Filar, Władysław

Władysław Filar

pseud. Hora, Wondra

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Tadeusz
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1926-02-18
Miejsce urodzenia:Iwanicze Nowe
Data śmierci:2019-08-13
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: Rembertów
Rodzice
Imię ojca:Władysław
Imię matki:Weronika
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapral
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: pułkownik
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Naukę rozpoczął w Publicznej Szkole Powszechnej w Iwaniczach Nowych i ukończył 4 oddziały. Aby móc kontynuować dalszą naukę przygotowywał się w domu i w 1936 r. zdał egzamin z zakresu piątej klasy eksternistycznie. Został przyjęty do szóstej klasy Publicznej Szkoły Powszechnej w Porycku, którą ukończy w 1937 r. Do wybuchu wojny skończył drugą klasę Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika we Włodzimierzu Wołyńskim.

W czasie wojny:

W 1941 r. ukończył 8 klasę tzw. dziesięciolatki z nauczaniem w języku ukraińskim.

Po wojnie:

Po wojnie uczęszczał na wieczorowy kurs maturalny do Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. We 09.1954 r. został skierowany na studia do Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie na Fakultecie Operacyjnym. Studia ukończył w 1956 r. z pierwszą lokatą i otrzymał przydział jako wykładowca na uczelni w Katedrze Logistyki. Ukończył również dwuletni kurs badań operacyjnych. W 04.1963 r. obronił pracę doktorską z zakresu historii wojskowości. Obrona pracy habilitacyjnej odbyła się w 05.1970 r. W 01.1973 r. otrzymał nominację profesorską. Swoją karierę naukową w Akademii Sztabu Generalnego WP, zakończył uzyskaniem tytułu profesora nadzwyczajnego w 1983 roku.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:

Za zgodą władz konspiracyjnych, pod koniec 1944 r. wstąpił do 4 Samodzielnego Batalionu Żandarmerii zajmującego się ochroną Naczelnego Dowództwa WP, do którego przyjmowano tylko byłych partyzantów. Służbę rozpoczął od stopnia kaprala podchorążego i został przydzielony na stanowisko p.o. szefa kancelarii batalionu.

Po wojnie:

W 05.1945 r. został awansowany na stanowisko starszego adiutanta batalionu, a trzy miesiące później mianowany podporucznikiem. Z dniem 01.12.1945 r. objął stanowisko kierownika kancelarii kwatermistrzostwa w przemianowanym 4 Samodzielnym Batalionie Ochrony Sztabu Głównego WP. Na przełomie 1945 i 1946 r. przeniósł się wraz z batalionem do Warszawy. Początkiem 03.1946 r. przyjął funkcję kwatermistrzostwa batalionu. W 10.1953 roku został awansowany do stopnia majora, a następnie przeniesiony do 2 pp 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty w Skierniewicach, gdzie zajął stanowisko pomocnika dowódcy ds. zaopatrzenia. W 06.1972 r. rozpoczął roczną praktykę kwatermistrza-zastępcy dowódcy 11 dywizji pancernej w Żaganiu.

Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:

Końcem 07.1944 r. po rozbrojeniu dywizji wraz z kilkoma kolegami udał się do Lublina. Po wyzwoleniu miasta, z polecenia władz konspiracyjnych, wstąpił do Służby Ochrony Kolei, aby uchronić się przed wcieleniem do Armii Berlinga i zainteresowaniem ze strony NKWD.

Po wojnie:

W 1946 roku w ramach pracy społecznej prowadził zajęcia z przysposobienia wojskowego w żeńskim liceum w Warszawie. Poza obowiązkami służbowymi prowadził dla żołnierzy zajęcia kulturalno-wychowawcze, zorganizował chór, kółko teatralne i recytatorskie. W 10.1963 r. objął stanowisko zastępcy szefa Katedry Logistyki do spraw Komunikacji Wojskowej. Trzy lata później został awansowany na posadę kierownika zakładu w nowo utworzonym Instytucie Dowodzenia Akademii Sztabu Generalnego i zajmował się zastosowaniem maszyn do materiałowo-technicznego zabezpieczenia wojsk. Po nominacji profesorskiej przyjął stanowisko zastępcy szefa Instytutu, a następnie szefa  Instytutu Dowodzenia ASG WP. Pracował w Akademii Sztabu Generalnego oraz wykładał w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Łączności przez 35 lat, do czasu przejścia na emeryturę.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Wiosną 1943 r. wstąpił do siatki konspiracyjnej na Wołyniu. Następnie 11.07.1943 będąc we Włodzimierzu wszedł do samoobrony polskiej. W 12.1943 r. podjął służbę w 107 batalionie Schutzmannschaft, który stacjonował w niemieckich koszarach w Maciejowie. W batalionie pełnił funkcję kierownika kancelarii. Po wydanym rozkazie przez płk. Kazimierza Bąbińskiego, w nocy z 21 na 22.01 grupa konspiracyjna doprowadziła do przejścia policjantów z batalionu w szeregi AK. Po dotarciu do wsi Suszybaba i złożeniu przysięgi został wcielony do 3 kompanii I/50 pp. 27 WDP AK. Początkowo służył pod rozkazami “Jura”, a następnie Ścibora-Rylskiego. Służąc w kompanii brał udział w walkach z oddziałami niemieckimi i OUN- UPA oraz w akcji Burza na Lubelszczyźnie. Kompania została rozwiązana przez Armię Czerwoną 25.07.1944 r. pod Skrobowem.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1943-00-00 - 1944-07-25
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:27 WDP AK I/50 pp 3 komp.
Okręg:Okręg Wołyń
Przydział: 27 WDP AK
Zgrupowanie „Gromada” 27 WDP AK
Batalion „Sokoła” I/50 pp 27 WDP AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Brał udział w akcji Burza na Wołyniu i Lubelszczyźnie.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Służbę wojskową kontynuował w (L)WP do którego wstąpił we wrześniu 1944 r.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Walecznych,

Krzyż Partyzancki,

Medal Wojska- trzykrotnie odznaczony,

Krzyż Armii Krajowej,

Brązowy Krzyż Zasługi.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
“Burza” na Wołyniu. Z dziejów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Studium historyczno-wojskowe, Warszawa 1997;

Eksterminacja ludności polskiej na Wołyniu w drugiej wojnie światowej, Warszawa 1999;

Przebraże – bastion polskiej samoobrony na Wołyniu, Warszawa 2009;
Wołyń-Lublin-Warszawa 1939-1989. Wspomnienia żołnierza 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, Warszawa 2013;
Wołyń 1939-1944. Eksterminacja czy walki polsko-ukraińskie. Studium historyczno-wojskowe zmagań na Wołyniu w obronie polskości, wiary i godności ludzkiej, Toruń 2011;
Wołyń 1939-1944. Historia, pamięć, pojednanie, Warszawa 2012;
Wydarzenia wołyńskie 1939-1944. W poszukiwaniu odpowiedzi na trudne pytania, Toruń 2008.
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Badania operacyjne a problemy zaopatrywania i obsługi wojsk, Warszawa 1973;

Wpływ techniki wojskowej na postęp naukowo-techniczny i modernizację gospodarek państw NATO, Warszawa 1989.

Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997, s. ;

Filar W., “Burza” na Wołyniu, Warszawa 2010, s. 13, 17-18, 21;

Filar W., Wołyń-Lublin-Warszawa 1939-1989. Wspomnienia żołnierza 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, Warszawa 2013, s. 5, 13, 15, 18, 20, 58, 90-91, 102-103, 146, 148, 155-158, 167, 169, 178, 182-183, 187, 191;

Filar W., Wołyń 1939-1944. Historia, pamięć, pojednanie, Warszawa 2012, s. 18-19, 28, 82;

Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985, s. ;

Ney-Krwawicz M., Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, “Mówią wieki”, 1986, nr 9, s. ;

Wołkonowski J., Łukomski G., Okręg Wileński Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej w latach 1939-1945, Warszawa 1996, s.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?