Truszkowski, Stanisław

Stanisław Truszkowski

pseud. Sztremer

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1900-00-00
Miejsce urodzenia:Wilno
Data śmierci:1982-00-00
Miejsce śmierci:
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Jan
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Kiewszynis
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczęszczał do Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, a później do ukończył Państwową Szkołę Techniczną im. Józefa Piłsudskiego w Wilnie na wydziale budowlanym.

Podczas służby w wojsku uczęszczał równolegle do Szkoły Nauk Politycznych, odbywając staż na placówce w Tallinie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Służył w wojsku od listopada 1918 r., brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r.

W okresie międzywojennym ukończył szkołę podchorążych i  oficerów artylerii, następnie został oddelegowany do I Dywizji Piechoty Legionów Piłsudskiego w Wilnie. Tam służył w 1 Pułku Artylerii Lekkiej.

W czasie wojny:

Dowodził baterią w 1 Pułku Artylerii Lekkiej w Wilnie. Brał udział w bitwach pod Różanem, Wyszkowem i Kałuszynem.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Włączył się w działalność konspiracyjną w grudniu 1939 r. w SZP w Wilnie. Wówczas został zwierzchnikiem artylerzystów i podlegał płk. Sulikowi, a następnie ppłk. “Wilkowi”. Początkiem 1943 r. został oddelegowany na Nowogródczyznę. Wiosną i latem 1943 r. tworzył na terenie Lidy batalion konspiracyjny “Irena”, który spełniał rolę jednostki rezerwowej w stosunku do II batalionu 77 pp AK. Razem z batalionem brał udział w walkach pod Rakliszkami 30.04.1944 r., Ejszyszkami 11.06.1944 r., Podwaryszkami 30.04.1944 r., na szosie pod Werenowem 03.07.1944 r. oraz pod Birżyniami 03.07.1944 r.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1939-12-00 - 1944-07-00
Pełnione funkcje:

Dowódca sił konspiracyjnych w północnej części Ośrodka Lida.

Dowódca Ośrodka “Irena” od 01.11.1943 r.

Dowódca V batalionu do 03.07.1944 r.

Zastępca por. J. Borysewicza ps. “Krysia” w odniesieniu do terenowej sieci w północnej części Ośrodka “Bór”

Oddział względnie pion organizacyjny:V/77 pp AK; Ośrodek "Irena"
Okręg:Okręg Nowogródek
Przydział: Okręg Nowogródek AK (1942-1944), Zgrupowanie Północ Okręgu Nowogródek AK, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK
Inspektorat Rejonowy Północny
II/77 pp AK
Obwód Lida Armii Krajowej
Zgrupowanie Bojowe nr 4 „Południe”
II/77 pp AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Nawiązał rozmowy i przygotował podpisanie porozumienia pomiędzy dowódcą Okręgu Wileńskiego AK i sztabem partyzantki radzieckiej w Puszczy Rudnickiej. Na czele grupy partyzantów polskich i sowieckich, celem wspólnego współdziałania, przeszedł przez front. W sztabie jednostki armii sowieckiej został aresztowany.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

We wrześniu 1939 r. przebywając na Lubelszczyźnie dostał się do niewoli niemieckiej. Zbiegł po kilku dniach i udał się do Wilna.

Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Po aresztowaniu przez sowietów w lipcu 1944 r., został uwięziony w Wilnie, a po śledztwie internowany w Obozie NKWD Dagilewo. Po 3 latach przebywania w obozach w ZSRS przybył do Polski razem z innymi oficerami w 1947 r.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Order Virtuti Militari (dwukrotnie)

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Krzyż Walecznych

Medal Niepodległości

Krzyż Armii Krajowej

Srebrny Krzyż Zasługi

Medal 30-lecia PRL

Medal 40-lecia PRL

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:

Napisał książki:

Z dni pokoju i wojny: 1921-1939, wyd. 1983,

Mój wrzesień: wspomnienie z kampanii 1939 r., wyd. 1959,

Partyzanckie wspomnienia, wyd. 1968.

Porucznicy i Generał

Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.15;

Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 161, 168;

Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 39, 47, 48, 67-72, 80, 82, 84, 88, 92-94, 118, 119, 121, 191;

Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 86, 181, 195;

“Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 3 (327), s. 10;

Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 121, 130;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 3, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 94-95;

Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej 1939-1944, Warszawa 2003, s. 370.

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?