Jędrzejewski, Marian

Marian Jędrzejewski

pseud. Adamski, An, Jan, Józef, Kotwica, Macierzanka, Stanisław, Warecki, Zygmuntowski

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Marian Choroszewicz, Stefan Kochaniak, Józef Kotwica
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1907-09-08
Miejsce urodzenia:Ostrów/Rosja
Data śmierci:1982-12-17
Miejsce śmierci:Kraków
Miejsce pochówku: Zakopane, Cmentarz przy ul. Nowotarskiej
Rodzice
Imię ojca:Kazimierz
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Rodziewicz
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: porucznik
Data: 1937-01-01
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapitan
Data: 1942-08-28
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: major
Data: 1945-12-15
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W Rzeżycy na Łotwie ukończył szkołę powszechną i dwie klasy polskiego gimnazjum. W 1927 uzyskał maturę w VIII Państwowym Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego we Lwowie. W latach 1927 – 1929 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W okresie 12.08.1930 – 14.07.1931 uczęszczał do Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. Na początku 1933 r. otrzymał awans na podporucznika oraz przydział do 4 Batalionu Saperów w Przemyślu. Po ćwiczeniach, w 1937 r. został awansowany do stopnia podporucznika, a w 06.1939 r. wcielono go do 29 Batalionu Saperów 29 DP.

W czasie wojny:

W wojnie obronnej walczył na szlaku od Skierniewic do Krasobrodu na Lubelszczyźnie. Po zakończeniu działań wojennych wrócił do Lwowa.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Pracował w Miejskiej Kolei Elektrycznej we Lwowie.

Do 02.1936 pracował w Wydziale Rolnictwa i Reform Rolnych w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku, natomiast do 05.1938 w Starostwie Powiatowym w Suwałkach, a następnie w Urzędzie Wojewódzkim w Stanisławowie.

W czasie wojny:

Podczas okupacji sowieckiej pracował przy budowie drogi Lwów-Kurowice.

Po wojnie:

W 1946 zaczął pracę w Przedsiębiorstwie Instalacyjnym Budowlano-Elektrycznym we Wrocławiu. Od 08.1947 przeniósł się do Zakopanego, gdzie pracował w Podhurtowni Centrali Tekstylnej.

W latach 1957-1967 pracował w hurtowni w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu spożywczego w Zakopanem, po czym przeszedł na emeryturę.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Należał do rzeżyckiego harcerstwa.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od 01.1940 r. działał w ZWZ. Komendant Dzielnicy Północnej Inspektoratu ZWZ Lwów – Miasto od 12.1941 do 08.1943. Następnie pełnił funkcję zastępcy komendanta Miasta Lwów. Od 08.1943 do 03.1944 był pełniącym obowiązki komendanta Inspektoratu Lwów – Miasto AK. Później zajmował stanowisko kierownika Wydział VIII Saperskiego w Komendzie Inspektoratu Lwów. Od 03.1944 – 31.07.1944 był komendantem Dzielnicy Północnej Inspektoratu Lwów – Miasto. Był również dowódcą I i III Batalionu 19 pp AK.

Data zaprzysiężenia:1940-01-22
Czasookres:1941-12-00 - 1943-08-00
Pełnione funkcje:

Komendant Dzielnicy Północnej Inspektoratu Lwów – Miasto, p.o komendanta Miasta Lwów, p.o. komendanta Inspektoratu Lwów – Miasto, kierownik Wydziału Saperskiego, dowódca batalionu.

Oddział względnie pion organizacyjny:5 DP AK, 19 pp
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: Okręg AK Lwów, Zgrupowanie AK Miasto
Inspektorat Lwów-Miasto
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Pełnił funkcję Komendanta Miasta Lwów w organizacji “NIE” oraz Komendanta Garnizonu Miasta Lwów, Eksterytorialny Okręg Lwów WiN (Kraków).

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Podczas akcji dowodził I i III batalionem 19 pp AK.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

23.03.1948 został aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP Wrocław. Następnie 30.03.1948 był aresztowany przez WPR Wrocław. Przesłuchania prowadzili m. in. Jerzy Banaszek, Stanisław Dusza, Jerzy Nowicki. Śledztwo prowadzono w sposób okrutny. 28.08.1948 został przewieziony do więzienia Warszawa-Mokotów, 01.09 znów trafił do Wrocławia, gdzie umieszczono go w szpitalu więziennym. 21.01.1949 został skazany przez WSR Wrocław na trzykrotną karę śmierci. 03.05.1949 został ułaskawiony przez Bieruta, który zamienił karę śmierci na dożywocie. Po wydaniu wyroku osadzony we Wronkach 13.09.1950. Zwolniony 23.03.1956. Więzienie opuszczał z tragicznym stanem zdrowia: trwałe kalectwo, niemalże całkowita niezdolność do pracy, chorujący na serce oraz gruźlicę. 11.12.1962 Sąd Wojewódzki we Wrocławiu w pełni go uniewinnił i rehabilitował.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Balbus T., “Ostatni kapitanowie”: epilog Komendy Obszaru Lwowskiego “Nie” ewakuowanej na ziemie zachodnie Polski, “Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 1/2, 2002, s. 162;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0283;

Markowski D. K., Lwów 1944, Warszawa 2021, s. 147, 169, 189;

Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie: 1939-1945, Warszawa 1990, s. 99, 111;

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

Serwis Polska Podziemna. Dział “Postacie”, [online:] http://www.dws-xip.pl/PW/bio/j21b.html, (dostęp: 29.05.2022 r.);

Sodel M., W walce o ład i bezpieczeństwo na Dolnym Śląsku 1945-1948, Wrocław 1979, s.;

Węgierski J., Armia Krajowa na południowych i wschodnich przedpolach Lwowa, Kraków 1994, s. 46-48, 85, 392, 397, 407;

Węgierski J., Obsada osobowa lwowskiego obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, s. 58, 61-63, 137;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 29, 32, 45, 52, 60, 62, 257, 258, 263, 279.

 

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?