Suwała, Mieczysław

Mieczysław Suwała

pseud. Oro

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1913-11-21
Miejsce urodzenia:Grabownica
Data śmierci:1986-10-06
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Grabownica Starzeńska, pow. brzozowski
Rodzice
Imię ojca:Jan
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Ruchlewicz
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

W 1959 roku rozpoczął studia w Papieskim Instytucie Uniwersytetu Leopolda i Franciszka w Innsbrucku, uzyskując licencjat z filozofii chrześcijańskiej. Po powrocie do Polski objął funkcję wikariusza w parafii w Hajnówce w latach 1962–1963, a następnie kontynuował studia w Warszawie.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:

Ksiądz wikary w Derewnie (wrzesień 1939 – grudzień 1943) – pełnił posługę duszpasterską w parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Derewnie, należącej do dekanatu stołpeckiego w diecezji pińskiej.

Po wojnie:

Po wojnie pracował w Stowarzyszeniu „Pax” oraz pełnił funkcję prefekta w Liceum Ogólnokształcącym pw. św. Augustyna w Warszawie. W 1957 roku, jako prefekt tej szkoły, brał udział w przekazaniu okupu za porwanego Bohdana Piaseckiego, syna Bolesława Piaseckiego. Po ujawnieniu zabójstwa Bohdana został przeniesiony do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Hajnówce, gdzie posługiwał w latach 1957–1959.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Pełnił funkcję kapelana Ośrodka Armii Krajowej Stołpce, a jednocześnie współpracował z Biurem Informacji i Propagandy, opracowując komunikaty na podstawie nasłuchu radiowego. Po rozbiciu Batalionu Stołpeckiego AK przez oddziały partyzantki sowieckiej 1 grudnia 1943 r., został zdekonspirowany i znalazł się w bezpośrednim zagrożeniu. W związku z tym przeniesiono go do Ośrodka AK Lida, gdzie objął funkcję kapelana w III batalionie 77 pułku piechoty AK (UBK). Z tym oddziałem dotarł pod Wilno, biorąc udział w operacji „Ostra Brama”.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Kapelan

Oddział względnie pion organizacyjny:UBK; III/77 pp AK
Okręg:Okręg Nowogródek
Przydział: Zgrupowanie Wschód Okręgu Nowogródek AK, Zgrupowanie Stołpeckie Armii Krajowej, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK
I/78 pp AK
Zgrupowanie Bojowe nr 1 „Wschód”
III UBK/77 pp AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

17 lipca 1944 r. przybył do wsi Bogusze na zaplanowaną uroczystość. W drodze zatrzymał się w Turgielach, aby wypożyczyć od tamtejszego proboszcza komżę oraz utensylia liturgiczne potrzebne do odprawienia mszy polowej – własny sprzęt kapelana UBK zaginął wcześniej podczas odwrotu spod Wilna. Tego samego dnia został aresztowany wraz z innymi oficerami.

Według innej wersji miał być aresztowany 12.1943 r. lub aresztowany w 07.1944 r. i uwięziony w Lidzie po czym zbiegł. Został aresztowany przez niemiecką żandarmerię wraz z towarzyszącymi mu ułanami podczas wyjazdu po komunikanty do zaprzyjaźnionego księdza w okolicach Juraciszek. Osadzono ich w areszcie. Ppor. „Kowalski”, odpowiedzialny za zorganizowanie akcji uwolnienia zatrzymanych, nawiązał dzięki pomocy Stypuły kontakt z konspiratorami z Lidy. Następnie obaj, w asyście Polaków – żołnierzy AK pracujących w policji białoruskiej – udali się w dwóch samochodach do Juraciszek. Posługując się sfałszowanymi dokumentami, przejęli aresztowanych pod pretekstem przewiezienia ich do Lidy w celu dalszego dochodzenia.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (20.07.1954 r.)

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22.07.1953 r.)

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (26.06.1944 r.)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:

Jego relacja znajduje się w czasopiśmie “Pielgrzym: czasopismo katolików polskich” czerwiec-październik 1988, nr 25-27.

 

Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945). Radom 1997;

„Boże, coś Polskę” w Puszczy Nalibockiej, [online:] http://www.iwieniec.eu/AK/relacja_ks_Oro.htm (dostęp 15.04.2025 r.);

Bejze B., Galiński A., Martyrologia duchowieństwa polskiego 1939-1956. Łódź 1992, s. 121;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11;

Informacje nadesłane drogą mailową przez Pana Witolda;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK. Warszawa 1985;

Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 31;

Krajewski K., Losy duchowieństwa katolickiego na ziemi nowogródzkiej w latach 1939-1945, [w;] Polacy na Białorusi od powstania styczniowego do XXI wieku : tom 6, Warszawa 2022, s. 317;

Krajewski K., Męczennicy ziemi nowogródzkiej, “Biuletyn IPN” 2022 nr 3, s. 113;

Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 130, 245;

Stopniak F., Archidiecezja wileńska w czasie II wojny światowej, „Studia Teologiczne” 1987–1988, nr 5–6, s. 359, 361;

ŚZŻAK Okręg Nowogródek (Warszawa), teczka Weryfikacji Odznaczeń Bojowych żołnierzy Konfederacji Narodu (UBK), Okręg Nowogródzki i Okręg Wileński;

Walczak A., 13. Brygada Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego, Bydgoszcz 2002, s. 59.

“Wileńskie Rozmaitości”, nr 3 (41), maj-czerwiec 1997.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?