Rolke, Brunon

Brunon Rolke

pseud. As, Pik, Panie Dziejku, Wasiuk, Jan Szpak, Jan Góra

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1897-09-04
Miejsce urodzenia:Tyflis [Tibilisi]
Data śmierci:1971-08-22
Miejsce śmierci:Gdańsk
Miejsce pochówku: Cmentarz w Oliwie
Rodzice
Imię ojca:
Imię matki:
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: podpułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: pułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Od 1907 r. uczył się w gimnazjum w Tyflisie (Tibilisi), w Tomsku i w Moskwie, gdzie zdał maturę w 1915 r.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Wstąpił do armii rosyjskiej i od 04.1916 r. do 10.1916 r. uczył się w szkole oficerskiej w Tyflisie, potem walczył na froncie zachodnim. Od 11.1917 r. do 12.1917 r. służył w polskim pułku im. B. Głowackiego w Moskwie. Po czym przez Murmańsk dotarł do Francji, gdzie od 02.1918 r. służył w 3 pułku strzelców polskich, ukończył kurs specjalny grenadierów i walczył w Lotaryngii w stopniu podporucznika.

W 04.1919 r. z Armią gen. J. Hallera powrócił do Polski i w składzie 3 psp walczył z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej. 1.09.1919 r. 3 psp przemianowano na 45 pułk piechoty, w którym służył do 07.1920 r. Po czym został przeniesiony do 43 pp i jako dowódca kompanii kontynuował walkę z bolszewikami. 12.09.1920 r. został rany, a po rekonwalescencji powrócił do 43 pp w Dubnie. Od 29.09.1921 r. do 07.1925 r. był dowódcą kompanii 44 pp w Równem, w lecie 1923 r. na krótko przeniesiony do 43 pp. Od 07.1925 r. do 12.1926 r. był II oficerem w sztabie 13 Dywizji Piechoty w Równem. Po czym powrócił do 44 pp, w którym do 01.1927 r. był dowódcą kompanii, a potem do 1935 r. adiutantem pułku. Od 1935 do 1939 r. był komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty 13 DP przy 44 pp.

W 08.1939 r. został dowódcą II batalionu 38 pp w Przemyślu.

W czasie wojny:

W kampanii 1939 r. walczył o Tarnów, bronił linii Dunajca, przebijał się w rejon Przemyśla, 20.09.1939 r. jego pułk został rozbity pod Lwowem. Uniknął niewoli i dotarł do Dubna, gdzie został aresztowany przez Sowietów. Udało mu się zbiec z transporty do obozu na stacji w Płoskirowie, a następnie przedostać jesienią 1939 r. do Warszawy.

 

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Z początkiem 1940 r. został zaprzysiężony w Związku Walko Zbrojnej. W konspiracji zajmował się szkoleniem nowych podchorążych rezerwy piechoty. W 07.1941 r. został wysłany przez Komendę Główną ZWZ na Wołyń na czele grupy przeprowadzającej rozpoznanie i tworzącej struktury ZWZ. Stworzył tam podwaliny pod siatkę wywiadowczą Oddziału II KG ZWZ – Ekspozytura Wschód-Wołyń. Po czym w listopadzie został skierowany do Obszaru Lwów ZWZ, gdzie od 12.1941 r. do 02.1942 r. organizował struktury ZWZ na zachód od Lwowa. Po czym do 07.1942 r. był komendantem Okręgu Wołyń Armii Krajowej.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Komendant Inspektoratu Zachodniego od 12.1941 r. do 02.1942 r. Okręgu Lwów. Komendant Okręgu Wołyń

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Okręgu
Okręg:Okręg Wołyń, Okręg Lwów
Przydział: Organizacja wywiadowcza „Wołyń-Wschód”, Okręg AK Wołyń (1942-1944)
Komenda Okręgu AK Wołyń
Przydział: Okręg AK Lwów
Inspektorat Północno-Zachodni
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

W pierwszych miesiącach działalności konspiracyjnej został komendantem Samodzielnego Inspektoratu Przemyśl ZWZ.

Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921) – dwukrotnie

Krzyż Walecznych – dwukrotnie

Medal Niepodległości

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) Komorowski K., Warszawa 1996;

Boroń P.M., Rolke Bruno. Biogram, [online]: http://old.muzeum-ak.pl/biogramy/formatka.php?idwyb=197, (dostęp 16.03.2020 r.);

Dudek T., Przebraże 1943, Warszawa 2019, s. 68;

Koprowski M., Obrońcy  Wołynia, Poznań 2022, s. 85-98;

Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 19391944. Słownik biograficzny, Katowice 1997;

Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie: 1939-1945, Warszawa 1990, s. 50, 51;

Romanowski W., Rolke Bruno, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI/4, z. 131, Wrocław 1989;

Turowski J., Pożoga: walki 27 Wołyńskiej Dywizji AK, Warszawa 1990;

Węgierski J., Armia Krajowa na Zachód od Lwowa, Kraków 1993, s. 10;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 16, 17, 28, 31, 257, 262.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?