W wieku 16 lat wstępuje do 1 pp Legionów

W czasie wojny polsko bolszewickiej ochotniczo, ze swoim zastępem harcerzy, dołącza do Wileńskiego Bataliony Harcerzy

W wieku 17 lat zostaje drużynowym drużyny harcerskiej przemianowanej później w Czarną Trzynastkę Krakowską. Zorganizował na polecenie Komendy Krakowskiego Okręgu Harcerskiego – Ochotniczego Oddziału Harcerskiego do walki z bolszewikami.

W okresie międzywojennym wchodzi w skład Wileńskiej Chorągwi Harcerskiej i zajmuje stanowiska: kierownika działu wojskowo-sportowego, zastępcy komendanta i komendanta chorągwi.

Po powrocie z zesłania podejmuje działalność w Kwaterze Głównej ZHP

Szykanowany przez władze komunistyczne w 1958 występuje z ZHP

Na polecenie władz wojskowych Józef Grzesiak „Czarny” organizował i szkolił Wileński Harcerski Batalion Ochotniczy,  Czarna Trzynastka przeszła do konspiracji, tworząc Związek Bojowników Niepodległości. W czasie okupacji niemieckiej wraz z wileńskimi Szarymi Szeregami weszli w skład AK. Grzesiak został komendantem garnizonu AK jednej z dzielnic Wilna, a jednocześnie komendantem miejscowej chorągwi Szarych Szeregów. Używał pseudonimu „Kmita”. Po akcji „Ostra Brama” i wyzwoleniu Wilna Grzesiakowi udało się uniknąć aresztowania i wywiezienia

Drużynowy Czarnej Trzynastki Wileńskiej, Komendant Wileńsko-Nowogródzkiej Chorągwi Szarych Szeregów. 18.10.1939 r. zwołuje zbiórkę Czarnej Trzynastki, na której postanowiono kontynuować pracę w konspiracji. Wkrótce prowadzono ją we współpracy z ZWZ, a następnie drużyny harcerskie wchodzące w skład Wileńsko-Nowogródzkiej Chorągwi podporządkowały się AK.

Komendant Dzielnicy D Zarzecze Garnizonu Wilno.

Po uniknięciu aresztowania podczas rozbrojenia włącza się w nurt walki podziemnej.

W operacji “Ostra Brama” dowodził oddziałami Dzielnicy D. Po zakończeniu walk, zgodnie z rozkazem przełożonych wyprowadza w rejon Turgiel swój 180-osobowy oddział.

Krzyż Walecznych – dwuktortnie

Krzyż Zasługi dla ZHP

21.03.1945 r. został aresztowany w Wilnie i przewieziony do Moskwy w związku z przygotowywanym procesem 16 przywódców Polskiego Podziemia. W procesie jednak nie występuje. Po powrocie do Wilna Trybunał Wojenny skazuje go na 10 lat łagru i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Karę odbywał w Workucie. Do kraju wrócił 11.12.1955 r.

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (26.06.1944 r.)

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 13;

Kłosiński Z., 3 Wileńska, Białystok 1995, s.;

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 1, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 175-176;

ŚZŻAK Okręg Nowogródek (Warszawa), teczka Weryfikacji Odznaczeń Bojowych żołnierzy Konfederacji Narodu (UBK), Okręg Nowogródzki i Okręg Wileński;

“Wileńskie Rozmaitości”, 1995, nr 5 (31), s.;

“Wileńskie Rozmaitości”, 1996, nr 5 (37), s.11.

Józef Andrzej Grzesiak jest bohaterem licznych jednostek harcerskich, m.in. 13 Górskiej Drużyny Harcerskiej „Delta” wchodzącej w skład szczepu „Górskie Bractwo”, 13 Gorzowskiej Drużyny Starszoharcerskiej „Czarne Szeregi”, 7 Męskiej Drużyny Harcerskiej „Kamczatka”, 43 Krakowskiej Drużyny Harcerzy Altowianie, wchodzącej w skład drużyn ZHR XXI Szczepu Słowiki, 262 Krakowskiej Drużyny Starszoharcerskiej „Czarne Wilki”, wchodzącej w skład drużyn ZHP Szczepu „Kolorowy”, I Środowiskowego Szczepu Harcerskiego “Matecznik”, 13 DH „Czarne Wilki” w Szczecinku (13 Czarny Szczep im. Zawiszy Czarnego Szczecinek), 13 Radomszczańskiej Drużyny Wędrowniczej „Czarna Trzynastka” (13 Czarny Szczep im. Zawiszy Czarnego), 1 Mieleckiej Drużyny Harcerzy „HADEM”, 7 Częstochowskiej Drużyny Starszoharcerskiej “Craft” oraz Szczepu Drużyn Czarna Trzynastka w Brzegu, 10 Bydgoskiej Drużyny Harcerzy „Zjawa” z ZHR, 30 Drużyny Harcerek “Orlęta” w Zielonej Górze ZHR, 89 Gdańskiej Drużyny Harcerzy „Wędrowcy” ZHR, 13DH „Czarni” w Bolesławcu, 92 Gdańskiej Drużyny Harcerskiej oraz 13 Wileńskiej Drużyny Harcerzy “Czarna Trzynastka”.