Stanisław Truszkowski
pseud. Sztremer
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1900-00-00 |
Miejsce urodzenia: | Wilno |
Data śmierci: | 1982-00-00 |
Miejsce śmierci: | |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Jan |
Imię matki: | Maria |
Nazwisko panieńskie matki: | Kiewszynis |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | major |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Uczęszczał do Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, a później do ukończył Państwową Szkołę Techniczną im. Józefa Piłsudskiego w Wilnie na wydziale budowlanym. Podczas służby w wojsku uczęszczał równolegle do Szkoły Nauk Politycznych, odbywając staż na placówce w Tallinie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Służył w wojsku od listopada 1918 r., brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. W okresie międzywojennym ukończył szkołę podchorążych i oficerów artylerii, następnie został oddelegowany do I Dywizji Piechoty Legionów Piłsudskiego w Wilnie. Tam służył w 1 Pułku Artylerii Lekkiej. |
W czasie wojny: | Dowodził baterią w 1 Pułku Artylerii Lekkiej w Wilnie. Brał udział w bitwach pod Różanem, Wyszkowem i Kałuszynem. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Włączył się w działalność konspiracyjną w grudniu 1939 r. w SZP w Wilnie. Wówczas został zwierzchnikiem artylerzystów i podlegał płk. Sulikowi, a następnie ppłk. “Wilkowi”. Początkiem 1943 r. został oddelegowany na Nowogródczyznę. Wiosną i latem 1943 r. tworzył na terenie Lidy batalion konspiracyjny “Irena”, który spełniał rolę jednostki rezerwowej w stosunku do II batalionu 77 pp AK. Razem z batalionem brał udział w walkach pod Rakliszkami 30.04.1944 r., Ejszyszkami 11.06.1944 r., Podwaryszkami 30.04.1944 r., na szosie pod Werenowem 03.07.1944 r. oraz pod Birżyniami 03.07.1944 r. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1939-12-00 - 1944-07-00 |
Pełnione funkcje: | Dowódca sił konspiracyjnych w północnej części Ośrodka Lida. Dowódca Ośrodka “Irena” od 01.11.1943 r. Dowódca V batalionu do 03.07.1944 r. Zastępca por. J. Borysewicza ps. “Krysia” w odniesieniu do terenowej sieci w północnej części Ośrodka “Bór” |
Oddział względnie pion organizacyjny: | V/77 pp AK; Ośrodek "Irena" |
Okręg: | Okręg Nowogródek |
Przydział: | Okręg Nowogródek AK (1942-1944), Zgrupowanie Północ Okręgu Nowogródek AK, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK |
Inspektorat Rejonowy Północny | |
II/77 pp AK | |
Obwód Lida Armii Krajowej | |
Zgrupowanie Bojowe nr 4 „Południe” | |
II/77 pp AK | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Nawiązał rozmowy i przygotował podpisanie porozumienia pomiędzy dowódcą Okręgu Wileńskiego AK i sztabem partyzantki radzieckiej w Puszczy Rudnickiej. Na czele grupy partyzantów polskich i sowieckich, celem wspólnego współdziałania, przeszedł przez front. W sztabie jednostki armii sowieckiej został aresztowany. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | We wrześniu 1939 r. przebywając na Lubelszczyźnie dostał się do niewoli niemieckiej. Zbiegł po kilku dniach i udał się do Wilna. |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Po aresztowaniu przez sowietów w lipcu 1944 r., został uwięziony w Wilnie, a po śledztwie internowany w Obozie NKWD Dagilewo. Po 3 latach przebywania w obozach w ZSRS przybył do Polski razem z innymi oficerami w 1947 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Order Virtuti Militari (dwukrotnie) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych Medal Niepodległości Krzyż Armii Krajowej Srebrny Krzyż Zasługi Medal 30-lecia PRL Medal 40-lecia PRL |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Napisał książki: Z dni pokoju i wojny: 1921-1939, wyd. 1983, Mój wrzesień: wspomnienie z kampanii 1939 r., wyd. 1959, Partyzanckie wspomnienia, wyd. 1968. Porucznicy i Generał |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.15; Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 161, 168; Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 39, 47, 48, 67-72, 80, 82, 84, 88, 92-94, 118, 119, 121, 191; Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 86, 181, 195; “Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 3 (327), s. 10; Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 121, 130; Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 3, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 94-95; Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej 1939-1944, Warszawa 2003, s. 370.
|
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?