Jerzy Lejkowski
pseud. Mścisław, Szpagat
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Jerzy Zakrzewski |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1923-10-15 |
Miejsce urodzenia: | Wilno |
Data śmierci: | 1991-07-06 [1990-00-00] |
Miejsce śmierci: | Gdańsk |
Miejsce pochówku: | Cmentarz Srebrzysko; Gdańsk |
Rodzice | |
Imię ojca: | Antoni |
Imię matki: | Zofia |
Nazwisko panieńskie matki: | Żarnowska |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | wachmistrz |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Ukończył szkołę powszechną w Wilnie, a także dwie klasy wieczorowej średniej szkoły handlowej. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | Pracował jako ekspedient. |
W czasie wojny: | Od 1942 r. pracował jako księgowy w nadleśnictwie w Duniłowiczach w powiecie Postawy. |
Po wojnie: | Do emerytury pracował jako biegły księgowy w spółdzielczości i różnych prywatnych firmach. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | Należał do ZHP. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | Współtworzył nieformalne środowisko kombatantów oddziału „Łupaszki” w Gdańsku. |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | Należał do Służby Zwycięstwu Polski. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W działalność konspiracyjną zaangażował się w 1939 roku w Wilnie. Trzy lata później przeniósł się do Duniłowicz i tam w okresie Wielkanocy 1943 roku został zaprzysiężony. 01.08.1943 r. wstąpił do oddziału partyzanckiego dowodzonego przez porucznika Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Brał udział w akcji na garnizon żandarmerii Niemieckiej w Żodziszkach 15.08.1943 r. Został włączony do drużyny specjalnej „Czarnego”, któremu meldował o wszystkim co się dzieje w Oddziale. Po ucieczce z przymusowej służby w sowieckiej partyzantce we 09.1943 r. wstąpił do 5 Wileńskiej Brygady AK dowodzonej przez majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. Walczył na Wileńszczyźnie, Białostocczyźnie i Pomorzu. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | OP "Kmicica"; 5 WB AK |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przydział: | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Działał w odtworzonym oddziale „Łupaszki” na Białostocczyźnie, a następnie na Pomorzu Gdańskim do 1946 r. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | Latem 1944 r. został wcielony do 5 pułku zapasowego (L)WP w Dojlidach Dolnych. Uciekł z niego we 09.1944 r. |
Niepolskich: | Po rozbrojeniu oddziału porucznika Antoniego Burzyńskiego „Kmicica” został wcielony do sowieckiej brygady partyzanckiej dowodzonej przez Markowa, z której uciekł we 09.1943 r. |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | 06.07.1946 r. został aresztowany przez UB w Olsztynie. Po bardzo ciężkim śledztwie 09.05.1947 r. został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy. Na skutek apelacji kara została zamieniona na 15 lat więzienia. 06.12.1956 r. na mocy amnestii Jerzy Lejkowski opuścił więzienie. W latach późniejszych był rozpracowywany przez SB w związku z działalnością kombatancką, mającą na celu upamiętnienie żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988 r.) Krzyż Armii Krajowej (1979 r.) Krzyż Walecznych (1945 r.) Krzyż Partyzancki (1987 r.) Medal Wojska Polskiego (1948 r.(?)
|
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Chmielewska A., Drozdowska J., Gogolewska J., W godzinie próby. Żołnierze podziemia niepodległościowego w Białostockiem po 1944 roku i ich losy, Białystok-Warszawa 2018, s.; Grunt-Mejer Z., Przed „Łupaszką” u „Kmicica”. Wileńszczyzna 1943, Warszawa – Kraków 2015, s. 54, 63, 94, 99, 107, 110, 124, 126, 128, 166-167, 188, 192-193, 202-203, 207, 211, 228-230, 232-237, 239-241, 250, 261, 288, 291; Łabuszewski T., 5 Brygada Wileńska AK na Pomorzu, Warmii i Mazurach 1945-1947, Warszawa 2017, s. 408; Niwiński P., Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik biograficzny, t. 1, (red.) Bielak M., Krajewski K., Kraków-Warszawa-Wrocław 2002, s. 338-341; Oddział Partyzantów Polskich „Kmicica” nad Naroczą w 1943 r. we wspomnieniach żołnierzy i działaczy organizacji terenowej, (oprac.) Bednarczuk L., „Zeszyty Historyczne WiN-u”, 2004, r. XIII, nr 22, s. 61-70, 93; Szewieliński W., U Kmicica i Łupaszki. Wspomnienia „Zawiszy” z oddziału „Kmicica” i 5 Wieleńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, Warszawa-Kraków 2015, s. 221, 238, 244; Teczka osobowa Jerzego Lejkowskiego, w zbiorach Archiwum Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?