Pisula, Edward

Edward Pisula

pseud. Tama

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1898-10-09
Miejsce urodzenia:Nowosielce
Data śmierci:1945-07-12
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku:
Rodzice
Imię ojca:Jan
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Kawałła
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: podpułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W czasie I wś służył w wojsku austriackim. Dnia 15.11.1918 wrócił do kraju z frontu włoskiego i  zgłosił się do Wojska Polskiego. W latach 30′ XX wieku służył jako oficer w 9 Pułku Ułanów z Trembowli, potem służył w 23 Pułku Ułanów.

W czasie wojny:

Brał udział w Wojnie Obronnej w 1939 r.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W 1942 r. z powodu groźby dekonspiracji wysłany do służby w Okręgu Tarnopol. Tam objął komendę Inspektoratu i pełnił funkcję komendanta od 06.1942 r., lecz po miesiącu wskutek konfliktu z komendantem Okręgu, podpułkownikiem Franciszkiem Studzińskim “Radwanem”, został przeniesiony do rezerwy. W czerwcu 1943 r. wyznaczony na szefa Kedywu Okręgu Tarnopol. Umiejętnie tworzył struktury Kedywu na terenie wszystkich inspektoratów Okręgu. W połowie lipca 1943 r. przyjechał na inspekcję do Obwodu Brzeżany, wydał wtedy rozkaz do rozpoczęcia działań dywersyjnych w Obwodzie. Cieszył się dużym autorytetem i zaufaniem pośród swoich podwładnych. Uczestniczył w wielu akcjach. Pełnił funkcję dowódcy Oddziału III, którą sprawował aż do kwietnia 1944 r.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1942-00-00 - 1944-04-00
Pełnione funkcje:

Komendant Inspektoratu Tarnopol, dowódca Kedywu Okręgu Tarnopol, dowódca Oddziału III w Okręgu

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Inspektoratu Tarnopol, Kedyw Okręgu Tarnopol, Oddział III Komendy Okręgu Tarnopol
Okręg:Okręg Tarnopol
Przydział: Okręg AK Tarnopol
Komenda Okręgu AK Tarnopol, Inspektorat AK Tarnopol
Sztab Inspektoratu AK Tarnopol
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Wziął udział w akcji.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:

Henryk Pisula – brat, komendant Obwodu AK Tarnopol w pierwszych miesiącach 1944 r.

Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Późnym latem 1944 r. jako ochotnik rozpoczął służbę w (L)WP. 06.09.1944 r. został mianowany dowódcą 3 pułku. Razem z nim dotarł do Warszawy i przygotowywał pułk do przeprawy przez Wisłę, w celu niesienia pomocy powstańcom. Zdradzony przez innego oficera został zdekonspirowany jako czynny członek AK.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Po zdekonspirowaniu w listopadzie 1944 r. został internowany do obozu NKWD dla żołnierzy AK w Skrobowie. Udało mu się uciec, lecz w 04.1945, został aresztowany i więziony na lubelskim zamku. Postawiony przed Wojskowym Sądem Okręgowym w Warszawie, nie dożył końca procesu. Zmarł podobno w kwietniu lub lipcu 1945 r. w szpitalu więziennym przy ul. 11 Listopada na Pradze w Warszawie w wyniku nieludzko prowadzonego śledztwa. Jednym z sędziów na jego rozprawie był były oficer AK z Inspektoratu Zachodniego Okręgu Lwów – Mieczysław Widaj.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921 r.)
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Srebrny Krzyż Zasługi

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, Cz. Blicharski, Słownik Biograficzny Tarnopolan, t. IV, sygn. 1320/6/1D, s. 837-838;

CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, P. Woźniak, Armia Krajowa Okręg Tarnopolski, sygn. akc. 1320/5/5, s. 72, 84, 85, 103;

CDCN, Papiery Jerzego Węgierskiego, Okręg Tarnopol AK, sygn. 1551(2), s. 15;

Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997;

Jan Cisek, wspomnienia z działalności Armii Krajowej na terenie powiatu Brzeżany województwo tarnopolskie, maszynopis w zbiorach CDCN – BJ, sygn. 5/2, s. 10, 11, 18;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska Armii Krajowej, Warszawa 1987;

Mazur G., Okręg Tarnopol Armii Krajowej, [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 306;

“Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 4 (328), s. 6;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią – wspomnienia żołnierza Armii Krajowej Ziemi Wileńskiej. Warszawa 2008;

Śląski J., Skrobów. Dzieje obozu NKWD dla żołnierzy AK 1944-1945, Warszawa 1990, s. 31;

Szemiel A., 23 Brasławska Brygada Partyzancka Armii Krajowej, Warszawa 2002;

Węgierski J., Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol, Kraków 1996, s. 136, 137, 138, 265, 266;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 47.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?