Antoni Rymsza
pseud. Burza, Maks, Ryszard
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1914-04-14 |
Miejsce urodzenia: | Helsinki, Finlandia |
Data śmierci: | 1995-00-00 |
Miejsce śmierci: | Prochowice |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Bolesław |
Imię matki: | Marta |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Służył w 19 pal w Nowej Wilejce. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Od 07.1941 r. do 08.1942 r. był dowódcą kompanii na terenie Okręgu Nowogrodzkiego. Od 08.1942 r. do 03.1943 r. był inspektorem do zleceń specjalnych przy Inspektoracie AK Północ-Wschód. Służbę konspiracyjna kontynuował od 10.03.1943 r. do 07.1944 r. jako dowódca plutonu konnego w oddziale “Kmicica” o ps.”Burza”, a po reorganizacji oddziału służył w 2 Zgrupowaniu mjr. “Węgielnego” pod ps. “Maks” jako d-ca 3 szwadronu. Będąc w oddziale “Kmicica” dowodził zasadzką na kolumnę pancerną, następnie rozbiciem garnizonu białoruskiej policji oraz żandarmerii niemieckiej w Duniłowiczach, Żodziszkach, Miadziole oraz Kobylinku. 12.10.1943 r. w Chojeckowszczyźnie, drużyna “Maksa” ostrzelała z rkm oddział bandy rabunkowej. Z powodu wyczerpania się amunicji oddział polski zmuszony był do wycofania. Natomiast dowodząc 3 szwadronem w 2 Zgrupowaniu “Węgielnego” stoczył bitwę miedzy innymi: 12.01.1944 r. z Niemcami pod Żodziszkami, 31.01.1944 r. bitwę pod Worzianami oraz Pogołonie, Gredrojcie, 26.04.1944 r. rozbicie pociągu wojskowego koło Podbrodzia Chojechowszczyzny, Sopronięta, Glenciszki koło Podbrzezia, Radriusze, Pracutach. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1942-02-00-1944-07-00 |
Pełnione funkcje: | Dowódca kompanii na terenie Okręgu Nowogrodzkiego, dowódca plutonu konnego w oddziale “Kmicica” o ps.”Burza”, d-ca 3 szwadronu w 2 Zgrupowaniu mjr. “Węgielnego”. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | OP "Kmicica", 3 szw.; 5 WB AK, 3 plut. |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przydział: | Okręg Wilno AK (1942-1944), Oddziały partyzanckie |
Oddział Partyzancki „Kmicica” | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | W oddziale Łupaszki do 1946 r. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Przebywał w Kołymie w okresie 1948-1958. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | 28.07.1948 r. został aresztowany przez UB, wieziony był w Gdyni. Przekazany do dyspozycji władz radzieckich w Warszawie, gdzie więziony był na początku na Pradze, a później w Legnicy. Po zakończonym śledztwie skazany został przez Wojenny Trybunał Wojskowy Radziecki w Legnicy. Wyrok dwóch lat odbywał w obozie Kołyma w miejscowości Jakucka. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Order Wojenny Virtuti Militari V kl. (17.07.1944) Krzyż Walecznych z Okuciem, nr leg. 36779 Krzyż Armii Krajowej, nr leg. 45374 Krzyż Armii Krajowej, nr leg. 46703
|
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 17; Grunt-Mejer Z., Przed “Łupaszką” u “Kmicica”. Wileńszczyzna 1943, Warszawa–Kraków 2015, s. 71-74, 79, 92, 96, 100, 109, 167, 172, 176, 179, 182, 184–185, 188, 196, 199–200, 202, 213, 215, 217, 220, 232, 236–237, 239, 247–250, 256, 265–266, 268, 274, 276; Oddział Partyzantów Polskich “Kmicica” nad Naroczą w 1943 r. we wspomnieniach żołnierzy i działaczy organizacji terenowej, (oprac.) Bednarczuk L., “Zeszyty Historyczne WiN-u”, 2004, r. XIII, nr 22, s. 54-57, 91; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa–Kraków 2015, s. 85; Rokicki P., Ku Ostrej Bramie. Wileńska i nowogródzka Armia Krajowa w obronie ziemi ojczystej, Warszawa 2016, s. 25; Szewieliński W., U Kmicica i Łupaszki. Wspomnienia “Zawiszy” z oddziału “Kmicica” i 5 Wieleńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza “Łupaszki”, Warszawa–Kraków 2015, s. 224, 242; ŚZZAK Okręg Dolnośląski (Wrocław), teczka osobowa Antoniego Rymszy; ŚZŻAK Okręg Nowogródek (Warszawa), teczka Weryfikacji Odznaczeń Bojowych żołnierzy Konfederacji Narodu (UBK), Okręg Nowogródzki i Okręg Wileński. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?