Szydłowski, Adam

Adam Szydłowski

pseud. Jehudo, Maurycy, Poleszuk [Poleszczuk]

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1900-03-10
Miejsce urodzenia:Dręszew
Data śmierci:1960-10-04
Miejsce śmierci:Gdynia
Miejsce pochówku: Cmentarz Srebrzysko w Gdańsku, rejon III, taras IV, rząd 1;
Rodzice
Imię ojca:Stanisław
Imię matki:Anna
Nazwisko panieńskie matki:Banasiak
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: major
Data: 1939-03-19
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: podpułkownik
Data: 1944-03-01
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczył się w szkole powszechnej w Radzyminie. W 1915 r., został ewakuowany z rodziną w głąb Rosji (Perm), gdzie uczył się gimnazjum państwowym i ukończył tam 6 klas.

W latach 1930-1931 studiował na Wydziale Prawa UJ w Krakowie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W 1918 r. jako ochotnik zgłosił się do polskiej jednostki wojskowej na Syberii. Odbył służbę jako strzelec, a później jako kapral w 5 Dywizji Strzelców Polskich. Pełnił tam funkcję dowódcy drużyny w 1 Pułku Strzelców. Następnie jako członek sztabu tejże dywizji walczył w wielu potyczkach z bolszewikami w 1919 r.

11 stycznia 1920 r. dostał się do niewoli, lecz zdołał uciec i wrócił do kraju 3 lipca 1921 r. W 1921 r. rozpoczął służbę w 82 Syberyjskim Pułku Piechoty, dalej w Oddziale IV Sztabu Generalnego, w okresie 1923-1925 w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. 26 lutego 1925 r. odkomenderowany do KOP. Został przydzielony do 16 Batalionu Granicznego w Sienkiewiczach. Potem pełnił służbę w 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach. Od 15 lipca do 15 września 1931 r. odbył służbę w artylerii. Ukończył próbny kurs w Wyższej Szkole Wojennej. 4 stycznia 1933 r. został powołany na dwuletni kurs do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Tam otrzymał tytuł naukowego oficera dyplomowanego. 1 października 1933 r. został oddelegowany do służby w Dowództwie 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu. W 1939 r. należał do dowództwa 23 Górnośląskiej Dywizji Piechoty w Katowicach.

W czasie wojny:

W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył jako szef sztabu Obszaru Warownego „Śląsk”. Podczas walk pod Maziłami, 19 września został ranny i wzięty do niewoli niemieckiej, z której uciekł 8 października 1939 r., po ucieczce przekroczył granicę polsko-słowacką i dotarł do Francji, gdzie został skierowany do Camp de Coëtquidan. Był polskim komendantem obozów Camp de Carpiagne i Camp de Garrique. Od maja był dowódcą 2 Batalionu 1 Pułku Grenadierów Warszawy.

W czerwcu 1941 r., na czele grupy polskich żołnierzy, dotarł przez Pireneje do Hiszpanii i tam został aresztowany, był więziony w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro, był kierownikiem polskiej grupy. Po zwolnieniu udał się przez Gibraltar do Wielkiej Brytanii, gdzie został skierowany do Oddziału VI sztabu Naczelnego Wodza. Od września 1943 r. uczestniczył w kursach dla cichociemnych. Po zaprzysiężeniu został przerzucony do Głównej Bazy Przerzutowej we Włoszech (Brindisi). W nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 r. wykonał skok na placówkę odbiorczą „Przycisk”, w rejonie Sochaczewa w ramach operacji lotniczej “Weller 10”.

 

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Pracował zawodowo w Państwowej Centrali Handlowej Oddział Morski Gdańsk Nowy Port, Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego w dziale Przeładunków Morskich, na stanowisku referenta, w Gdańskich Zakładach Gastronomicznych jako księgowy, potem od 17 października 1953 r. w Warsztatach Wyrobu Drobnej Galanterii Metalowej „Galmet” w Gdyni, gdzie pełnił funkcję księgowego, zaopatrzeniowca oraz kierownika.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Działał w harcerstwie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Po odbyciu aklimatyzacji został wysłany 12 czerwca 1944 r. do Okręgu Nowogródek AK, gdzie miał objąć funkcję komendanta Okręgu. Stanowisko faktycznie objął 26 czerwca.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1944-06-12 - 1944-07-17
Pełnione funkcje:

Komendant Okręgu Nowogródek od 12 czerwca 1944 r. do 17 lipca 1944 r.

Oddział względnie pion organizacyjny:Cichociemny, Komenda Okręgu
Okręg:Okręg Nowogródek
Przydział: Okręg Nowogródek AK (1942-1944)
Komenda Okręgu Nowogródek AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

We Francji dowodził II batalionem w 1 Dywizji Grenadierów. Następnie od listopada 1942 r. służył w Wielkiej Brytanii jako oficer Oddziału VI Sztabu NW.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Aresztowany przez NKWD 17 lipca 1944 r. Przybywał w więzieniu w Wilnie. Następnie wywieziony do ZSRR i umieszczony w łagrach w Ostaszkowie, Kalininie i Morszańsku. Wrócił do kraju 14 listopada 1947 r.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Rozpracowywany przez WUBP Gdańsk.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Srebrny Krzyż Zasługi
Medal Niepodległości
Medal Wojska (czterokrotnie)
Krzyż Wojenny (Francja)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Filar W., Wołyń 1939-1944, Toruń 2003;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW/618.64.02;

SPP, Akta Głównej Komisji Weryfikacyjnej, sygn. KW2-3820;

Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 156, 172;

Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 118, 119, 123, 124;

Ney-Krwawicz M., Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, [w:] “Mówią Wieki”, 1986, nr 9;

“Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 7 (331), s. 12;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015;

Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 144, 155, 179;

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 2, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 207-208;

Tochman K., Słownik biograficzny cichociemnych, Zwierzynuiec – Rzeszów 2000, s. 158-159;

Tucholski J., Cichociemni, Warszawa 1988, s. 425;

Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej 1939-1944, Warszawa 2003, s. 335;

“Wileńskie Rozmaitości”, 1991, nr 4 (8).

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?