Janusz Feliks Szulc [Prawdzic-Szlaski]
pseud. Borsuk, Prawdzic
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Prawdzic-Szlaski [Ślaski], Jan Bujalski, Antoni Sokołowski |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1902-05-18 |
Miejsce urodzenia: | Pułtusk |
Data śmierci: | 1983-08-23 |
Miejsce śmierci: | Londyn |
Miejsce pochówku: | Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podpułkownik |
Data: | 1943-11-11 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | pułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Po wojnie ukończył w 1924 r. Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | W czasie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, prawdopodobnie służył w 4 Dywizji Strzelców Polskich, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. |
W czasie wojny: | W czasie Wojny Obronnej służył w kolumnie taborowej nr 317 zmobilizowanej przez kadrę 3 dywizjonu taborów w Sokółce dla 29 Dywizji Piechoty. W czasie walk znajdował się z dywizją w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego, po szeregu stoczonych potyczek obronnych w październiku 1939 r. znalazł się pod Tyszowcami, a następnie Tomaszowem Lubelskim. Po wydostaniu się z kordonu niemieckiego przedostał się do Grodna, a tam dostał polecenie od Aleksandra Prystora, aby udać się do Warszawy do KG ZWZ. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | Pracował jako nauczyciel, w latach 30. był naczelnikiem Ubezpieczalni Społecznej w Grodnie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | W 1946 r. udaje się na emigrację do Anglii, gdzie pozostaje do końca życia. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | We wrześniu 1940 r. został przydzielony do Obszaru nr 2, obejmującego Okręgi: Białostocki, Nowogródzki i Poleski na stanowisko szefa Oddziału II. Granicę Kresów przekroczył 26 października 1940 r. razem ze “Ściborem” i “Mścisławem”. 27 października dotarł do punktu przerzutowego. Od listopada 1940 r. zaczął organizować konspirację w Białymstoku. Swoją pracę na Nowogródczyźnie rozpoczął już w październiku 1941 r., pod przykrywką pracy gajowego w miejscowych lasach. Od listopada 1941 r. mieszkał w Szczuczynie i organizował tam konspirację. Od grudnia 1941 mieszkał w Żołudku i Szkrzybowcach budując tam zalążki organizacji. W styczniu 1942 r., gdy zakończył prace organizacyjne w Obwodzie Szczuczyńskim, przeniósł komendę ze Skrzybowców do Lidy i zaczął organizować Okręg Nowogródek. 3 maja 1943 r. wydał rozkaz do ujawnienia się polskiej partyzantki na terenie Okręgu. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1940-10-00 - 1944-08-02 |
Pełnione funkcje: | 01.09.1941 r. został mianowany Komendantem Okręgu Nowogródek ZWZ, został odwołany ze stanowiska rozkazem KG AK 12 czerwca 1944 r. podczas odprawy w Warszawie. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Okręgu |
Okręg: | Okręg Nowogródek, Okręg Białystok |
Przydział: | Komenda Okręgu Białystok SZP-ZWZ-AK-AKO |
Przydział: | Okręg Nowogródek AK (1942-1944) |
Komenda Okręgu Nowogródek AK | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | W lutym 1940 r. dostał przydział na szefa organizacyjnego dzielnicy Mokotów-Czeniarków. Dzielnicę organizował razem z majorem Sztompką “Wiktorem”. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1940-01-00 - 1940-09-00 |
Pełnione funkcje: | Szef organizacyjny dzielnicy Mokotów-Czerniaków |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Oddział I |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Po odwołaniu ze stanowiska komendanta Okręgu na własną prośbę pozostał razem z oddziałami Zgrupowania Zachód. Razem z dowództwem Zgrupowania nawiązał łączność z 1-szą Moskiewską Dywizją Gwardii, aby zabezpieczyć skrzydła tej dywizji podczas uderzenia na Ejszyszki. Następnie rozkazem podpułkownika “Wilka” razem ze Zgrupowaniem miał stawić się 16 lipca 1944 r. na koncentrację w rejonie Turgiele-Taboryszki. Po aresztowaniach wśród oficerów z Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego Prawdzic rozkazał oddziałom z Nowogródczyzny przedostać się na teren Puszczy Rudnickiej. Do Puszczy dociera 17 lipca 1944 r. razem ze “Strychalskim” i zostają otoczeni przez oddziały sowieckie. Wraz z resztkami komendy Okręgu Nowogródzkiego, grupą oficerów i częścią VII/ 77 pp., którym udało wydostać się z obławy, postanawia przedostać się do Warszawy przez Grodno i Białystok. Razem z oddziałem był pod Warszawą już 2 sierpnia 1944 r., a 15 sierpnia jego oddział objął rejon Otwock-Świder-Józefów, dołączył tam do niego ppłk. “Twardy” z 27 dywizji oraz płk. “Trzaska” z komendy Okręgu Polesie. Nie mogąc przejść Wisły, on i jego oddział postanawiają przejść do konspiracji. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | Jego adiutantem był ppor. Zenon Batorowicz ps.”Zdzisław”. |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Początkiem 1940 r. wracając z Warszawy do Kowna, został aresztowany przez NKWD. Dzięki papierom zaświadczającym, że jest woźnym Banku Handlowego w Warszawie, udało mu się wydostać z aresztu. 21.02.1941 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na karę śmierci. Więziony w Mińsku, Moskwie, na Łubiance i ponownie w Mińsku. Po ucieczce z tzw. marszu śmierci w nocy z 27 na 28.06.1941 r., wrócił do Grodna, a stamtąd do Białegostoku. W lipcu przedostał się do Warszawy, gdzie po rekonwalescencji wrócił do pracy w ZWZ. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari-dwukrotnie |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Podczas pobytu na emigracji zbierał informacje dot. organizacji na Nowogródczyźnie. Wynikiem jego pracy w Londynie w 1976 r. została opublikowana książka Nowogródczyzna w walce 1940-1945. |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997, s. ; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/ 618.40.11; Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 156, 172; Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 17, 23-25, 27, 28, 31, 47, 61, 62, 68, 82, 92, 116-119, 123, 124; Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 15-17, 23, 24, 28; “Orzeł Biały”, r. XXXI, 2020, nr 1 (337), s. 6; Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976; Wanda Roman: Szulc (Szlaski, Prawdzic-Szlaski) Janusz Feliks, [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 49. Warszawa – Kraków 2013, s. 233–237; Wiąk W. J., Struktura Armii Krajowej, Warszawa 2003, s. 334; “Wileńskie Rozmaitości”, 1991, nr 3; Wnuk R., “Za pierwszego Sowieta”: polska konspiracja na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej (wrzesień 1939 – czerwiec 1941), Warszawa 2007, s. 203, 205. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Pochowany w kolumbarium przy kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie. W 2000 r. jego prochy przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?