Rymsza, Antoni

Antoni Rymsza

pseud. Burza, Maks, Ryszard

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1914-04-14
Miejsce urodzenia:Helsinki, Finlandia
Data śmierci:1995-00-00
Miejsce śmierci:Prochowice
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Bolesław
Imię matki:Marta
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Służył w 19 pal w Nowej Wilejce.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od 07.1941 r. do 08.1942 r. był dowódcą kompanii na terenie Okręgu Nowogrodzkiego. Od 08.1942 r. do 03.1943 r. był inspektorem do zleceń specjalnych przy Inspektoracie AK Północ-Wschód. Służbę konspiracyjna kontynuował od 10.03.1943 r. do 07.1944 r. jako dowódca plutonu konnego w oddziale “Kmicica” o ps.”Burza”, a po reorganizacji oddziału służył w 2 Zgrupowaniu mjr. “Węgielnego” pod ps. “Maks” jako d-ca 3 szwadronu. Będąc w oddziale “Kmicica” dowodził zasadzką na kolumnę pancerną, następnie rozbiciem garnizonu białoruskiej policji oraz żandarmerii niemieckiej w Duniłowiczach, Żodziszkach, Miadziole oraz Kobylinku. 12.10.1943 r. w Chojeckowszczyźnie, drużyna “Maksa” ostrzelała z rkm oddział bandy rabunkowej. Z powodu wyczerpania się amunicji oddział polski zmuszony był do wycofania. Natomiast dowodząc 3 szwadronem w 2 Zgrupowaniu “Węgielnego” stoczył bitwę miedzy innymi: 12.01.1944 r. z Niemcami pod Żodziszkami, 31.01.1944 r. bitwę pod Worzianami oraz Pogołonie, Gredrojcie, 26.04.1944 r. rozbicie pociągu wojskowego koło Podbrodzia Chojechowszczyzny, Sopronięta, Glenciszki koło Podbrzezia, Radriusze, Pracutach.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1942-02-00-1944-07-00
Pełnione funkcje:

Dowódca kompanii na terenie Okręgu Nowogrodzkiego, dowódca plutonu konnego w oddziale “Kmicica” o ps.”Burza”, d-ca 3 szwadronu w 2 Zgrupowaniu mjr. “Węgielnego”.

Oddział względnie pion organizacyjny:OP "Kmicica", 3 szw.; 5 WB AK, 3 plut.
Okręg:Okręg Wilno
Przydział: Okręg Wilno AK (1942-1944), Oddziały partyzanckie
Oddział Partyzancki „Kmicica”
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

W oddziale Łupaszki do 1946 r.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Przebywał w Kołymie w okresie 1948-1958.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

28.07.1948 r. został aresztowany przez UB, wieziony był w Gdyni. Przekazany do dyspozycji władz radzieckich w Warszawie, gdzie więziony był na początku na Pradze, a później w Legnicy. Po zakończonym śledztwie skazany został przez Wojenny Trybunał Wojskowy Radziecki w Legnicy. Wyrok dwóch lat odbywał w obozie Kołyma w miejscowości Jakucka.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Wojenny Virtuti Militari V kl. (17.07.1944)

Krzyż Walecznych z Okuciem, nr leg. 36779

Krzyż Armii Krajowej, nr leg. 45374

Krzyż Armii Krajowej, nr leg. 46703

 

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 17;

Grunt-Mejer Z., Przed “Łupaszką” u “Kmicica”. Wileńszczyzna 1943, WarszawaKraków 2015, s. 71-74, 79, 92, 96, 100, 109, 167, 172, 176, 179, 182, 184185, 188, 196, 199200, 202, 213, 215, 217, 220, 232, 236237, 239, 247250, 256, 265266, 268, 274, 276;

Oddział Partyzantów Polskich “Kmicica” nad Naroczą w 1943 r. we wspomnieniach żołnierzy i działaczy organizacji terenowej, (oprac.) Bednarczuk L., “Zeszyty Historyczne WiN-u”, 2004, r. XIII, nr 22, s. 54-57, 91;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, WarszawaKraków 2015, s. 85;

Rokicki P., Ku Ostrej Bramie. Wileńska i nowogródzka Armia Krajowa w obronie ziemi ojczystej, Warszawa 2016, s. 25;

Szewieliński W., U Kmicica i Łupaszki. Wspomnienia “Zawiszy” z oddziału “Kmicica” i 5 Wieleńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza “Łupaszki”, WarszawaKraków 2015, s. 224, 242;

ŚZZAK Okręg Dolnośląski (Wrocław), teczka osobowa Antoniego Rymszy;

ŚZŻAK Okręg Nowogródek (Warszawa), teczka Weryfikacji Odznaczeń Bojowych żołnierzy Konfederacji Narodu (UBK), Okręg Nowogródzki i Okręg Wileński.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?