Brunon Rolke
pseud. As, Pik, Panie Dziejku, Wasiuk, Jan Szpak, Jan Góra
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1897-09-04 |
Miejsce urodzenia: | Tyflis [Tibilisi] |
Data śmierci: | 1971-08-22 |
Miejsce śmierci: | Gdańsk |
Miejsce pochówku: | Cmentarz w Oliwie |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | major |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podpułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | pułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Od 1907 r. uczył się w gimnazjum w Tyflisie (Tibilisi), w Tomsku i w Moskwie, gdzie zdał maturę w 1915 r. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Wstąpił do armii rosyjskiej i od 04.1916 r. do 10.1916 r. uczył się w szkole oficerskiej w Tyflisie, potem walczył na froncie zachodnim. Od 11.1917 r. do 12.1917 r. służył w polskim pułku im. B. Głowackiego w Moskwie. Po czym przez Murmańsk dotarł do Francji, gdzie od 02.1918 r. służył w 3 pułku strzelców polskich, ukończył kurs specjalny grenadierów i walczył w Lotaryngii w stopniu podporucznika. W 04.1919 r. z Armią gen. J. Hallera powrócił do Polski i w składzie 3 psp walczył z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej. 1.09.1919 r. 3 psp przemianowano na 45 pułk piechoty, w którym służył do 07.1920 r. Po czym został przeniesiony do 43 pp i jako dowódca kompanii kontynuował walkę z bolszewikami. 12.09.1920 r. został rany, a po rekonwalescencji powrócił do 43 pp w Dubnie. Od 29.09.1921 r. do 07.1925 r. był dowódcą kompanii 44 pp w Równem, w lecie 1923 r. na krótko przeniesiony do 43 pp. Od 07.1925 r. do 12.1926 r. był II oficerem w sztabie 13 Dywizji Piechoty w Równem. Po czym powrócił do 44 pp, w którym do 01.1927 r. był dowódcą kompanii, a potem do 1935 r. adiutantem pułku. Od 1935 do 1939 r. był komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty 13 DP przy 44 pp. W 08.1939 r. został dowódcą II batalionu 38 pp w Przemyślu. |
W czasie wojny: | W kampanii 1939 r. walczył o Tarnów, bronił linii Dunajca, przebijał się w rejon Przemyśla, 20.09.1939 r. jego pułk został rozbity pod Lwowem. Uniknął niewoli i dotarł do Dubna, gdzie został aresztowany przez Sowietów. Udało mu się zbiec z transporty do obozu na stacji w Płoskirowie, a następnie przedostać jesienią 1939 r. do Warszawy.
|
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Z początkiem 1940 r. został zaprzysiężony w Związku Walko Zbrojnej. W konspiracji zajmował się szkoleniem nowych podchorążych rezerwy piechoty. W 07.1941 r. został wysłany przez Komendę Główną ZWZ na Wołyń na czele grupy przeprowadzającej rozpoznanie i tworzącej struktury ZWZ. Stworzył tam podwaliny pod siatkę wywiadowczą Oddziału II KG ZWZ – Ekspozytura Wschód-Wołyń. Po czym w listopadzie został skierowany do Obszaru Lwów ZWZ, gdzie od 12.1941 r. do 02.1942 r. organizował struktury ZWZ na zachód od Lwowa. Po czym do 07.1942 r. był komendantem Okręgu Wołyń Armii Krajowej. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Komendant Inspektoratu Zachodniego od 12.1941 r. do 02.1942 r. Okręgu Lwów. Komendant Okręgu Wołyń |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Okręgu |
Okręg: | Okręg Wołyń, Okręg Lwów |
Przydział: | Organizacja wywiadowcza „Wołyń-Wschód”, Okręg AK Wołyń (1942-1944) |
Komenda Okręgu AK Wołyń | |
Przydział: | Okręg AK Lwów |
Inspektorat Północno-Zachodni | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | W pierwszych miesiącach działalności konspiracyjnej został komendantem Samodzielnego Inspektoratu Przemyśl ZWZ. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921) – dwukrotnie Krzyż Walecznych – dwukrotnie Medal Niepodległości |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) Komorowski K., Warszawa 1996; Boroń P.M., Rolke Bruno. Biogram, [online]: http://old.muzeum-ak.pl/biogramy/formatka.php?idwyb=197, (dostęp 16.03.2020 r.); Dudek T., Przebraże 1943, Warszawa 2019, s. 68; Koprowski M., Obrońcy Wołynia, Poznań 2022, s. 85-98; Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 1939–1944. Słownik biograficzny, Katowice 1997; Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie: 1939-1945, Warszawa 1990, s. 50, 51; Romanowski W., Rolke Bruno, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI/4, z. 131, Wrocław 1989; Turowski J., Pożoga: walki 27 Wołyńskiej Dywizji AK, Warszawa 1990; Węgierski J., Armia Krajowa na Zachód od Lwowa, Kraków 1993, s. 10; Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 16, 17, 28, 31, 257, 262. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?