Gruca, Adam

Adam Gruca

pseud. Adam, Adamski, Oskar

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Grzegorz Adamski
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1894-00-00 [1893-00-00]
Miejsce urodzenia:Majdan Sieniawski
Data śmierci:1983-06-03
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Powązki
Rodzice
Imię ojca:Kazimierz
Imię matki:Dorota
Nazwisko panieńskie matki:Brzyska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W 1913 r. ukończył gimnazjum w Jarosławiu. Następnie studiował medycynę we Lwowie. W 1922 r. uzyskał doktorat, następnie tytuł profesora nauk medycznych.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Od 6 listopada 1918 roku służył w 6 Pułku Ułanów Kaniowskich Wojska Polskiego. W szeregach tego pułku uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej oraz wojnie polsko-bolszewickiej.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

W latach 1921-1928 pracował jako asystent w Katedrze i Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Po uzyskaniu habilitacji w latach 1928-1931 był docentem w Katedrze i Klinice Chirurgicznej UJK. W 1931 r. odbył praktykę ortopedyczną w Bolonii i Nowym Jorku. W 1938 roku został profesorem tytularnym UJK. W latach 1931-1939 pracował jako ordynator Oddziału Chirurgicznego Szpitala Ubezpieczalni Społecznej we Lwowie.

W czasie wojny:

Podczas kampanii wrześniowej sprawował funkcję naczelnego chirurga szpitala wojskowego nr 601. W okresie sowieckiej okupacji kierował Kliniką Chirurgii Ogólnej w Instytucie Medycznym we Lwowie. W latach 1942-1943 pracował jako kierownik Kliniki Ortopedycznej i Chirurgii Dzieci Państwowych Medyczno-Przyrodniczych Kursów Zawodowych we Lwowie. W latach 1944-1945 pracował jako kierownik ambulatorium PCK w Krakowie pod nazwiskiem Grzegorz Adamski.

Po wojnie:

Od  06.1945 do  10.1947 r. był dyrektorem Centralnego Instytutu Chirurgii Urazowej w Warszawie. Od 1947 do 1950 roku pracował na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie do 1964 r. pracował w Akademii Medycznej w Warszawie, gdzie kierował Katedrą i III Kliniką Ortopedyczną. W 1955 r. uzyskał profesurę zwyczajną.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

W latach 1909-1913 należał do Polskich Drużyn Strzeleckich i “Zarzewia” w Jarosławiu. W czasach gimnazjalnych zajmował się redagowaniem tajnego miesięcznika “Iskra” o charakterze niepodległościowym. Działał również w harcerstwie. Od 1910 r.był członkiem Organizacji Młodzieży Narodowej. Był przewodniczącym jarosławskiego “Zarzewia” w latach 1912-1913. W latach 1913-1914 należał do Drużyn Strzeleckich we Lwowie.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Należał do Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgicznego. Był przewodniczącym Międzynarodowego Towarzystwa Ortopedycznego oraz towarzystw naukowych Francji, Wielkiej Brytanii, USA, Meksyku, Hiszpanii, Jugosławii, Czechosłowacji, ZSRR i Bułgarii. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Umiejętności oraz Polskiej Akademii Nauk.

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od 1942 do 09.1943 r.kierował służbą sanitarną Komendy Obszaru Lwów. We 09.1943 r. opuścił Lwów i ukrywał się w Kalwarii Zebrzydowskiej, ponieważ był zagrożony aresztowaniem, lub, według innych źródeł, śmiercią ze strony UPA.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1942-00-00 - 1943-09-00
Pełnione funkcje:

Szef sanitarny w Komendzie Obszaru nr 3 ZWZ-1

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Obszaru nr 3
Okręg:Okręg Lwów
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:

Od 1.08.1914 r. służył jako lekarz w austriackim wojsku. Ukończył również szkołę oficerską dla jednorocznych ochotników. Jako żołnierz 90 pułku piechoty walczył na froncie rosyjskim, rumuńskim i włoskim. Pracował w szpitalach wojskowych w Kalwarii Zebrzydowskiej, Andrychowie oraz na Węgrzech.

Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Odrodzenia Polski 3 klasy (1954) ,

Złoty Krzyż Zasługi (1948),

Order Sztandaru Pracy 1 klasy (1959, 1977)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:

Jest autorem około 170 prac naukowych z zakresu chirurgii.

Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Fundacja CDCN, Wykaz fotografii i filmów ze zbioru Jerzego Węgierskiego dotyczących organizacji konspiracyjnych okresu wojny i okupacji na terenie Małopolski Wschodniej, nr 224;

Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, Katowice 1997, s. 71-72;

Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie: 1939-1945, Warszawa 1990, s. 15.

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

Węgierski J., Obsada osobowa lwowskiego obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, s. 17, 27;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 248.

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?