Wincenty Chrząszczewski
pseud. Janusz, Kruk, Ksawery, Wincenty
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1903-02-04 |
Miejsce urodzenia: | Jarzebińce |
Data śmierci: | 1989-11-28 |
Miejsce śmierci: | Warszawa |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | Antoni Ludwik |
Imię matki: | Zofia |
Nazwisko panieńskie matki: | Kwiatkowska |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | podporucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | major |
Data: | 1943-11-11 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Po zdaniu matury dostał się do Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu. W 1923 r. zaczął regularną służbę wojskową, którą odbywał w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich.
|
W czasie wojny: | Po mobilizacji w 08.1939 r., mianowany dowódcą 2 szwadronu 1 pułku Ułanów Krechowieckich. Podczas wojny obronnej był oficerem sztabowym w Grupie Kawalerii generała Podhorskiego. Później dowodził szwadronem w Grupie Kawalerii pułkownika Tarnasiewicza. Brał udział w walkach z Sowietami pod Kodziowcami. Z 23/24.09.1939 r., przeszedł ze swoim oddziałem na Litwę. Tam jednak został internowany i umieszczony w obozie w Rakiszkach. 26.12.1939 r. udało mu się zbiec z obozu i 6.01.1940 r. przybył do Wilna. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | W okresie 1956 – 1968 pracował na różnych kierowniczych stanowiskach administracyjnych w PAN w Warszawie. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Od 01.1940 r. rozpoczął działalność konspiracyjną w ZWZ na terenie Wilna. Od 07.1940 r. z rozkazu majora Krzyżanowskiego „Wilka” zaangażował się w przerzuty osób na granicy litewsko-łotewskiej. We 09.1940 r. mianowany zastępcą ds. wojskowych Komendanta Podokręgu Kowno. Na początku 07.1941 r. mianowany pełniącym obowiązki Komendanta Podokręgu Kowieńskiego ZWZ AK. Do jesieni 1942 r. zajmował się rozbudowaniem siatki konspiracyjnej na terenie Podokręgu – udało mu się zorganizować 7 Podobwodów. W 1943 r., przyczynił się do powstania 12-osobowego patrolu dywersyjnego. Od 10.12.1944 r. w jego rękach znalazły się obowiązki Komendanta Podokręgu Kowieńskiego AK. Był wówczas także członkiem sztabu Okręgu Wilno AK. Od 04.1945 r., pełnił funkcję zastępcy dowódcy oraz szefa sztabu w Komendzie Okręgu Wilno. Od 07.1945 r., został kierownikiem prac nad likwidacją struktur Okręgu. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Komendant Podokręgu Kowieńskiego ZWZ AK, zastępca dowódcy i szefa sztabu w Komendzie Okręgu Wilno AK. Inspektor Inspektoratu „E” oraz szef sztabu Inspektoratu. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Okręgu |
Okręg: | Okręg Wilno |
Przydział: | Okręg Wilno AK (1942-1944) |
Komenda Okręgu AK Wilno, Inspektorat Rejonowy „E” Litwa Kowieńska | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | W 03.1944 r., aresztowany przez gestapo i osadzony w obozie w Prowieniszkach. Przetrzymywany do czasu wkroczenia wojsk ZSRR. |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | W marcu 1941 r. razem z innymi członkami sztabu Podokręgu został aresztowany przez NKWD. Następnie osadzono go w więzieniu w Kownie, gdzie przeszedł ciężkie śledztwo. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej został przeniesiony do więzienia w Mińsku, następnie ewakuowany w kierunku Czerwienia. Znów aresztowany przez NKWD 18.07.1945 r. Tym razem skazany na 10 lat łagrów. Wrócił do kraju 26.09.1955 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy (/nr leg. 13630/) Krzyż Niepodległości Krzyż Armii Krajowej Krzyż Walecznych (trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Medal Wojska (czterokrotnie) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Akta Głównej Komisji Weryfikacyjnej ze zbiorów Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. KW2 453. FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.02; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.32.03; Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. 16664 II, mps., Franciszek Burdynowski „Bolesław”, Wspomnienia, k. 52-53; Krajewski K., Jan Borysewicz „Krysia” „Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 184; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015, s. 63; Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej, t. 1, (red.) Malinowski J., Bydgoszcz 1995, s 126-128; Widejko J., Wspomnienia najmłodszego partyzanta III Partyzanckiej Brygady AK „Szczerbca” i Samoobrony Wileńskiej AK „Komara” w latach od I 1944 r. do III 1945 r., Kraków 2005, s. 161; „Wileńskie Rozmaitości”, styczeń-luty 1999, nr 1 (51). |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?