Jerzy Widejko
pseud. Jureczek, Jurek
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1933-06-12 |
Miejsce urodzenia: | Warszawa |
Data śmierci: | 2022-12-07 |
Miejsce śmierci: | Nowy Targ |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Ludwik |
Imię matki: | Emilia |
Nazwisko panieńskie matki: | Subocz |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Przed wojną uczęszczał do szkoły powszechnej w Paszkach. |
W czasie wojny: | Po wkroczeniu Niemców w 1941 r. uczęszczał do szkoły polsko-litewskiej. |
Po wojnie: | Uczył się w miejscowości Wyrzysko (okolice Piły) gdzie ukończył 6 lat podstawówki a następnie uczył się w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Bydgoszczy. |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Pracował jako nauczyciel. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Solidarność |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Wcielony do Brygady „Szczerbca” w styczniu 1944 roku, został przydzielony do pomocy rusznikarzowi. Dostał pseudonim „Jureczek”, jednak w Brygadzie był przezywany jako „Groszek”. Pełnił również funkcję łącznika i zwiadowcy. Brał u dział w defiladzie i uroczystościach w Turgielach podczas Świąt Wielkanocnych oraz w czasie odbijania miasta Nowe Troki, zasadzkach na szosach na kolumny transportu niemieckiego, akcja przeciwko rozbiciu garnizonu wojsk litewskich gen. Plechawicziusa w Murowanej Oszmiance oraz walkach o wyzwolenie Wilna. W czasie działalności zachorował na ostre zapalenie stawów nóg. W III Brygadzie służył 7 miesięcy do 18 lipca 1944 roku aż do rozbrojenia w Puszczy Rudnickiej przez Oddziały Ochrony Pogranicza i NKWD. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1944-01-00 - 1944-07-18 |
Pełnione funkcje: | Łącznik, zwiadowca. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | 3 WB AK |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przydział: | Okręg Wilno AK (1942-1944), Oddziały partyzanckie |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Po wyjściu z aresztu w Turgielach trafił do oddziału partyzanckiego Samoobrony Czynnej Ziemi Wileńskiej AK, dowodzonego przez por. Czesława Stankiewicza ps. „Komar”. Pełnił tam funkcję łącznika i zwiadowcy oraz uczestniczył w kilku bitwach z żołnierzami radzieckimi. W październiku 1944 r. brał udział w zdobyciu wsi Rudniki. Walczył w bitwie 6/7 stycznia 1945 r. w Puszczy Rudnickiej. W oddziale służył do 03.1945 r. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Razem z brygadą był w Kolonii Wileńskiej. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | Zygmunt Gordzinowicz “Ruczaj” – opiekun “Jureczka” w 3 Brygadzie |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Osadzony w przejściowym obozie dla internowanych w Miednikach Królewskich, lecz został zwolniony jako małoletni. Po zwolnieniu z obozu przebywał u rodziny Zaborskich. Następnie w 03.1945 r. za współpracę z partyzantami i walkę z władzą sowiecką został zatrzymany przez NKWD w Turgielach. Po kilkumiesięcznym pobycie w więzieniu „Jureczek” został umieszczony w domu dziecka przy ul. Antokolskiej. Przy przenosinach zdołał zbiec i udał się do zaznajomionej rodziny do państwa Kisielewskich, u których przebywał aż do czasu wysiedleń ludności. Do Polski wyjechał w czerwcu 1946 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Niepodległości (po 1989) Odrer „Polonia Mater Nostra Est” (2003) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | Jego wspomnienia z okresu działania w 3 WB AK i OP „Komara” zostały wydane w Krakowie w 2005 r. Jest także bohaterem filmu „Ballada o Jureczku” wyprodukowanym w 2008 r. |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.13, s. 6; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.16, s. 2; Kłosiński Z., 3. Wileńska, Białystok 1995, s. 246; Korejwo M., Moje ścieżki partyzanckie w 3. Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej “Szczerbca”, Warszawa-Kraków 2014, s. 283; Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 157, 161; Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 4, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 73-74; Spis 3 Wileńskiej Brygady AK, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK “Wiano” w Łodzi; Tomkiewicz M., Więzienie na Łukiszkach w Wilnie 1939-1953, Warszawa 2018, s. 156; Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK “Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK “Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005. “Wileńskie Rozmaitości”, 2006, nr 2 (95), s. 73-74. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Sierota, ojciec nie wrócił z kampanii wrześniowej, a matka zmarła w 1942 r. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?