Romuald Rajs
pseud. Bury
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Romuald Dąbrowski, Jerzy Góral, Eugeniusz Rajs, Romuald Rajski, Romuald Rostkowski, Stanisław Wyszyński |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1913-11-30 |
Miejsce urodzenia: | Jabłonka |
Data śmierci: | 1949-12-30 |
Miejsce śmierci: | Białystok |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podporucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Ukończył Szkołę Podoficerską Piechoty dla Małoletnich w Koninie. |
W czasie wojny: | Brał udział w kampanii wrześniowej jako żołnierz 85 Pułku Piechoty wchodzącego w skład Armii „Prusy”. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: |
|
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W konspiracji działał już od jesieni 1939 r. Od 1942 r. był dowódcą 1 kompanii szturmowej w oddziale Gracjana Fróga „Szczerbca” (od 03.1944 r. oddział ten nosił miano 3 Brygady Armii Krajowej). Od 07.1944 r., po aresztowaniu „Szczerbca”, został dowódcą 3 Brygady. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1939-00-00 - 1944-07-00 |
Pełnione funkcje: | Dowódca kompanii |
Oddział względnie pion organizacyjny: | 3 WB AK, 1komp. |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Od 05-09.1945 r. był dowódcą 2 szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK (1945 r.), a następnie dowódcą 3 Brygady Wileńskiej NZW oraz szefem PAS w KO NZW Białystok. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | Od 12.1944 r. do 05.1945 r. był żołnierzem Wojska Polskiego. Pełnił funkcję dowódcy 2 plutonu Samodzielnego Batalionu Ochrony Lasów Państwowych. |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | Aresztowano go w listopadzie 1948 r. 1.10.1949 r. został skazany na karę śmierci. Rajs zwrócił się do prezydenta Bolesława Bieruta z prośbą o ułaskawienie, jednak ten nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 30.12.1949 r. w Białymstoku. Miejsce pochówku Romualda Rajsa jest nieznane. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nadany w 07.1944 r.) Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (nadany w 01.1946 r.) Krzyż Walecznych (nadany 9.04.1944 r.) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (nadany w 08.1945 r.) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997; Chmielewska A., Drozdowska J., Gogolewska J., W godzinie próby. Żołnierze podziemia niepodległościowego w Białostockiem po 1944 roku i ich losy, Białystok–Warszawa 2018, s. 101; Kłosiński Z., 3 Wileńska, Białystok 1995, s. 240; Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985; Korejwo M., Moje ścieżki partyzanckie w 3. Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej 'Szczerbca”, Warszawa–Kraków 2014, s. 272; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią – Wspomnienia żołnierza Armii Krajowej Ziemi Wileńskiej, Warszawa 2008; Rajs Romuald, [w:] Encyklopedia Ziemi Wileńskiej. Wileński Słownik Biograficzny, t.1, (red.) Dubowik H., Malinowski L.J., Bydgoszcz 2008, s. 423. Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 1, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 142–144; Spis 3 Wileńskiej Brygady AK, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK „Wiano” w Łodzi; Szemiel A., 23 Brasławska Brygada Partyzancka Armii Krajowej, Warszawa 2002; Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK „Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK „Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005, s. 70, 71, 73. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?