Lejkowski , Jerzy

Jerzy Lejkowski

pseud. Mścisław, Szpagat

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Jerzy Zakrzewski
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1923-10-15
Miejsce urodzenia:Wilno
Data śmierci:1991-07-06 [1990-00-00]
Miejsce śmierci:Gdańsk
Miejsce pochówku: Cmentarz Srebrzysko; Gdańsk
Rodzice
Imię ojca:Antoni
Imię matki:Zofia
Nazwisko panieńskie matki:Żarnowska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: wachmistrz
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Ukończył szkołę powszechną w Wilnie, a także dwie klasy wieczorowej średniej szkoły handlowej.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Pracował jako ekspedient.

W czasie wojny:

Od 1942 r. pracował jako księgowy w nadleśnictwie w Duniłowiczach w powiecie Postawy.

Po wojnie:

Do emerytury pracował jako biegły księgowy w spółdzielczości i różnych prywatnych firmach.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Należał do ZHP.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

Współtworzył nieformalne środowisko kombatantów oddziału “Łupaszki” w Gdańsku.

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

Należał do Służby Zwycięstwu Polski.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W działalność konspiracyjną zaangażował się w 1939 roku w Wilnie. Trzy lata później przeniósł się do Duniłowicz i tam w okresie Wielkanocy 1943 roku został zaprzysiężony. 01.08.1943 r. wstąpił do oddziału partyzanckiego dowodzonego przez porucznika Antoniego Burzyńskiego “Kmicica”. Brał udział w akcji na garnizon żandarmerii Niemieckiej w Żodziszkach 15.08.1943 r. Został włączony do drużyny specjalnej “Czarnego”, któremu meldował o wszystkim co się dzieje w Oddziale. Po ucieczce z przymusowej służby w sowieckiej partyzantce we 09.1943 r. wstąpił do 5 Wileńskiej Brygady AK dowodzonej przez majora Zygmunta Szendzielarza “Łupaszkę”. Walczył na Wileńszczyźnie, Białostocczyźnie i Pomorzu.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:OP "Kmicica"; 5 WB AK
Okręg:Okręg Wilno
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Działał w odtworzonym oddziale “Łupaszki” na Białostocczyźnie, a następnie na Pomorzu Gdańskim do 1946 r.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Latem 1944 r. został wcielony do 5 pułku zapasowego (L)WP w Dojlidach Dolnych. Uciekł z niego we 09.1944 r.

Niepolskich:

Po rozbrojeniu oddziału porucznika Antoniego Burzyńskiego “Kmicica” został wcielony do sowieckiej brygady partyzanckiej dowodzonej przez Markowa, z której uciekł we 09.1943 r.

Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

06.07.1946 r. został aresztowany przez UB w Olsztynie. Po bardzo ciężkim śledztwie 09.05.1947 r. został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy. Na skutek apelacji kara została zamieniona na 15 lat więzienia. 06.12.1956 r. na mocy amnestii Jerzy Lejkowski opuścił więzienie. W latach późniejszych był rozpracowywany przez SB w związku z działalnością kombatancką, mającą na celu upamiętnienie żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988 r.)

Krzyż Armii Krajowej (1979 r.)

Krzyż Walecznych (1945 r.)

Krzyż Partyzancki (1987 r.)

Medal Wojska Polskiego (1948 r.(?)

 

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Chmielewska A., Drozdowska J., Gogolewska J., W godzinie próby. Żołnierze podziemia niepodległościowego w Białostockiem po 1944 roku i ich losy, Białystok-Warszawa 2018, s.;

Grunt-Mejer Z., Przed “Łupaszką” u “Kmicica”. Wileńszczyzna 1943, Warszawa – Kraków 2015, s. 54, 63, 94, 99, 107, 110, 124, 126, 128, 166-167, 188, 192-193, 202-203, 207, 211, 228-230, 232-237, 239-241, 250, 261, 288, 291;

Łabuszewski T., 5 Brygada Wileńska AK na Pomorzu, Warmii i Mazurach 1945-1947, Warszawa 2017, s. 408;

Niwiński P., Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik biograficzny, t. 1, (red.) Bielak M., Krajewski K., Kraków-Warszawa-Wrocław 2002, s. 338-341;

Oddział Partyzantów Polskich “Kmicica” nad Naroczą w 1943 r. we wspomnieniach żołnierzy i działaczy organizacji terenowej, (oprac.) Bednarczuk L., “Zeszyty Historyczne WiN-u”, 2004, r. XIII, nr 22, s. 61-70, 93;

Szewieliński W., U Kmicica i Łupaszki. Wspomnienia “Zawiszy” z oddziału “Kmicica” i 5 Wieleńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza “Łupaszki”, Warszawa-Kraków 2015, s. 221, 238, 244;

Teczka osobowa Jerzego Lejkowskiego, w zbiorach Archiwum Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?