Mieczysław Suwała
pseud. Oro
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1913-11-21 |
Miejsce urodzenia: | Grabownica |
Data śmierci: | 1986-10-06 |
Miejsce śmierci: | Warszawa |
Miejsce pochówku: | Grabownica Starzeńska, pow. brzozowski |
Rodzice | |
Imię ojca: | Jan |
Imię matki: | Maria |
Nazwisko panieńskie matki: | Ruchlewicz |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | W 1959 roku rozpoczął studia w Papieskim Instytucie Uniwersytetu Leopolda i Franciszka w Innsbrucku, uzyskując licencjat z filozofii chrześcijańskiej. Po powrocie do Polski objął funkcję wikariusza w parafii w Hajnówce w latach 1962–1963, a następnie kontynuował studia w Warszawie. |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Ksiądz wikary w Derewnie (wrzesień 1939 – grudzień 1943) – pełnił posługę duszpasterską w parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Derewnie, należącej do dekanatu stołpeckiego w diecezji pińskiej. |
Po wojnie: | Po wojnie pracował w Stowarzyszeniu „Pax” oraz pełnił funkcję prefekta w Liceum Ogólnokształcącym pw. św. Augustyna w Warszawie. W 1957 roku, jako prefekt tej szkoły, brał udział w przekazaniu okupu za porwanego Bohdana Piaseckiego, syna Bolesława Piaseckiego. Po ujawnieniu zabójstwa Bohdana został przeniesiony do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Hajnówce, gdzie posługiwał w latach 1957–1959. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Pełnił funkcję kapelana Ośrodka Armii Krajowej Stołpce, a jednocześnie współpracował z Biurem Informacji i Propagandy, opracowując komunikaty na podstawie nasłuchu radiowego. Po rozbiciu Batalionu Stołpeckiego AK przez oddziały partyzantki sowieckiej 1 grudnia 1943 r., został zdekonspirowany i znalazł się w bezpośrednim zagrożeniu. W związku z tym przeniesiono go do Ośrodka AK Lida, gdzie objął funkcję kapelana w III batalionie 77 pułku piechoty AK (UBK). Z tym oddziałem dotarł pod Wilno, biorąc udział w operacji „Ostra Brama”. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Kapelan |
Oddział względnie pion organizacyjny: | UBK; III/77 pp AK |
Okręg: | Okręg Nowogródek |
Przydział: | Zgrupowanie Wschód Okręgu Nowogródek AK, Zgrupowanie Stołpeckie Armii Krajowej, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK |
I/78 pp AK | |
Zgrupowanie Bojowe nr 1 „Wschód” | |
III UBK/77 pp AK | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | 17 lipca 1944 r. przybył do wsi Bogusze na zaplanowaną uroczystość. W drodze zatrzymał się w Turgielach, aby wypożyczyć od tamtejszego proboszcza komżę oraz utensylia liturgiczne potrzebne do odprawienia mszy polowej – własny sprzęt kapelana UBK zaginął wcześniej podczas odwrotu spod Wilna. Tego samego dnia został aresztowany wraz z innymi oficerami. Według innej wersji miał być aresztowany 12.1943 r. lub aresztowany w 07.1944 r. i uwięziony w Lidzie po czym zbiegł. Został aresztowany przez niemiecką żandarmerię wraz z towarzyszącymi mu ułanami podczas wyjazdu po komunikanty do zaprzyjaźnionego księdza w okolicach Juraciszek. Osadzono ich w areszcie. Ppor. „Kowalski”, odpowiedzialny za zorganizowanie akcji uwolnienia zatrzymanych, nawiązał dzięki pomocy Stypuły kontakt z konspiratorami z Lidy. Następnie obaj, w asyście Polaków – żołnierzy AK pracujących w policji białoruskiej – udali się w dwóch samochodach do Juraciszek. Posługując się sfałszowanymi dokumentami, przejęli aresztowanych pod pretekstem przewiezienia ich do Lidy w celu dalszego dochodzenia. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (20.07.1954 r.) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22.07.1953 r.) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (26.06.1944 r.) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Jego relacja znajduje się w czasopiśmie “Pielgrzym: czasopismo katolików polskich” czerwiec-październik 1988, nr 25-27.
|
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945). Radom 1997; „Boże, coś Polskę” w Puszczy Nalibockiej, [online:] http://www.iwieniec.eu/AK/relacja_ks_Oro.htm (dostęp 15.04.2025 r.); Bejze B., Galiński A., Martyrologia duchowieństwa polskiego 1939-1956. Łódź 1992, s. 121; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11; Informacje nadesłane drogą mailową przez Pana Witolda; Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK. Warszawa 1985; Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 31; Krajewski K., Losy duchowieństwa katolickiego na ziemi nowogródzkiej w latach 1939-1945, [w;] Polacy na Białorusi od powstania styczniowego do XXI wieku : tom 6, Warszawa 2022, s. 317; Krajewski K., Męczennicy ziemi nowogródzkiej, “Biuletyn IPN” 2022 nr 3, s. 113; Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 130, 245; Stopniak F., Archidiecezja wileńska w czasie II wojny światowej, „Studia Teologiczne” 1987–1988, nr 5–6, s. 359, 361; ŚZŻAK Okręg Nowogródek (Warszawa), teczka Weryfikacji Odznaczeń Bojowych żołnierzy Konfederacji Narodu (UBK), Okręg Nowogródzki i Okręg Wileński; Walczak A., 13. Brygada Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego, Bydgoszcz 2002, s. 59. “Wileńskie Rozmaitości”, nr 3 (41), maj-czerwiec 1997. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?