Bronisław Kawka [-Dembiński]

W 1935 r. uzyskał maturę w państwowym gimnazjum humanistycznym im. Tadeusza Kościuszki w Równem.

Od 1940 r. studiował w Lwowskim Instytucie Weterynaryjnym. Studia, które przerwał zapewne z powodu działalności konspiracyjnej, kontynuował w latach 1944-1945. 29.06.1946 r. uzyskał dyplom lekarza weterynarii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1968 r. uzyskał stopień doktora nauk weterynaryjnych na Uniwersytecie Wrocławskim.

W latach 1935-1938 kształcił się w szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Po jej ukończeniu służył w 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich w Równem jak oficer zawodowy, na stanowisku dowódcy plutonu.

W czasie kampanii wrześniowej pełnił funkcję dowódcy plutonu, potem  dowódcy 4 szwadronu 21 pułku ułanów.

Pracował jako kierownik lecznicy w Koźlu w latach 1946-1948. Po opuszczeniu więzienia w 1953 r. pracował w Pyskowicach jako kierownik Lecznicy Rejonowej, a następnie Wojewódzkiej Lecznicy Stażowej. W latach 1980-1986 kierował katedrą chorób zakaźnych w Lubumbashi w Zairze, gdzie prowadził również wykłady w języku francuskim.

Od 11.1939 r. działał we lwowskiej konspiracji.

W okresie działalności konspiracyjnej był oficerem łączności konspiracyjnej, oficerem organizacyjnym Inspektoratu Południowego (Bóbrka), oficerem operacyjnym Komendy Okręgu Lwów AK.

Oficer organizacyjny Obwodu Bóbrka, oficer operacyjny Komendy Okręgu Lwów AK,

Po zakończeniu akcji “Burza” należał do organizacji NIE, w której pełnił funkcję oficera operacyjnego w Oddziale II sztabu Komendy Okręgu Lwów. Następnie został przeniesiony do Krakowa, gdzie należał do Eksterytorialnego Okręgu Lwowskiego zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

Podczas akcji Burza brał udział w walkach w rejonie Świrza i Starego Sioła.

Jego żona Alfreda z Olszewskich (1922-1994) była łączniczką AK, ps. “Jagoda”. Najstarszy brat Bronisława Kawki – Jan – był żołnierzem ZWZ. W październiku 1940 roku został rozstrzelany przez Niemców na Lubelszczyźnie.

23.07.1948 r. został aresztowany. Przebywał w więzieniach w Gliwicach, Katowicach i we Wrocławiu. Następnie skazano go na karę śmierci  zamienioną na 13 lat więzienia. Wymiar kary został następnie zmniejszony do 6 lat na podstawie amnestii. Warto odnotować, że w więzieniu we Wrocławiu i Rawiczu przez pół roku zajmował się udzielaniem pomocy medycznej współwięźniom. W sierpniu 1953 roku został zwolniony z więzienia po interwencji Izby Lekarskiej we Wrocławiu.

Srebrny Krzyż  Orderu Virtuti Militari, Medal,  Zwycięstwa i Wolności, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki, Medal za udział w Wojnie Obronnej 1939 roku, Medal Wojska, Krzyż Walecznych (pośmiertnie).

Jest autorem nieopublikowanego dzieła poetyckiego pod tytułem “Drogowskazy”. Napisał około 30 prac naukowych. W 1987 w Paryżu została wydana książka podsumowująca jego badania nad gruźlicą.

BUIAD we Wrocławiu, sygn. 363/21,  Dokumentacja dot. Bronisława Kawki szefa oddziału III okręgu AK Lwów;

Hanaczów – dwa ataki band UPA oraz Niemiecka pacyfikacja unicestwiły kresową wieś w maju 1944 r., [online:] https://armiakrajowazgorzelec.blogspot.com/2014/05/hanaczow-dwa-ataki-band-upa-oraz.html (dostęp: 23.06.2022 r.);

Kawka Bronisław (1895-1987) [w:] Mazur Grzegorz, Węgierski Jerzy, Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, Katowice 1997, s. 89-90;

Markowski D. K., Lwów 1944, Warszawa 2021, s. 123;

“Orzeł Biały” 2001, r. XVII, nr 3 (231), s. 26;

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

SPP, Akta Głównej Komisji Weryfikacyjnej, sygn. KW3-6702;

Węgierski J., Armia Krajowa na południowych i wschodnich przedpolach Lwowa, Kraków 1994, s. 140, 206, 265, 361, 392, 394, 397;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 9, 142, 231, 259, 279;

Zmarli w Polsce, “Lwów i Kresy”, nr 3 (56), lipiec 1988, s. 75.

W 1962 r. został zrehabilitowany. Istnieją rozbieżności w biogramie Kawki Bronisława. Wedle informacji pozyskanych w SPP w Londynie miejscem urodzenia były Miętkie pow. Hrubieszów, a imię ojcem był Antoni.