Aleksander Jan Michał Tarnawski
pseud. Upłaz, Wierch
| Dane osobowe | |
| Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
| Płeć: | mężczyzna |
| Data urodzenia: | 1921-01-08 |
| Miejsce urodzenia: | Słocin |
| Data śmierci: | 2022-03-04 |
| Miejsce śmierci: | Gliwice |
| Miejsce pochówku: | Nowy cmentarz parafialny św. Stanisława w Starym Bielsku |
| Rodzice | |
| Imię ojca: | Jan |
| Imię matki: | Maria |
| Nazwisko panieńskie matki: | Bereś |
| Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podporucznik |
| Data: | 1944-03-01 |
| Starszeństwo: | ze starszeństwem |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | major |
| Data: | 2018-12-19 |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Wykształcenie cywilne | |
| Przed wojną: | W 1938 r. ukończył Gimnazjum Państwowe w Chorzowie. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Lwowskiego, lecz wybuch wojny spowodował przerwę w nauce. |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | W latach 1947-1949 studiował na Wydziale Chemii Politechniki Śląskiej. |
| Służba wojskowa | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | Po wojnie obronnej 1939 r. przedostał się na Węgry. Następnie dotarł do Francji, po upadku tejże trafił do Wielkiej Brytanii. Tam został przeszkolony w dywersji. Do kraju zrzucony w nocy z 16/17.04.1944 r. w ramach operacji o kryptonimie „Weller 12”. Odkomenderowany do dalszej służby w Okręgu Nowogródek. |
| Po wojnie: | |
| Miejsce pracy | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | Tuż po wojnie w 1945 r. otrzymał pracę w Polskim Radiu w Warszawie. Następnie pracował jako: laborant w kopalni węgla kamiennego Walenty Wawel w Rudzie Śląskiej, starszy asystent w Katedrze Chemii Fizycznej na Politechnice Śląskiej, był adiunktem w Instytucie Metali Nieżelaznych, później jako starszy inżynier laboratoryjny w Instytucie Przemysłu Tworzyw i Farb w Gliwicach. |
| Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Działalność w ruchu kombatanckim | |
| Opis działań: | |
| Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
| Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
| Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
| Działalność: | 22.06.1944 r. rozpoczął działalność w nowogródzkim okręgu. Przydzielono go do Obwodu Szczuczyn, gdzie służył w 3 kompanii, VII batalionu 77 pp AK. Działał w szeregach tego oddziału do 19.07.1944 r. Jednocześnie został dowódcą plutonu dyspozycyjnego w tejże kompanii, został również instruktorem dywersji i sabotażu w I Obwodzie Szczuczyn. Zajmował się organizowaniem i szkoleniem patroli dywersyjnych, prowadził działania dywersyjne na szlakach komunikacyjnych Inspektoratu, również produkował materiały wybuchowe. Od 07.1944 r. objął dowództwo nad specjalną kompanią szturmową w VII batalionie 77 pp AK. |
| Data zaprzysiężenia: | 1943-09-23 |
| Czasookres: | 1943-09-23 - 1944-07-00 |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | Cichociemny, VII/77 pp AK |
| Okręg: | Okręg Nowogródek |
| Przydział: | Okręg Nowogródek AK (1942-1944), Zgrupowanie Zachód Okręgu Nowogródek AK, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK |
| Inspektorat Rejonowy Północny | |
| VII/77 pp AK | |
| Obwód Szczuczyn Armii Krajowej | |
| Zgrupowanie Bojowe nr 4 „Południe” | |
| VII/77 pp AK | |
| Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
| Działalność: | |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | |
| Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
| Opis działań: | |
| Udział w akcji "Burza" | |
| Opis działań: | |
| Konspiracyjni współpracownicy | |
| Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
| Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
| Służba w innych formacjach wojskowych | |
| Polskich: | We Francji służył w 1 Dywizji Grenadierów oraz Szkole Podchorążych. W Wielkiej Brytanii wstąpił do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej, następnie od 10.1941 r. do 22.05.1943 r. służył w 1 Pułku Pancernym 16 Brygady Pancernej oraz 1 Dywizji Pancernej. |
| Niepolskich: | |
| Represje | |
| Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
| Ordery i odznaczenia | |
| Lista odznaczeń | Krzyż Walecznych (czterokrotnie) Medal „Pro Patria” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Śląskiego (2016 r.) |
| Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
| Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Tarnawski A., Historia cichociemnego Aleksandra Tarnawskiego ps. „Upłaz” , Warszawa 2016. |
| Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
| Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK; Tarnawski A., Historia cichociemnego Aleksandra Tarnawskiego ps. „Upłaz” , Warszawa 2016, s.; Tochman K., Słownik biograficzny cichociemnych, Warszawa 2002, s.; Tucholski J., Cichociemni, Warszawa 1985, s. 425; Tucholski J., Cichociemni i spadochroniarze 1941-1956, Warszawa 2009, s. 147. |
| Ikonografia | |
| Ewentualne uwagi | |
| Fotografie | |
| Skany załączonych dokumentów | |
| Pobierz jako plik tekstowy | |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?
