Edward Pisula
pseud. Tama
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1898-10-09 |
Miejsce urodzenia: | Nowosielce |
Data śmierci: | 1945-07-12 |
Miejsce śmierci: | Warszawa |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Jan |
Imię matki: | Maria |
Nazwisko panieńskie matki: | Kawałła |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | major |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | podpułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | W czasie I wś służył w wojsku austriackim. Dnia 15.11.1918 wrócił do kraju z frontu włoskiego i zgłosił się do Wojska Polskiego. W latach 30′ XX wieku służył jako oficer w 9 Pułku Ułanów z Trembowli, potem służył w 23 Pułku Ułanów. |
W czasie wojny: | Brał udział w Wojnie Obronnej w 1939 r. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W 1942 r. z powodu groźby dekonspiracji wysłany do służby w Okręgu Tarnopol. Tam objął komendę Inspektoratu i pełnił funkcję komendanta od 06.1942 r., lecz po miesiącu wskutek konfliktu z komendantem Okręgu, podpułkownikiem Franciszkiem Studzińskim “Radwanem”, został przeniesiony do rezerwy. W czerwcu 1943 r. wyznaczony na szefa Kedywu Okręgu Tarnopol. Umiejętnie tworzył struktury Kedywu na terenie wszystkich inspektoratów Okręgu. W połowie lipca 1943 r. przyjechał na inspekcję do Obwodu Brzeżany, wydał wtedy rozkaz do rozpoczęcia działań dywersyjnych w Obwodzie. Cieszył się dużym autorytetem i zaufaniem pośród swoich podwładnych. Uczestniczył w wielu akcjach. Pełnił funkcję dowódcy Oddziału III, którą sprawował aż do kwietnia 1944 r. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1942-00-00 - 1944-04-00 |
Pełnione funkcje: | Komendant Inspektoratu Tarnopol, dowódca Kedywu Okręgu Tarnopol, dowódca Oddziału III w Okręgu |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Inspektoratu Tarnopol, Kedyw Okręgu Tarnopol, Oddział III Komendy Okręgu Tarnopol |
Okręg: | Okręg Tarnopol |
Przydział: | Okręg AK Tarnopol |
Komenda Okręgu AK Tarnopol, Inspektorat AK Tarnopol | |
Sztab Inspektoratu AK Tarnopol | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Wziął udział w akcji. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | Henryk Pisula – brat, komendant Obwodu AK Tarnopol w pierwszych miesiącach 1944 r. |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | Późnym latem 1944 r. jako ochotnik rozpoczął służbę w (L)WP. 06.09.1944 r. został mianowany dowódcą 3 pułku. Razem z nim dotarł do Warszawy i przygotowywał pułk do przeprawy przez Wisłę, w celu niesienia pomocy powstańcom. Zdradzony przez innego oficera został zdekonspirowany jako czynny członek AK. |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Po zdekonspirowaniu w listopadzie 1944 r. został internowany do obozu NKWD dla żołnierzy AK w Skrobowie. Udało mu się uciec, lecz w 04.1945, został aresztowany i więziony na lubelskim zamku. Postawiony przed Wojskowym Sądem Okręgowym w Warszawie, nie dożył końca procesu. Zmarł podobno w kwietniu lub lipcu 1945 r. w szpitalu więziennym przy ul. 11 Listopada na Pradze w Warszawie w wyniku nieludzko prowadzonego śledztwa. Jednym z sędziów na jego rozprawie był były oficer AK z Inspektoratu Zachodniego Okręgu Lwów – Mieczysław Widaj. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921 r.) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, Cz. Blicharski, Słownik Biograficzny Tarnopolan, t. IV, sygn. 1320/6/1D, s. 837-838; CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, P. Woźniak, Armia Krajowa Okręg Tarnopolski, sygn. akc. 1320/5/5, s. 72, 84, 85, 103; CDCN, Papiery Jerzego Węgierskiego, Okręg Tarnopol AK, sygn. 1551(2), s. 15; Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997; Jan Cisek, wspomnienia z działalności Armii Krajowej na terenie powiatu Brzeżany województwo tarnopolskie, maszynopis w zbiorach CDCN – BJ, sygn. 5/2, s. 10, 11, 18; Korab-Żebryk R., Operacja wileńska Armii Krajowej, Warszawa 1987; Mazur G., Okręg Tarnopol Armii Krajowej, [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 306; “Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 4 (328), s. 6; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią – wspomnienia żołnierza Armii Krajowej Ziemi Wileńskiej. Warszawa 2008; Śląski J., Skrobów. Dzieje obozu NKWD dla żołnierzy AK 1944-1945, Warszawa 1990, s. 31; Szemiel A., 23 Brasławska Brygada Partyzancka Armii Krajowej, Warszawa 2002; Węgierski J., Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol, Kraków 1996, s. 136, 137, 138, 265, 266; Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 47. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?