Augustowski, Zygmunt

Zygmunt Augustowski

pseud. Hubert, Lanca, Ślepowron

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1915-01-01
Miejsce urodzenia:Wilno
Data śmierci:2008-03-20
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Cmentarz Wilanowski; Warszawa
Rodzice
Imię ojca:Witold
Imię matki:Alina
Nazwisko panieńskie matki:Kulesza
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: porucznik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

1924-1933 wileńskie Gimnazjum Ojców Jezuitów

Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, 1933 ukończona w stopni plutonowego

Studia Prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Przydzielony został do 7 szwadronu pionierów 3 Brygady Kawalerii.

W czasie wojny:

Udział w wojnie obronnej Polski 1939

Służył w 1 Dywizji, będąc adiutantem dowódcy kawalerii dywizyjnej.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Pracował jako radca prawny diecezji poznańskiej, był nestorem Korporacji Akademickiej Konwent Polonia.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Konspiracja Obwodu Brasław. We 09.1940 r., wstąpił do ZWZ. Od 1942 r., działał w “Wachlarzu”. Od początku 1943 r., był dowódcą ośrodka dywersji nr 24 „Turmonty” – Komendy Okręgu Wilno AK, a od 01.1944 r., już w stopniu rotmistrza, był dowódcą Kedywu miasta Wilna.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:"Wachlarz", Kedyw
Okręg:Okręg Wilno
Przydział: Okręg Wilno AK (1942-1944), Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Członek organizacji konspiracyjnej „NIE”, dowodził w ramach jej struktur oddziałem specjalnym, z którym przeszedł na tereny Wybrzeża. Po wyjściu z więzienia w Sopocie, organizował grupę wywiadowczą na polecenie Komendy Głównej WiN.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Brał udział w operacji “Ostra Brama”.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Aresztowany przez Niemców i internowany na Pomorzu Zachodnim do 06.1940 r. Z niewoli wykupiony przez rodzinę.

Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

W 04.1945 r. po raz pierwszy aresztowany przez władze komunistyczne w Sopocie. Odbity po trzech miesiącach. Ponownie aresztowany w 1948 r., został skazany na 10 lat więzienia. Wyrok odbywał między innymi w warszawskim areszcie przy ul. Rakowieckiej. Zwolniony w 1956 r.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Virtuti Militari V klasy
Order Odrodzenia Polski III klasy (2007 r.)
Krzyż Walecznych (trzykrotnie)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Chlebowski C., Saga o bohaterach.”Wachlarz”IX 1941III 1943, Warszawa 2008, s. 134, 137, 139, 166, 218, 283;

Fundacja Ośrodek Karta, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.22, s. 1;

Inwentarz archiwalny. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy [1945] 19831990, [online:] https://inwentarz.ipn.gov.pl/advancedSearch?q=&typ=2&grupaAktotworcyId=3&aktotworcaId=3919 (dostęp 28.12.2019 r.);

Lewandowski M., Kazimierz Pluta-Czachowski “Kuczaba”: działalność polityczna w latach 1957-1979, Warszawa 2017, s. 56-58;

Niwiński P. Okręg Wileński AK w latach 19441948, KrakówWarszawa, s. 513514;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, WarszawaKraków 2015, s. 64;

Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej, Warszawa 2003, s. 370;

“Wileńskie Rozmaitości”, 1992, nr 5 (13), s. 8.

Śladami żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej po Trójmieście, red. I. Brzezińska, Gdańsk 2023, s. 26.

IkonografiaRokicki P. Ku Ostrej Bramie. Wileńska i nowogródzka Armia Krajowa w obronie ziemi ojczystej. Warszawa 2016 s. 394 Zdjęcie zbiorowe grupy osób weakukowanych z Wilna po 1945. Siedzi w drugim rzędzie.
Ewentualne uwagi

Tajny współpracownik UB/SB o ps. “Mociński”, “Bross”. Został zwerbowany podczas pobytu w więzieniu w charakterze agenta celnego. Po wyjściu na wolność dalej współpracował z  SB (do marca 1990).

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?