Kalenkiewicz, Maciej

Maciej Kalenkiewicz

pseud. Bóbr, Kotwica, Kotwicz, Maciej

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Jan Kotwicz, Maciej Kotwicz, Jan Kaczmarek, Franciszek Tomaszewicz
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1906-07-01
Miejsce urodzenia:Pacewicze
Data śmierci:1944-08-21
Miejsce śmierci:Surkonty
Miejsce pochówku: Surkonty rej. Raduń
Rodzice
Imię ojca:Jan
Imię matki:Helena
Nazwisko panieńskie matki:Zawadzka
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: podpułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Od 1916 r. uczył się w Gimnazjum Nauczycieli i Wychowawców w Wilnie (późniejsze Gimnazjum Państwowe im. Zygmunta Augusta), następnie od 1920 r. w Korpusie Kadetów nr 2 w Modlinie. W 1924 r. zdał egzamin dojrzałości.

Od października 1930 r. rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. W marcu 1935 r. obronił dyplom inżyniera urządzeń i komunikacji miejskich.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Od 1 sierpnia 1924 r. rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie. Po ukończeniu szkoły 15 sierpnia 1926 r. został awansowany do stopnia podporucznika. Od 17 października 1927 r. pełnił funkcję dowódcy plutonu w 1 Pułku Saperów Legionów im. Tadeusza Kościuszki. Rok później został awansowany do stopnia porucznika.

Od września 1928 r. został instruktorem w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, a od 29 sierpnia 1929 r. w Centrum Wyszkolenia Saperów.

19 marca 1936 r. został awansowany do stopnia kapitana i przydzielony jako dowódca kompanii do Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie.

W styczniu 1938 r. został przyjęty do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, z najlepszym wynikiem egzaminu wstępnego spośród ok. 800 zgłoszeń na 65 miejsc.

W czasie wojny:

Pod koniec sierpnia 1939 r. został zmobilizowany i przydzielony do sztabu 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu, Suwalskiej Brygady Kawalerii, w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Uczestniczył w budowie umocnień w rejonie Augustowa, Kanału Augustowskiego oraz Biebrzy. Od 15 września 1939 r. pełnił funkcję adiutanta taktycznego 110 Pułku Ułanów, w grupie gen. Wacława Przeździeckiego. Od 28 września został szefem sztabu, od października zastępcą dowódcy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr Henryka Dobrzańskiego “Hubala”. Uczestniczył wraz z oddziałem w walkach z Niemcami w rejonie Gór Świętokrzyskich, w Lasach Starachowickich i Suchedniowskich.

 

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od 1944 r. dowódca Zgrupowań Nadniemeńskich AK, ostatni Komendant Okręgu Nowogródzkiego. Poległ w walce z oddziałami sowieckimi w bitwie pod Surkontami 21 sierpnia 1944 r.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1944-03-00 - 1944-08-21
Pełnione funkcje:

Dowódca Zgrupowania Południowego (Nadniemeńskiego), Komendant Okręgu Nowogródzkiego (od 17 lipca do 22 sierpnia 1944 r.) oraz dowódca 77 Pułku Piechoty

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Okręgu, Zgrupowanie Południe
Okręg:Okręg Nowogródek
Przydział: Okręg Nowogródek AK (1942-1944), Zgrupowanie Południe Okręgu Nowogródek AK, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK
Komenda Okręgu Nowogródek AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:

Jako cichociemny został zrzucony do Polski w nocy z 27 na 28.12.1941 r. w operacji lotniczej krypt. „Jacket”

Od 1942 r. pracował w Oddziale Operacyjnym KG AK, stworzył koncepcję “Akcji Wileńskiej”, mającej za zadanie zająć Wilno i utrzymać je do czasu nadejścia Armii Czerwonej.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1941-12-27 - 1944-03-00
Pełnione funkcje:

Oddział Operacyjny KG AK

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Główna AK
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

We Francji pełnił funkcję instruktora w Centrum Wyszkolenia Saperów, później został referentem w KG ZWZ w Paryżu. Służbę kontynuował w Wielkiej Brytanii pełniąc obowiązki dowódcy kompani saperów, a w późniejszym czasie przydzielony został do Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza jako referent w Wydziale Wojsk Spadochronowych. Był również współtwórcą koncepcji lotniczej łączności z krajem oraz polskich wojsk spadochronowych (14.02.1940 r.). W ramach stworzonej łączności lotniczej z krajem, zgłosił grupę złożoną z 16 oficerów gotowych do wzięcia udziału w desancie do kraju.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – dwukrotnie (pierwszy raz – 1942 r., drugi raz – pośmiertnie)
Krzyż Walecznych – dwukrotnie
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
Medal Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Krzyż Armii Krajowej – pośmiertnie
Gwiazda Wytrwałości (1985)
Zwykły Znak Spadochronowy

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 31, 48;

Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997;

Erdman J., Droga do Ostrej Bramy, Warszawa 1990;

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985;

Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 156, 169, 173;

Krajewski K., Na ziemi nowogródzkiej: “NÓW”-Nowogródzki Okręg Armii Krajowej, Warszawa 1997;

Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 82, 83, 117, 118, 120, 121, 125, 129, 130, 137-139, 141-143;

Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 23, 24, 33, 34, 50, 51;

Morelewski J. F., Pokolenie akowskie, Bydgoszcz 1995, s. 183;

“Orzeł Biały”, 2019, R. XXX, nr 7 (331), s. 13;

“Orzeł Biały”, 2020, R. XXXI, nr 5 (341), s. 26;

Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015, s. 147;

Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 88, 122, 128, 143, 158, 215;

Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK;

Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz [w:] “Mówią wieki” nr 9/1986;

Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej. Bydgoszcz 1995. T 1, s. 152-155;

“Szlakiem Narbutta” nr 1. kwiecień (IV) rok 1988, str. 35;

Szymański M., Oddział majora “Hubala”, Warszawa 1986;

Tochman K., Słownik biograficzny, Rzeszów 2000, t. 1, s. 69-72;

Tucholoski J., Cichociemni, Warszawa 1985, s. 332;

Tucholski J., Cichociemni, Warszawa 2009, s. 8, 27-28, 146, 161-167;

Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej 1939-1944, Warszawa 2003, s. 33;

“Wileńskie Rozmaitości”, 1999, nr 1 (51);

“Wileńskie Rozmaitości”, 1999, nr 6 (56), s. 69;

Zagacki D., Walki VIII Batalionu AK na Nowogródczyźnie, “Echa Polesia”, nr 4, 2018, s. 34.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?