Zygfryd Szynalski
pseud. Tryk, Kulas
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1915-08-17 |
Miejsce urodzenia: | Hürde, Westfalia |
Data śmierci: | 1993-04-07 |
Miejsce śmierci: | Słupca |
Miejsce pochówku: | Słupca |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | podporucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | porucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | kapitan |
Data: | 1946-04-01 |
Starszeństwo: | 1945-12-15 |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Uczęszczał do gimnazjum w Brzeżanach, wyróżniał się jako wybitny sportowiec. Po skończeniu gimnazjum powołany do Szkoły Podchorążych przy 12 DP w Tarnopolu. Dzięki wyróżniającym wynikom dostał się do Szkoły Podchorążych Zawodowych, którą ukończył w 1939 r. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Dowódca plutonu w 7 komp. w 51 pp. brał udział w Wojnie Obronnej, został wtedy ranny w nogę. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Pracował przy garażach w Brzeżanach. |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W marcu 1943 r. przyjechał do Brzeżan i został wciągnięty do konspiracji na stanowisko zastępcy komendanta Obwodu por. “Lisa” a następnie Jana Ciska. Od kwietnia 1943 r. został komendantem Kedywu, był również opiekunem klasowym w Szkole Podchorążych w Obwodzie. Po odprawie przy majorze Edwardzie Pisuli dostał rozkaz na rozpoczęcie dywersji na linie komunikacyjne prowadzące na front wschodni. Opracował i przeprowadził akcję “Wiadukt” w końcu grudnia 1943 r. Akcja miała na celu wykolejenie pociągu na trasie Chodorów – Potutory – Tarnopol – Kijów, który przejeżdżał przez wiadukt w okolicy ok. 1.2 km od miejscowości Potutory. Następną akcją jaką przewodził, miała miejsce na linii kolejowej Potutory – Tarnopol w końcu stycznia 1944 r. Akcja powiodła się. Rozbito wtedy lokomotywę oraz 4 wagony towarowe ze sprzętem wojskowym jadące na front wschodni, komunikacja wtedy została przerwana na 30 godzin. W kwietniu 1944 r. wysadził 3 samochody niemieckie, w których znajdowała się broń i amunicja. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1943-03-00 - 1944-07-31 |
Pełnione funkcje: | Zastępca komendanta Obwody Brzeżany, dowódca oddziału Kedywu w Brzeżanach |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Obwodu Brzeżany, Kedyw Obwodu, 12 DP, 51 pp AK, 1 komp. |
Okręg: | Okręg Tarnopol |
Przydział: | Okręg AK Tarnopol |
Inspektorat AK Brzeżany | |
Obwód AK Brzeżany | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Od kwietnia 1945 r. został zastępcą “Dziryta”, który przejął komendę nad Dzielnicą Północ we Lwowie w ramach organizacji “NIE”. Gdy Garwol został aresztowany w lipcu 1945 r., “Tryk” objął po nim komendę w Dzielnicy. Zagrożony dekonspiracją przedostał się na zachód i rozpoczął działać w WiN w ramach eksterytorialnego Okręgu Lwów. Stacjonował w Zabrzu i tam pełnił funkcję komendanta Dzielnicy Północ. Po rewizji w jego mieszkaniu we wrześniu 1946 r. przez UB uciekł do Gorzowa razem z rodziną. Ujawnił się 14 kwietnia 1947 r. i powrócił do dawnego nazwiska. Zaangażowany również w Tarnopolski WiN, był kierownikiem rejonu “Beskid”. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Dowodząc 2 kompanią w 51 pp. rozpoczął jej koncentrację 16 lipca 1944 r. i trwała ona dwa dni. 22.07.1944 r. rozpoczął walkę w ramach akcji “Burza” w rejonie Huścisko-Podwysokie. Wraz z kompanią brał udział w obronie mostów przed wysadzeniem. Jeden z plutonów kompanii z powodzeniem urządził zasadzkę na tabor niemiecki. Kompania, po zakwaterowaniu w klasztorze w Brzeżanach, przez 5 dni pełniła tam służbę porządkową. Oddział został rozbrojony przez Armię Czerwoną ok. 27.07.1944 r. Po rozbrojeniu Major Szyłow rozkazał mu zorganizować milicję w służbie Armii Czerwonej, z czego 60 członków AK skierował do Istriebitielnego Batalionu w walce z UPA. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | Za działalność w WiN-ie został aresztowany przez UB 20 listopada 1948 r. podczas pobytu w Gorzowie. 20 marca 1949 r. odbyła się rozprawa przed Śląskim Okręgiem Wojskowym i został skazany z art. 7.6 na 7 lat więzienia za “szpiegostwo”. Odbył pełną karę. |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Balbus T., “Ostatni kapitanowie”: epilog Komendy Obszaru Lwowskiego “Nie” ewakuowanej na ziemie zachodnie Polski, “Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 1/2, 2002, s. 171-172; BJ, sekcja rękopisów, P. Woźniak, Z niw i ugorów mego życia, t. II, sygn. akc. 9/85, s. 184; CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, P. Woźniak, Armia Krajowa Okręg Tarnopolski, sygn. akc. 1320/5/5, s. 150, 161, 162, 173, 211; CDCN, Papiery Jerzego Węgierskiego, Okręg Tarnopol AK, sygn. 1551(2), s. 18; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0351; Jan Cisek, wspomnienia z działalności Armii Krajowej na terenie powiatu Brzeżany województwo tarnopolskie, maszynopis w zbiorach CDCN – BJ, sygn. 5/2, s. 8, 11, 13, 15, 18, 20, 29, 34, 36, 42; Mazur G., Okręg Tarnopol Armii Krajowej, [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 311, 312; Mazur G., Z dziejów okręgu ZWZ-AK Tarnopol; Markowski D. K., Lwów 1944, Warszawa 2021, s. 78, 82-83; Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie: 1939-1945, Warszawa 1990, s. 108; Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK; Węgierski J., Armia Krajowa na południowych i wschodnich przedpolach Lwowa, Kraków 1994, s. 248; Węgierski J., Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol, Kraków 1996, s. 204, 249, 256, 258, 269, 286, 287; Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 191, 204. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?