Widejko, Jerzy

Jerzy Widejko

pseud. Jureczek, Jurek

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1933-06-12
Miejsce urodzenia:Warszawa
Data śmierci:2022-12-07
Miejsce śmierci:Nowy Targ
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Ludwik
Imię matki:Emilia
Nazwisko panieńskie matki:Subocz
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Przed wojną uczęszczał do szkoły powszechnej w Paszkach.

W czasie wojny:

Po wkroczeniu Niemców w 1941 r. uczęszczał do szkoły polsko-litewskiej.

Po wojnie:

Uczył się w miejscowości Wyrzysko (okolice Piły) gdzie ukończył 6 lat podstawówki a następnie uczył się w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Bydgoszczy.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Pracował jako nauczyciel.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Solidarność

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Wcielony do Brygady „Szczerbca” w styczniu 1944 roku, został przydzielony do pomocy rusznikarzowi. Dostał pseudonim „Jureczek”, jednak w Brygadzie był przezywany jako „Groszek”. Pełnił również funkcję łącznika i zwiadowcy. Brał u dział w defiladzie i uroczystościach w Turgielach podczas Świąt Wielkanocnych oraz w czasie odbijania miasta Nowe Troki, zasadzkach na szosach na kolumny transportu niemieckiego, akcja przeciwko rozbiciu garnizonu wojsk litewskich gen. Plechawicziusa w Murowanej Oszmiance oraz walkach o wyzwolenie Wilna. W czasie działalności zachorował na ostre zapalenie stawów nóg. W III Brygadzie służył 7 miesięcy do 18 lipca 1944 roku aż do rozbrojenia w Puszczy Rudnickiej przez Oddziały Ochrony Pogranicza i NKWD.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1944-01-00 - 1944-07-18
Pełnione funkcje:

Łącznik, zwiadowca.

Oddział względnie pion organizacyjny:3 WB AK
Okręg:Okręg Wilno
Przydział: Okręg Wilno AK (1942-1944), Oddziały partyzanckie
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Po wyjściu z aresztu w Turgielach trafił do oddziału partyzanckiego Samoobrony Czynnej Ziemi Wileńskiej AK, dowodzonego przez por. Czesława Stankiewicza ps. „Komar”. Pełnił tam funkcję łącznika i zwiadowcy oraz uczestniczył w kilku bitwach z żołnierzami radzieckimi. W październiku 1944 r. brał udział w zdobyciu wsi Rudniki. Walczył w bitwie 6/7 stycznia 1945 r. w Puszczy Rudnickiej. W oddziale służył do 03.1945 r.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Razem z brygadą był w Kolonii Wileńskiej.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:

Zygmunt Gordzinowicz “Ruczaj” – opiekun “Jureczka” w 3 Brygadzie

Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Osadzony w przejściowym obozie dla internowanych w Miednikach Królewskich, lecz został zwolniony jako małoletni. Po zwolnieniu z obozu przebywał u rodziny Zaborskich.

Następnie w 03.1945 r. za współpracę z partyzantami i walkę z władzą sowiecką został zatrzymany przez NKWD w Turgielach. Po kilkumiesięcznym pobycie w więzieniu „Jureczek” został umieszczony w domu dziecka przy ul. Antokolskiej. Przy przenosinach zdołał zbiec i udał się do zaznajomionej rodziny do państwa Kisielewskich, u których przebywał aż do czasu wysiedleń ludności. Do Polski wyjechał w czerwcu 1946 r.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Niepodległości (po 1989)

Odrer „Polonia Mater Nostra Est” (2003)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:

Jego wspomnienia z okresu działania w 3 WB AK i OP „Komara” zostały wydane w Krakowie w 2005 r. Jest także bohaterem filmu „Ballada o Jureczku” wyprodukowanym w 2008 r.

Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.13, s. 6;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.38.16, s. 2;

Kłosiński Z., 3. Wileńska, Białystok 1995, s. 246;

Korejwo M., Moje ścieżki partyzanckie w 3. Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej “Szczerbca”, Warszawa-Kraków 2014, s. 283;

Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 157, 161;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 4, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 73-74;

Spis 3 Wileńskiej Brygady AK, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK “Wiano” w Łodzi;

Tomkiewicz M., Więzienie na Łukiszkach w Wilnie 1939-1953, Warszawa 2018, s. 156;

Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK “Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK “Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005.

“Wileńskie Rozmaitości”, 2006, nr 2 (95), s. 73-74.

Ikonografia
Ewentualne uwagi

Sierota, ojciec nie wrócił z kampanii wrześniowej, a matka zmarła w 1942 r.

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?