Boryczka, Adam

Adam Boryczka

pseud. Adaś, Albin, Brona, Broniewski, Pietraszek, Pług, Tońko

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Zygmunt Radziszewski, Adam Zgłobicki, Adam Zygmunt, Wincenty Baran, Zygmunt Rajkowski, Andre Evald, Ryszard Nogal, Benon Radke, John Peterson, Broniowski, Wagner
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1913-09-18
Miejsce urodzenia:Wierzchosławice
Data śmierci:1988-04-30
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Rodzice
Imię ojca:Józef
Imię matki:Anna
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: podporucznik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: porucznik
Data: 1942-11-11
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Po ukończeniu szkoły powszechnej im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie kontynuował naukę w Państwowym II Gimnazjum Klasycznym im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie, gdzie w 1934 r. zdał maturę.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W 1935 r. ukończył Kurs Dywizji Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty.

W czasie wojny:

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 r. nie został powołany do służby. Zameldował się w RKU 7 września 1939 r. i poprosił o przydział do jednostki. Został skierowany do zapasowego 16 Pułku Piechoty w 6 Dywizji Piechoty.

25 września  przekroczył granicę z Rumunią i został internowany. Udało mu się uciec i  przedostać do Francji, gdzie służył w 9 Pułku Piechoty 3 Dywizji Piechoty. Po upadku Francji w 1940 r. dotarł do Wielkiej Brytanii. Tam został przydzielony do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Przeszkolono go na dywizyjnym kursie dla oficerów. Zrzucony do kraju w nocy z 8 na 9 kwietnia 1942 r. Wylądował w okolicach Łowicza na placówce AK “Łąka”. Aklimatyzowany w Warszawie. Następnie został przydzielony do “Wachlarza”.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Do wybuchu II wojny światowej pracował w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w Mościcach pod Tarnowem.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Pracował jako magazynier w Instytucie Handlu Wewnętrznego w Warszawie.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Działał w strukturach Związku Harcerstwa Polskiego. Udzielał się społecznie w Związku Młodzieży Katolickiej, należał również do Ligi Morskiej i Kolonialnej oraz do Związku Strzeleckiego.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Żołnierz AK “Wachlarza” V Odcinka oraz dowódca Kedywu Okręgu Wilno AK (w 1943 r.), dowódca 6. Dyspozycyjnej Brygady Okręgu Wilno AK (1943-1944). Zajmował się działalnością dywersyjną oraz przewożeniem meldunków. Dowodził akcjami zdobywania kolejowych mundurów. Organizował i szkolił patrole dywersyjne. Uczestniczył w akcji odebrania broni i amunicji z wojskowych magazynów w Burbiszkach. Wykonywał wyroki na agentach Gestapo.

Dowódca Ośrodka Dywersyjnego Dyneburg. Od marca do 28 lipca 1943 r. pełnił funkcję dowódcy wszystkich oddziałów i patroli dywersyjnych, które później scalono w Kedyw. Po rozwiązaniu “Wachlarza” został łącznikiem między Wilnem a Komendą Główną AK w Warszawie. Był także dowódcą oddziału partyzanckiego w Puszczy Rudnickiej, który następnie przekształcono w 6 Brygadę partyzancką. Zajmował stanowisko jej dowódcy do 19 marca 1944 r., po czym objął dowództwo nad 1 kompanią. Był szefem sztabu oraz zastępcą komendanta. Podczas akcji w Ostrowcu  został ciężko ranny. Dowództwo nad 1 kompanią objął Henryk Meszczyński “Dziewic”. Od lutego 1945 r. pełnił funkcję szefa Oddziału III sztabu okręgu.

Data zaprzysiężenia:1942-01-13
Czasookres:1942-05-31 - 1944-09-00
Pełnione funkcje:

Dowódca brygady. Szef Oddziału II Komendy Okręgu Wilno. W drugiej połowie 1944 r. i na początku 1945 r. dowódca Oddziału Samoobrony “Solca”

Oddział względnie pion organizacyjny:Cichociemny, 6 WB AK, Odcinek V "Wachlarz", Kedyw
Okręg:Okręg Wilno
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Członek WiN, emisariusz, kurier i szef łączności Delegatury Zagranicznej WiN.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:

mjr Leon Koplewski “Bezmian”, “Skarbek” – przełożony

kpt. Jan Smela “Lipek” – przełożony

Inni koledzy:

por. Roman Romaszkan “Maria”

por. Zygmunt Augustowski “Ślepowron”

ppor. Kazimierz Siemaszkiewicz “Rogacz”

ppor. Marian Kisielewicz “Marek”

por. Jerzy Białokur “Kord”

szer. Michał Białokur “Szarek”

Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Po rozwiązaniu AK opuścił Polskę i 24 grudnia 1945 zameldował się w 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Delegatura WiN wyznaczyła mu funkcję szefa łączności tej organizacji z krajem. Przywoził do Polski meldunki, sprawozdania i zbierał fundusze. Był pod stałą inwigilacją, nie wiedział, że każdy jego krok jest obserwowany, a meldunki i pieniądze przejmowane przez aparat bezpieczeństwa.

Został dowódcą polskiego oddziału w obozie w Almondbank koło Perth w Szkocji.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Aresztowany przez WOP po przekroczeniu granicy Polski i NRD w 1954 r. W czasie śledztwa poddany był licznym torturom fizycznym i psychicznym, po czym po pokazowym procesie wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w Warszawie z dnia 21 maja 1955 r. został skazany na trzykrotną karę śmierci. Ostatecznie Rada Państwa decyzją z 14 października 1955 r. zamieniła karę na dożywotnie więzienie. Osadzony był w więzieniach w Strzelcach Opolskich, Wronkach i Rawiczu.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Virtuti Militari V Klasy.

Krzyż Walecznych.

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:

Napisał dwa opowiadania wspomnieniowe: “Zaskoczenie” i “Wileńska wojna” wydrukowane w zbiorze “Drogi Cichociemnych”, Londyn 1954.

Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 11, 22;

Borodziewicz W., Szósta Wileńska Brygada AK, Warszawa 1992, s. 7, 13, 14, 16-18, 20-34, 36, 37, 39, 41-47, 50-52, 55, 56, 58, 60-62, 64-66, 75-78, 81, 83-87, 91-93, 95-98, 116-118, 120-123, 125, 126, 128-132, 136, 185, 202, 203, 213, 124-226, 229, 233-236, 238, 239, 242, 243, 245, 267-270, 272, 275, 278, 282, 303, 310, 312-314, 316-323, 328, 330, 331, 336, 337;

Boryczka Adam, [w:] “Encyklopedia Ziemi Wileńskiej. Wileński słownik biograficzny”, t. 1, red. Dubowik H., Malinowski L. J., Bydgoszcz 2008, s. 46;

Cierpiński J. (oprac.), W Wielkich Zacharyszkach i w Wilnie. Zapiski, notatki, wspomnienia, Bydgoszcz 2005, s. 274-275;

Chlebowski C., Saga o bohaterach. “Wachlarz” IX 1941-III 1943, Warszawa 2008, s. 84, 86, 134, 139, 141, 142, 152, 158, 160-162, 166, 167, 217, 220, 221, 276, 279-282;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/0618.28;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.02;

Morelewski J. F., Pokolenie akowskie, Bydgoszcz 1995, s. 151, 171-172, 183, 258;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015, s. 58;

Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK w Łodzi “Wiano”, Spis 6 Wileńskiej Brygady AK, maszynopis;

“Wileńskie Rozmaitości”, nr 1 (51), styczeń-luty 1999.

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?