Odyniec, Zygmunt

Zygmunt Odyniec

pseud. Wiesław

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1911-02-26
Miejsce urodzenia:Wilno
Data śmierci:1944-07-09
Miejsce śmierci:Lasy Turgielskie
Miejsce pochówku: Cmentarz parafialny w Kamionce; Mikuliszki grób symboliczny
Rodzice
Imię ojca:Paweł
Imię matki:Felicja
Nazwisko panieńskie matki:Houwalt
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: podporucznik
Data: 1937-01-01
Starszeństwo: 1937-01-01
Organ nadający: Dowódca 23 p. uł.
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W latach 1924-1930 uczęszczał do Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie. Został tam przyjęty w grudniu 1923 r. po zdaniu egzaminu od razu do II klasy. W okresie szkolnym był zaangażowany w życie społeczności. Wówczas tworzył rysunki do gazetki szkolnej.

Po zdaniu matury wstąpił na Wydział Prawno-Ekonomiczny Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończył w 1937 r. i został magistrem prawa.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W trakcie przerwy w odbywanych studiach prawniczych (19.09.1934 – 15.07.1935) ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu (lokata 36/87 z wynikiem „zupełnie dobrym”), a także odbył służbę wojskową w 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich (16.07.1935 – 15.09.1935 jak dowódca plutonu CKM) oraz ćwiczenia stażowe (20.04.1936 – 30.05.1936). Został mianowany podporucznikiem rezerwy w korpusie oficerów kawalerii ze starszeństwem z dnia 1.01.1937 r. (poz. 73).

W czasie wojny:

25.08.1939 r. został zmobilizowany i jako oficer 13 p. uł. wileńskich uczestniczył w walkach we wrześniu 1939 r. Walczył w ramach pułku w Wileńskiej Brygadzie Kawalerii, a następnie kawaleryjskiej Grupie Operacyjnej gen. W. Andersa. W trakcie walk w Małopolsce Wschodniej udało mu się uniknąć niewoli sowieckiej i powrócił doWilna.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Po powrocie do Wilna został zatrudniony w tamtejszym urzędzie wojewódzkim (prawdopodobnie w dziale prawnych, lub był sekretarzem wojewody wileńskiego Ludwika Bociańskiego).

W czasie wojny:

W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Wilnie i w Wojtkunach, pomagał w prowadzeniu majątku Karłowszczyzna.

Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

W czasie okupacji litewskiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Ponieważ dzięki pracy w urzędzie wojewódzkim miał dostęp do pustych blankietów, zaopatrywał w fałszywe dokumenty oficerów ekspediowanych do Wojska Polskiego we Francji.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Początkiem 1944 r. dołączył do 6 WB AK, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu, a następnie szwadronu zwiadu konnego. Poległ 9 lipca 1944 r. niedaleko Turgiel podczas ostrzału artyleryjskiego. Został ranny w głowę odłamkiem.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Dowódca zwiadu konnego

Oddział względnie pion organizacyjny:6 WB AK
Okręg:Okręg Wilno
Przydział: Okręg Wilno SZP-ZWZ (1939-1941), Okręg Wilno ZWZ (1941-1942), Okręg Wilno AK (1942-1944), Wileńskie Brygady Armii Krajowej
6 Wileńska Brygada Armii Krajowej
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Wilnie na ul. Ofiarnej, skąd po ciężkim śledztwie został wykupiony przez rodzinę.

Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

W końcu października 1939 r. przy przekraczaniu granicy litewsko-białoruskiej w okolicach Oszmiany został aresztowany i osadzony w więzieniu w Wilejce. Udało mu się zbiec.

20 marca 1941 r. został aresztowany przez NKGB i osadzony w Wilnie na Łukiszkach jako „społecznie niebezpieczny element”. Przeznaczony do wywiezienia na Sybir, uciekł z transportu w wyniku bombardowania jakie nastąpiło po ataku III Rzeszy na Związek Sowiecki.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Walecznych – pośmiertnie.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 33, 41;

Brodziewicz W., Szósta Wileńska Brygada AK, Warszawa 1992, s.;

Informacje nadesłane drogą mailową przez Panią Małgorzatę;

Spis 6 Wileńskiej Brygady AK, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK „Wiano” w Łodzi;

Zygmunt Odyniec [online:] http://oszmianszczyzna.pl/odyniec.html (dostęp 03.03.2025 r.)

Ikonografia
Ewentualne uwagi

Został pochowany w zbiorowym grobie wraz z sowieckimi żołnierzami. Jeszcze w 1944 r. jego ciało zostało ekshumowane i pochowane na cmentarzu w Kamionce w oddzielnej mogile. Grób nie przetrwał do dzisiaj. Jego symboliczny nagrobek znajdował się na cmentarzu 6 WB AK w Mikuliszkach niedaleko Oszmiany. Cmentarzyk został zniszczony przez władze białoruskie 5 lipca 2022 roku.

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?