Szyksznian, Danuta

Danuta Szyksznian

pseud. Sarenka, Szarotka

Dane osobowe
Nazwisko panieńskie:Janiczak
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Ossowska
Płeć:kobieta
Data urodzenia: 1925-06-07
Miejsce urodzenia:Kraków
Data śmierci:
Miejsce śmierci:
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:
Imię matki:
Nazwisko panieńskie matki:Janiczak
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczyła się w Szkole Powszechnej nr 19, a potem w Gimnazjum Sióstr Nazaretanek w Wilnie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Podjęła prace w Darłowie jako nauczycielka. W 1970 r. skończyła zaocznie studia pedagogiczne i podjęła pracę z dziećmi kalekimi w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Policach.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

ŚZŻAK

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W grudniu 1939 r. złożyła przysięgę przed „Kapitanem Janem” (kpt./mjr Bolesław Zagórny) i została łączniczką ZWZ. Po zajęciu Wilna przez Niemców w czerwcu 1941 r. została przyjęta do grupy łączniczek “Kozy”. Podlegała ppor. Stanisławowi Kiałce „Jelonkowi” – szefowi kwatermistrzostwa wileńskiego okręgu ZWZ-AK.

 

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1939-12-00 - 1944-00-00
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:Grupa "Kozy"
Okręg:Okręg Wilno
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

W lipcu 1944 r. w czasie operacji „Ostra Brama” była łączniczką „Kapitana Jana” dowódcy dzielnicy „A” (obszar na prawym brzegu Wilii, zamieszkiwany przez rodziny wojskowe, zgrupowane wokół licznych koszar) Garnizonu AK „Dwór”. Uniknęła aresztowania i została powołana do dalszej służby w Komendzie Okręgu AK.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Uniknęła aresztowania przez NKWD i podjęła służę w dywersyjnym oddziale specjalnym rtm. Zygmunta Augustowskiego – „Huberta’. 24 grudnia 1944 r. została aresztowana przez Ludowy Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego i po wielodniowych przesłuchaniach skazana zaocznie na 10 lat łagrów. Z więzienia na Łukiszkach w Wilnie w marcu 1945 r. została przewieziona do łagru w miejscowości Jełszanka koło Saratowa. We wrześniu 1945 r. na skutek chorób spowodowanych warunkami życia i ciężką pracą (miała wtedy 20 lat) została zwolniona z odbywania dalszej kary. Przewieziona do Wilna nielegalnie przekroczyła granicę z Polską

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Szykanowana za działalność w AK i pobyt w łagrze została zwolniona z pracy.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2016
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
Krzyż Armii Krajowej
Krzyż Partyzancki
Medal Wojska – trzykrotnie.
Medal Komisji Edukacji Narodowej – 2011
Krzyż Zesłańców Sybiru – 2006
Medal „Pro Memoria” – 2005
Odznaka Weterana Walk o Niepodległość – 1995
Odznaka Honorowa 5 Pułku Zmechanizowanego – 1995
Medal Zasługi dla Miasta Szczecina – 2010
Patent i Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” – 2001

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.42.86;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985;

Janiczakówna-Szyksznian D., 281 dni w szponach NKWD. Bydgoszcz 1997;

Malinowski J., Stanisław Kiałka – legenda wileńskiej konspiracji : materiały biograficzne i pisma wybrane. Bydgoszcz 2000;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 4, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 4-5.

“Wileńskie Rozmaitości”, nr 5 (49), wrzesień-październik 1998.

 

 

Ikonografia
Ewentualne uwagi

W 2009 r. otrzymała tytuł „Honorowego Obywatela Międzyzdrojów”. W 2011 r. została wyróżniona tytułem „Szczecinianki Roku. W 2014 r. zasiadła w Komitecie Honorowym Fundacji „Łączka”, sprawującej opiekę i działalność wspierającą wobec. Jest matką chrzestną sztandaru dowództwa 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowane. 9.06.2018 r. imię „Szarotki” nadane zostało 5 Wieluńskiej Drużynie Harcerek ZHP, Hufiec Łask, Chorągiew Łódzka, a 9.11.2018 r. została patronką Szkoły Podstawowej numer 14 w Szczecinie.

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?