Chmielowski, Antoni

Antoni Chmielowski

pseud. Gród, Wołk, Wroński

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Chełmoński, Głowacki, Hulewicz, Antoni Krawiec, Wroński
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1914-08-15
Miejsce urodzenia:Wołczuchy
Data śmierci:1969-08-02
Miejsce śmierci:Opole
Miejsce pochówku: Grabiszyn
Rodzice
Imię ojca:Antoni
Imię matki:Anna
Nazwisko panieńskie matki:Mulak
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: porucznik
Data: 1937-10-01
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapitan
Data: 1943-03-14
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: major
Data: 1968-10-12
Starszeństwo:
Organ nadający: Ministerstwo Obrony Narodowej
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczęszczał do szkoły powszechnej w Wołczuchach. W 1934 r. ukończył Państwowe Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Gródku Jagiellońskim. W 1937 r. rozpoczął studia w Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Warszawie.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Po przyjeździe do Krakowa w 10.1945 r. podjął studia na Wydziale Prawa UJ, jednak grudniu został aresztowany. W 1967 r. ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Wrocławskim. Studiował administrację.

Służba wojskowa
Przed wojną:

Od 29.09.1934 r. pobierał nauki w Szkole Podchorążych Piechoty w Różanie, od 16.07.1935 r. kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. Po jej ukończeniu został awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem. Ukończył kurs samochodowy i kurs artylerii przeciwlotniczej. Otrzymał przydział jako dowódca plutonu oraz młodszy oficer baterii 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej im. Marszałka Śmigłego-Rydza w Warszawie.

W czasie wojny:

Podczas wojny obronnej 1939 r. walczył w szeregach 11 Samodzielnego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Pracował w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz w Wojewódzkim Zrzeszeniu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Opolu jako zastępca kierownika wydziału.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Po zrzucie do kraju przydzielony do komórki „993/G” Oddziału II B (kontrwywiad) Komendy Głównej AK. Odkomenderowany do Lwowa. Od października do 20.12.1943 r. pełnił funkcję szefa Referatu Legalizacji. Od połowy 1944 r. był szefem wywiadu wojskowego w Oddziale II sztabu Komendy Obszaru Lwowskiego AK.

Data zaprzysiężenia:1942-12-29
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Kierownik Referatu Legalizacji Oddziału II B (wywiad i kontrwywiad) we Lwowie;

Szef wywiadu wojskowego Komendy Obszaru AK Lwów

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Obszaru AK Lwów, Oddział II-B
Okręg:Okręg Lwów
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

01.08.1944 r., po zakończeniu Akcji „Burza” i aresztowaniu pułkownika Henryka Pohoskiego, został mianowany szefem Oddziału II (wywiad i kontrwywiad) w organizacji NIE jako kapitan pod nazwiskiem „Hulewicz”. Wkrótce zostało mu przydzielone zadanie zlikwidowania siatek konspiracyjnych we Lwowie. Jako jeden z ostatnich konspiratorów wyjechał do Krakowa w 10.1945 r.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Wziął udział w akcji “Burza” we Lwowie.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Po zakończeniu kampanii wrześniowej udało mu się przekroczyć granicę polsko-węgierską, lecz został aresztowany. Wydostał się i w 12.1939 r. dotarł do Francji. Tam walczył w 5 Pułku Strzelców Pieszych w 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Odbył wówczas służbę w 1 Dywizjonie Artylerii Przeciwlotniczej. Został również przeszkolony w wywiadzie. 29.12.1942 r. zaprzysiężony i jako porucznik cichociemny o pseudonimie „Wołk” został zrzucony do Polski z 13/14 marca 1943 r.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

20.12.1945 r. aresztowany przez MBP. Następnie przewieziony do Warszawy, gdzie był przetrzymywany w więzieniu przy ul. Rakowieckiej. W 1946 r. został przekazany sowieckim służbom bezpieczeństwa. Jego proces odbył się w Kijowie. Wówczas został skazany na karę śmierci, zamienioną później na 20 lub 25 lat więzienia. Więziony w łagrze na Kołymie. Do kraju wrócił 15.12.1955 r.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Krzyż Wojenny (Croix de Guerre – odznaczenie francuskie)

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Balbus T., “Ostatni kapitanowie”. Epilog Komendy Obszaru Lwowskiego “Nie” ewakuowanej na ziemie zachodnie Polski, “Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 1/2, 2002, s. 158;

Cichociemni elita dywersji, [online:] http://elitadywersji.org/antoni-chmielowski-cichociemny/, (dostęp: 20.05.2022 r.);

Fundacja CDCN, Wykaz fotografii i filmów ze zbioru Jerzego Węgierskiego dotyczących organizacji konspiracyjnych okresu wojny i okupacji na terenie Małopolski Wschodniej, nr 194, 0195D, 195;

Kłosiński Z., 3. Wileńska, Białystok 1995, s. 254;

Komisja Weryfikacyjna Armii Krajowej ze zbiorów Studium Polski Podziemnej w Londynie sygn. KW2 416;

Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 1939 – 1944. Słownik Biograficzny, Katowice 1997, s. 41-42.
Mazur G., Skwara J., Węgierski J., Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Katowice 2007, s. 585.
Tochman K.A., Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów 1996, s. 33-34.

Tucholski J, Cichociemni, Warszawa 1984, s. 301.

Tucholski J., Cichociemni 1941–1945: sylwetki spadochroniarzy, Warszawa 1984, s. 140.

Węgierski J., Armia Krajowa na Kresach południowo-wschodnich po lipcu 1944 r. [w:] Żołnierze wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku, Warszawa 2013, s. 19-50.

Węgierski J., Komendy Lwowskiego Obszaru i Okręgu Armii Krajowej 1941-1944, Kraków 1997, s. 102, 140, 148, 150, 152, 414.

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 247.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?