Olechnowicz, Antoni

Antoni Olechnowicz

pseud. Pohorecki, Kurkowski, Kurcewicz, Krzysztof, Lawicz, Łowicz, Meteor

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Roman Wrzeski
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1905-06-13
Miejsce urodzenia:Marguciszki
Data śmierci:1951-02-08
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Warszawa - Wojskowy Cmentarz Powązkowski - Łączka
Rodzice
Imię ojca:
Imię matki:
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: major
Data: 1942-11-11
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: podpułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W 1926 r. ukończył gimnazjum w Nowej Wilejce, następnie podjął studia w Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Wilnie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W 1930 r. ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie w stopniu podporucznika, z przydziałem do 5 pp Legionów. W latach 1935-1937 studiował w Wyższej Szkole Wojskowej, którą ukończył w stopniu kapitana. Służył w 22 i 30 DP.

W czasie wojny:

W wojnie obronnej służył jako kwatermistrz 33 DP. 2.10.1939 r. pod Janowem dostał się do niewoli sowieckiej, z której jednak uciekł i przedostał się do Wilna.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

W 11.1939 wstąpił do tajnej organizacji Komisariat Rządu, gdzie objął funkcję szefa Wydziału Wojskowego.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W grudniu 1939 r. wstąpił do SZP a później do ZWZ. Od  lipca 1941 r. do połowy 1942 r pełnił funkcję Komendanta Garnizonu Miast, później awansowany na Inspektora Inspektoratu “A” Wilna i powiatu wileńsko-trocki. W kwietniu 1944 r. objął dowództwo I Zgrupowania AK z który brał udział w Operacji “Ostra Brama”. Po incydencie w Popielanach między czołówką pancerną wojsk sowieckich, a oddziałem osłony sztabu wydał rozkaz wycofania się oddziałów na zachód lub przejścia do konspiracji. Wskutek tego został odwołany ze stanowiska dowódcy Zgrupowania przez Komendanta Okręgu.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1941-00-00 - 1944-07-00
Pełnione funkcje:

Inspektor Inspektoratu Okręgu AK Wilno;

Dowódca Zgrupowania 1 Okręgu AK Wilno

Oddział względnie pion organizacyjny:Zgrupowanie nr 1, Komenda Okręgu
Okręg:Okręg Wilno
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Utworzył Ośrodek Mobilizacyjny Okręgu Wileńskiego AK, któremu w 1946 r. podporządkowała się 5. Brygada Wileńska AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, działająca na Pomorzu, i 6. – operująca na Białostocczyźnie. Na początku 1947 r. przedarł się do Paryża, aby osobiście zdać raport z działalności i po otrzymaniu instrukcji wrócił do kraju. Od końca 1947 r. tworzył siatkę wywiadowczą na potrzeby sztabu Naczelnego Wodza. W okresie 1945-1948 kierował działaniami zbrojnymi na terenie województwa olsztyńskiego i na Pomorzu.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Wziął udział w operacji “Ostra Brama”.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Aresztowany w 1948 r. 2 listopada 1949 r. WSR w Warszawie skazał go na karę śmierci. 8 lutego 1951 r. rozstrzelany w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Pochowany w bezimiennej mogile na Wojskowym Cmentarzu na Powązkach.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari V kl.

Krzyż Walecznych

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

AIPN, Teczki więźniów 1951, teczka osobowa Olechnowicz Antoni;

Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997, s.;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/0618.20;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.02;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.03;

Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 122, 181;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985, s.;

Niwiński P., Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1945. Słownik biograficzny, t. 4, (red.) Bielak M., Krajewski K., s. 325–329;

“Orzeł Biały”, r. XXX, 2019, nr 7 (331), s. 13;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią – Wspomnienia żołnierza Armii Krajowej Ziemi Wileńskiej, Warszawa 2008, s.;

“Rocznik Oficerski 1932”, Warszawa 1932, s. 120, 535;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 1, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s. 39-42;

Szemiel A., 23 Brasławska Brygada Partyzancka Armii Krajowej, Warszawa 2002, s.;

Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK “Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK “Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005, s. 87, 161;

“Wyklęci”, 2019, nr 1 (13), s. 124-125.

Ikonografia
Ewentualne uwagi

Jego szczątki zidentyfikowano w 2014 r. w wyniku prac ekshumacyjnych.

Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?