Antoni Olechnowicz
pseud. Pohorecki, Kurkowski, Kurcewicz, Krzysztof, Lawicz, Łowicz, Meteor
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Roman Wrzeski |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1905-06-13 |
Miejsce urodzenia: | Marguciszki |
Data śmierci: | 1951-02-08 |
Miejsce śmierci: | Warszawa |
Miejsce pochówku: | Warszawa - Wojskowy Cmentarz Powązkowski - Łączka |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | major |
Data: | 1942-11-11 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | podpułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | W 1926 r. ukończył gimnazjum w Nowej Wilejce, następnie podjął studia w Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Wilnie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | W 1930 r. ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie w stopniu podporucznika, z przydziałem do 5 pp Legionów. W latach 1935-1937 studiował w Wyższej Szkole Wojskowej, którą ukończył w stopniu kapitana. Służył w 22 i 30 DP. |
W czasie wojny: | W wojnie obronnej służył jako kwatermistrz 33 DP. 2.10.1939 r. pod Janowem dostał się do niewoli sowieckiej, z której jednak uciekł i przedostał się do Wilna. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | W 11.1939 wstąpił do tajnej organizacji Komisariat Rządu, gdzie objął funkcję szefa Wydziału Wojskowego. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | W grudniu 1939 r. wstąpił do SZP a później do ZWZ. Od lipca 1941 r. do połowy 1942 r pełnił funkcję Komendanta Garnizonu Miast, później awansowany na Inspektora Inspektoratu “A” Wilna i powiatu wileńsko-trocki. W kwietniu 1944 r. objął dowództwo I Zgrupowania AK z który brał udział w Operacji “Ostra Brama”. Po incydencie w Popielanach między czołówką pancerną wojsk sowieckich, a oddziałem osłony sztabu wydał rozkaz wycofania się oddziałów na zachód lub przejścia do konspiracji. Wskutek tego został odwołany ze stanowiska dowódcy Zgrupowania przez Komendanta Okręgu. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1941-00-00 - 1944-07-00 |
Pełnione funkcje: | Inspektor Inspektoratu Okręgu AK Wilno; Dowódca Zgrupowania 1 Okręgu AK Wilno |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Zgrupowanie nr 1, Komenda Okręgu |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Utworzył Ośrodek Mobilizacyjny Okręgu Wileńskiego AK, któremu w 1946 r. podporządkowała się 5. Brygada Wileńska AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, działająca na Pomorzu, i 6. – operująca na Białostocczyźnie. Na początku 1947 r. przedarł się do Paryża, aby osobiście zdać raport z działalności i po otrzymaniu instrukcji wrócił do kraju. Od końca 1947 r. tworzył siatkę wywiadowczą na potrzeby sztabu Naczelnego Wodza. W okresie 1945-1948 kierował działaniami zbrojnymi na terenie województwa olsztyńskiego i na Pomorzu. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Wziął udział w operacji “Ostra Brama”. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | Aresztowany w 1948 r. 2 listopada 1949 r. WSR w Warszawie skazał go na karę śmierci. 8 lutego 1951 r. rozstrzelany w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Pochowany w bezimiennej mogile na Wojskowym Cmentarzu na Powązkach. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari V kl. Krzyż Walecznych |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | AIPN, Teczki więźniów 1951, teczka osobowa Olechnowicz Antoni; Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997, s.; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/0618.20; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.02; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.03; Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 122, 181; Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985, s.; Niwiński P., Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1945. Słownik biograficzny, t. 4, (red.) Bielak M., Krajewski K., s. 325–329; “Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 7 (331), s. 13; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią – Wspomnienia żołnierza Armii Krajowej Ziemi Wileńskiej, Warszawa 2008, s.; “Rocznik Oficerski 1932”, Warszawa 1932, s. 120, 535; Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 1, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 39-42; Szemiel A., 23 Brasławska Brygada Partyzancka Armii Krajowej, Warszawa 2002, s.; Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK “Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK “Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005, s. 87, 161; “Wyklęci”, 2019, nr 1 (13), s. 124-125. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Jego szczątki zidentyfikowano w 2014 r. w wyniku prac ekshumacyjnych. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?