Grombczewski , Czesław

Czesław Grombczewski

pseud. Jurand, Kapitan

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1911-07-09
Miejsce urodzenia:Nowy Dwór
Data śmierci:1944-07-13
Miejsce śmierci:Krawczuny
Miejsce pochówku: Wilno, cmentarz przy ulicy Piórmont, grób symboliczny na Rossie
Rodzice
Imię ojca:
Imię matki:
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: porucznik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W 1930 r. ukończył Gimnazjum im. Piotra Skargi w Pułtusku oraz uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1938 r. zdał wstępne egzaminy na Politechnikę Warszawską i rozpoczął studia. Po pierwszym semestrze został czasowo odwołany przez gen. Sosnkowskiego. Powrót na studia uniemożliwił mu wybuch wojny.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W latach 1930-1934 uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu, którą ukończył z pierwszą lokatą i został przydzielony do 3 Pułku Artylerii Ciężkiej im. Stefan Batorego w Wilnie. W uznaniu pełnionej służby zostało mu przyznane stypendium Ministra Spraw Wojskowych na studia na Politechnice Warszawskiej z dalszym przeniesieniem do Korpusu Oficerów Uzbrojenia.

w 1938 r. został skierowany przez gen. Sosnkowskiego do oddziałów fortecznych w Sarnach a następnie w twierdzy w Ossowcu. Przed wybuchem wojny został przeniesiony do fortów umocnionego odcinka Wizna nad Biebrzą pod dowództwem kpt. Raginisa.

W czasie wojny:

Podczas kampanii wrześniowej był członkiem Grupy Operacyjnej gen. Franciszka Kleeberga. Po stoczeniu bitwy pod Kockiem wyjechał do Wilna.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Zaprzysiężony w Wilnie w grudniu 1939 r. Od początku pracował w konspiracji ZWZ-AK. Powierzono mu zorganizowanie samodzielnego oddziału partyzanckiego. Po opuszczeniu więzienia na Łukiszkach rozpoczął tworzenie 1 Brygady Wileńskiej AK. Na przełomie 1943 i 1944 r. zorganizował 2 plutony kadrowe składające się z młodzieży pochodzącej z Wilna oraz z młodzieży wiejskiej z rejonu Bujwidz. Z powodu braku broni i amunicji oddziały “Juranda” dokonały kilku akcji bojowych, w których osobiście brał udział. W  styczniu 1944 r. połączył się wraz z plutonem por. Wilhelma Dietmajera i sierż. Mariana Piątka, tworząc 1 Brygadę Wileńską.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1939-12-00-1944-07-13
Pełnione funkcje:

Dowódca 1 Brygady

Oddział względnie pion organizacyjny:Zgrupowanie nr 2 Okręgu Wilno AK, 1 WB AK
Okręg:Okręg Wilno
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

W okresie walk w ramach operacji “Ostra Brama” dowodził 1 Brygadą (ok. 750 partyzantów), która wchodziła w skład Zgrupowania nr 2 pod dowództwem mjr. Mieczysława Potockiego ps. “Węgielny”. 13 lipca 1944 r. brał udział w bitwie pod Krawczunami, kiedy to kolumna niemiecka wycofująca się z okrążenia Wilna stoczyła walkę z żołnierzami Zgrupowania “Węgielnego”. Poległ postrzelony w okolicach wsi Nowosiółki koło Krawczun.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Jesienią 1941 r. został aresztowany przez Niemców i uwięziony na Łukiszkach. Został wykupiony jeszcze w tym samym roku, lecz wyszedł z niewoli w stanie niemal całkowitego wyczerpania.

Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Virtuti Militari – pośmiertnie

Krzyż Walecznych – pośmiertnie

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 11, 36;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/0618.28;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.02;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.61.48;

Grombczewski Czesław, [w:] Encyklopedia Ziemi Wileńskiej. Wileński Słownik Biograficzny, t.1, (red.) Dubowik H., Malinowski L.J., Bydgoszcz 2008, s. 135;

Malinowski L.J., 1 Wileńska Brygada AK “Juranda”. Relacje żołnierzy, wspomnienia dowódców, Warszawa-Kraków 2014, s. 434;

“Orzeł Biały”, nr 7 (331), R. XXX, 2019, s. 12;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015, s. 130-140.

 

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi

Pośmiertnie awansowany do stopnia kapitana. Pochowany na cmentarzu na Pióromoncie. Po jego ekshumacji przeniesiony na cmentarz na Rossie w Wilnie w pobliżu mauzoleum Józefa Piłsudskiego w kwaterze partyzanckiej.

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?