Czornak, Edward

Edward Czornak

pseud. Mazur

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1926-09-21
Miejsce urodzenia:Lubień Wielki
Data śmierci:
Miejsce śmierci:
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Władysław
Imię matki:Stefania
Nazwisko panieńskie matki:Majger
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapral
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Do 1939 r. uczęszczał do szkoły podstawowej w Przemyślu.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Po wojnie mieszkał w Ostródzie i tam uczęszczał do gimnazjum.

W 1951 r. udał się do rodziny do Krakowa na studia politechniczne. Zatrudnił się w Akademii Górniczo-Hutniczej w laboratorium na Wydziale Górniczym. Studia ukończył na Politechnice Krakowskiej w 1956 r. na Wydziale Budownictwa Lądowego.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:

Pracował jako robotnik kolejowy przy remontach na trasie Przemyśl – Lwów. Od 1942 r. podjął pracę w Głównych Warsztatach Kolejowych we Lwowie przy Pl. Wilsowa, obok Głównego Dworca Kolejowego w charakterze ucznia ślusarskiego. Będąc posiadaczem kolejowego Aussweisa mógł poruszać się handlując kradzionymi narzędziami z Warsztatów głównie na terenie Wołynia i Podola.

Po wojnie:

Pracował jako referent mieszkaniowy w Zarządzie Miasta w Ostródzie.

W 1971 r. wyjechał do pracy, od początku na budowę Huty Katowice, a skłoniły go do tego lepsze zarobki oraz możliwość uzyskania uprawnień budowlanych. Pracował do 1 etapu do stanu wojennego, a następnie udał się na wcześniejszą emeryturę.

W 1980 r. zawiązał „Solidarność” na budowie Stalowni, pracował w Budostalu-4 w „Zarządzie Kompleksu Budowy Stalowni”. Zorganizował ok. 600 osób.  Osobiście kolportował wydawnictwa gazetki. Nie był internowany, dzięki pomocy kolegi kadrowca. Udał się na wczesną emeryturę, a po roku znowu zatrudnił się na niepełny etat w AGH – na dawnym miejscu.

Pracował w Radzie Zakładowej ZNP, pełniąc funkcję przewodniczącego Emerytów i Rencistów AGH.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Organizował Koła ZBoWiD, pracował społecznie w Miejskim Komitecie Obrońców Pokoju w Ostródzie.

Pracował społecznie w radzie Zakładowej ZNP przy AGH w akcji kolonijnej przez ok. 10 lat.

Był członkiem warszawskiego środowiska „Synów Pułku”.

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

ŚZŻAK, nr leg. 3287

ZBoWiD

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W 1943 r. oddziały AK, plutony operacyjne i samoobrona staczały odwetowe walki z UPA. W ten sposób nie zgłosił się więcej do pracy, miejscowa organizacja początkiem grudnia 1943 r. zleciła mu funkcję łącznika i gońca z uwagi na wczesne zaangażowanie w służbie łącznikowej, tzw. Wtedy Wojsko Polskie zabrało go do swoich szeregów. Pełnił on nadal podobną funkcję przy dowódcy plutonu ps. „Janosik”. Przesuwali się oni w stronę Karpat, lasami zbliżali się w kierunku Bieszczad. Po drodze były akcje żywnościowe na Liegenschafty, urzędy gminne, mleczarnie, likwidacje ukraińskich policjantów i donosicieli. Brał udział w akcjach, głównie na ubezpieczeniach z RKM typ Bren. W jednej z akcji obrzucił granatami posterunek Sonderdienstkomando. Były to granaty gamony pochodzenia zrzutowego pod Pikulicami, gdzie brał udział na ubezpieczeniu zrzutu między Mościskami a Samborem. Jego oddział walczył z Ukraińcami i Niemcami z tylnego ubezpieczenia przesuwającego się frontu na Zachód. Razem z oddziałem udał się na miejsce koncentracji Zgrupowania “San”. Przeszedł tam szkolenie, ćwiczenia oraz przygotowania do Akcji „Burza”, osobiście był on na folwarku w Korytnikach na płd. od Przemyśla.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1943-12-00 - 1944-08-00
Pełnione funkcje:

Goniec

Łącznik

Strzelec

Oddział względnie pion organizacyjny:Zgrupowanie "San"; OP "Janosik";
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: Okręg AK Lwów, Zgrupowanie AK San
Inspektorat Zachodni
Przydział: Oddziały Partyzanckie
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:

W dniu 1 sierpnia 1944 r. miała miejsce uroczysta przysięga i wymarsz grupami na Północ. W tym czasie E. Czornak będący w służbie kontaktowej przebywał w różnych miejscowościach w przygotowaniu kwater – głównie Grodzisko Dolne, Górne i inne wioski na Północ od Przeworska. Kontaktował się również w Leżajsku u weterynarza Kochmańskiego w sprawach zakwaterowania i kontaktu z oddziałem „Ojca Jana” dla przejścia w lasy sieniawskie. Jeden z ich oddziałów został rozbrojony w Rudnikach nad Sanem przez wojska sowieckie. Znalazł się on wtedy w grupie przesuwającej się głównie nocą i lasami. Udało się im dojść znacznie pod Warszawę. Dnia 2 lub 3 sierpnia w lesie wieczorem zostali zaatakowani przez wojska Armii Czerwonej. E. Czornak ukrył się w moczarach, wyszedł cało. Udał się on wraz z akowcami, którzy przetrwali pod Kańczugę. W służbie gońca przebywał we wsi Markowa, Sieterz, Nowosielce, Budy Łańcuckie aż do Żołyni i Leżajska.  Następnie przebywał w Grodzisku na posterunku MO, był to posterunek obsadzony przez żołnierzy AK, zanosił tam meldunki. Komendant polecił mu nie wracać na Południe i nakazał udać na teren lubaczowski do oddziału por. „Zbója” w Łukawcu. Natychmiast po przyjeździe brał udział w akcji spalenia skupiska banderowskiego we wsi Lubliniec, następnie Gorajec. W trakcie tych akcji spotkał się ze swoimi kolegami z oddziału „Sulimy” – kwaterujących na Posterunku MO w Baszni Dolnej. Za zgodą por. „Zbója” przeniósł się do Baszni. Ochraniali polskie wioski, dodając do tego stałe napady i odwet ze spaleniem wsi. W marcu 1945 r. Ukraińcy napadali na wszystkie posterunki równocześnie tego samego dnia i godzinie. W tym czasie E. Czornak był już w ewidencji 3 dywizji zamojskiej AK, 9 pułku piechoty w IV kompani szturmowej lubaczowskiej.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny: 3 DP, 9 pp, 3 komp. Lubaczów
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

W kwietniu 1945 r. został wydelegowany na kurs podoficerski do Lubaczowa. Kurs trwał 3 miesiące – otrzymał on stopień kaprala. Pozostał po kurskie w Kompanii Operacyjnej Szturmowej w Lubaczowie. Wówczas w Lubaczowie powołano Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie w większości w jego skład wchodzili AK-owcy. W lubaczowskiej kompani operacyjnej walczył z UPA – Zachód odcinek Bastion, był ranny dwa razy. Obawiając się aresztowania wśród członków AK wyjechał na Mazury do ojca, który był tam  kolejarzem.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Był nękany przez UB.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Armii Krajowej – nr 20235, data nadania: 20-02-1979 r.

Krzyż Walecznych – nr 7831, data nadania: 27-12-1969 r.

Krzyż Kawalerski OOP – nr 968-90-58, data nadania: 15-10-1990 r.

Krzyż Partyzancki – nr D-14112, data nadania: 30-05-1959 r.

Medal Wojska Polskiego

Medal Zwycięstwa i Wolności – nr 924-71-112, data nadania: 23-10-1972 r.

Odznaka Grunwaldzka – nr 103077, data nadania: 28-02-1947 r.

Odznaka „Syn Pułku” – nr 2169, data nadania: 20-09-1975 r.

Odznaka „Budowniczy Huty Katowice” – nr 8105, data nadania: 5-05-1977 r.

Srebrna Odznaka za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa – nr 1515, data nadania: 16-05-1969 r.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

ŚZŻAK Okręg Lwów (Kraków), teczka osobowa Edwarda Czornaka.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?