydelegowany na kurs podoficerski do Lubaczowa. Kurs trwał 3 miesiące – otrzymał on stopień kaprala. Pozostał po kurskie w Kompanii Operacyjnej Szturmowej w Lubaczowie. Wówczas w Lubaczowie powołano Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie w większości w jego skład wchodzili AK-owcy. W lubaczowskiej kompani operacyjnej walczył z UPA – Zachód odcinek Bastion, był ranny dwa razy. Obawiając się aresztowania wśród członków AK wyjechał na Mazury do ojca, który był tam kolejarzem. |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | Był nękany przez UB. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Armii Krajowej – nr 20235, data nadania: 20-02-1979 r. Krzyż Walecznych – nr 7831, data nadania: 27-12-1969 r. Krzyż Kawalerski OOP – nr 968-90-58, data nadania: 15-10-1990 r. Krzyż Partyzancki – nr D-14112, data nadania: 30-05-1959 r. Medal Wojska Polskiego Medal Zwycięstwa i Wolności – nr 924-71-112, data nadania: 23-10-1972 r. Odznaka Grunwaldzka – nr 103077, data nadania: 28-02-1947 r. Odznaka „Syn Pułku” – nr 2169, data nadania: 20-09-1975 r. Odznaka „Budowniczy Huty Katowice” – nr 8105, data nadania: 5-05-1977 r. Srebrna Odznaka za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa – nr 1515, data nadania: 16-05-1969 r. |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | ŚZŻAK Okręg Lwów (Kraków), teczka osobowa Edwarda Czornaka. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?