Zygmunt Odyniec
pseud. Wiesław
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1911-02-26 |
Miejsce urodzenia: | Wilno |
Data śmierci: | 1944-07-09 |
Miejsce śmierci: | Lasy Turgielskie |
Miejsce pochówku: | Cmentarz parafialny w Kamionce; Mikuliszki grób symboliczny |
Rodzice | |
Imię ojca: | Paweł |
Imię matki: | Felicja |
Nazwisko panieńskie matki: | Houwalt |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | podporucznik |
Data: | 1937-01-01 |
Starszeństwo: | 1937-01-01 |
Organ nadający: | Dowódca 23 p. uł. |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | W latach 1924-1930 uczęszczał do Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie. Został tam przyjęty w grudniu 1923 r. po zdaniu egzaminu od razu do II klasy. W okresie szkolnym był zaangażowany w życie społeczności. Wówczas tworzył rysunki do gazetki szkolnej. Po zdaniu matury wstąpił na Wydział Prawno-Ekonomiczny Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończył w 1937 r. i został magistrem prawa. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | W trakcie przerwy w odbywanych studiach prawniczych (19.09.1934 – 15.07.1935) ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu (lokata 36/87 z wynikiem „zupełnie dobrym”), a także odbył służbę wojskową w 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich (16.07.1935 – 15.09.1935 jak dowódca plutonu CKM) oraz ćwiczenia stażowe (20.04.1936 – 30.05.1936). Został mianowany podporucznikiem rezerwy w korpusie oficerów kawalerii ze starszeństwem z dnia 1.01.1937 r. (poz. 73). |
W czasie wojny: | 25.08.1939 r. został zmobilizowany i jako oficer 13 p. uł. wileńskich uczestniczył w walkach we wrześniu 1939 r. Walczył w ramach pułku w Wileńskiej Brygadzie Kawalerii, a następnie kawaleryjskiej Grupie Operacyjnej gen. W. Andersa. W trakcie walk w Małopolsce Wschodniej udało mu się uniknąć niewoli sowieckiej i powrócił doWilna. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | Po powrocie do Wilna został zatrudniony w tamtejszym urzędzie wojewódzkim (prawdopodobnie w dziale prawnych, lub był sekretarzem wojewody wileńskiego Ludwika Bociańskiego). |
W czasie wojny: | W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Wilnie i w Wojtkunach, pomagał w prowadzeniu majątku Karłowszczyzna. |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | W czasie okupacji litewskiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Ponieważ dzięki pracy w urzędzie wojewódzkim miał dostęp do pustych blankietów, zaopatrywał w fałszywe dokumenty oficerów ekspediowanych do Wojska Polskiego we Francji. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Początkiem 1944 r. dołączył do 6 WB AK, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu, a następnie szwadronu zwiadu konnego. Poległ 9 lipca 1944 r. niedaleko Turgiel podczas ostrzału artyleryjskiego. Został ranny w głowę odłamkiem. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Dowódca zwiadu konnego |
Oddział względnie pion organizacyjny: | 6 WB AK |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przydział: | Okręg Wilno SZP-ZWZ (1939-1941), Okręg Wilno ZWZ (1941-1942), Okręg Wilno AK (1942-1944), Wileńskie Brygady Armii Krajowej |
6 Wileńska Brygada Armii Krajowej | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Wilnie na ul. Ofiarnej, skąd po ciężkim śledztwie został wykupiony przez rodzinę. |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | W końcu października 1939 r. przy przekraczaniu granicy litewsko-białoruskiej w okolicach Oszmiany został aresztowany i osadzony w więzieniu w Wilejce. Udało mu się zbiec. 20 marca 1941 r. został aresztowany przez NKGB i osadzony w Wilnie na Łukiszkach jako „społecznie niebezpieczny element”. Przeznaczony do wywiezienia na Sybir, uciekł z transportu w wyniku bombardowania jakie nastąpiło po ataku III Rzeszy na Związek Sowiecki. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Walecznych – pośmiertnie. |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 33, 41; Brodziewicz W., Szósta Wileńska Brygada AK, Warszawa 1992, s.; Informacje nadesłane drogą mailową przez Panią Małgorzatę; Spis 6 Wileńskiej Brygady AK, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK „Wiano” w Łodzi; Zygmunt Odyniec [online:] http://oszmianszczyzna.pl/odyniec.html (dostęp 03.03.2025 r.) |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Został pochowany w zbiorowym grobie wraz z sowieckimi żołnierzami. Jeszcze w 1944 r. jego ciało zostało ekshumowane i pochowane na cmentarzu w Kamionce w oddzielnej mogile. Grób nie przetrwał do dzisiaj. Jego symboliczny nagrobek znajdował się na cmentarzu 6 WB AK w Mikuliszkach niedaleko Oszmiany. Cmentarzyk został zniszczony przez władze białoruskie 5 lipca 2022 roku. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?