Smoczkiewicz, Karol

Karol Smoczkiewicz

pseud. Smok (1941-1945 ), Wataszka (1945 - 1947)

Dane osobowe
Nazwisko panieńskie:Smoczkiewicz
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Jezielnicki Marian (1945-12-00 - 1947-04-00)
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1925-04-18
Miejsce urodzenia:Włodzimierka (2 km od Żurawna)
Data śmierci:1998-10-28
Miejsce śmierci:Opole
Miejsce pochówku: Opole
Rodzice
Imię ojca:Ludwik
Imię matki:Katarzyna
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Ukończył 7 klas szkoły powszechnej w Żurawnie i Drohobyczu.

W czasie wojny:

Zrobił tzw. małą maturę.

Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Od 1969 roku prowadził zakład fotograficzny w Opolu.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Drużynowy drużyny harcerskiej ZHP im. Jana III Sobieskiego w Żurawnie.

W czasie wojny:
Po wojnie:

W latach 1980–1981 był aktywnym działaczem Solidarności Rzemieślniczej. Od marca 1981 roku pełnił funkcję członka Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Indywidualnego Rzemiosła „Solidarność” w województwie opolskim. Równolegle angażował się w niezależny ruch harcerski — w styczniu 1981 roku został redaktorem pierwszego numeru pisma Harcerz Opolski, a w marcu tego samego roku współredaktorem Echa Harcerza. W latach 1980–1981 współorganizował niezależny ruch kombatancki Armii Krajowej, związany ideowo z „Solidarnością”. W 1981 roku uczestniczył w organizacji ogólnopolskich zjazdów Solidarności Rzemieślniczej. Pełnił także funkcję redaktora czasopism Solidarność Rzemieślnicza Opolszczyzny oraz Wideta — pisma Koła Kombatantów Regionu Śląska Opolskiego „S”. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku współorganizował pomoc dla osób internowanych i aresztowanych z powodów politycznych. Zainicjował też powstanie konspiracyjnej struktury o nazwie „Solidarność Narodowa” i w 1982 roku był redaktorem jej podziemnego pisma. 2 września 1984 roku, podczas rewizji, skonfiskowano mu feretron upamiętniający działania zbrojne Armii Krajowej na Kresach Wschodnich — będący własnością klasztoru na Jasnej Górze. 25 listopada 1985 roku Sąd Rejonowy w Katowicach orzekł jego przepadek na rzecz Skarbu Państwa. W kwietniu 1985 roku brał udział w rotacyjnej głodówce w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny w Krakowie-Bieżanowie Starym.

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

W czasie okupacji sowieckiej, wraz z członkami swojej drużyny harcerskiej, prowadził akcję zbierania i ukrywania broni oraz udzielał pomocy rodzinom ukrywającym się przed deportacją na Syberię. W 1941 roku do grupy dołączyły harcerki, które również włączyły się w działalność konspiracyjną pod kierownictwem por. Karola Smoczkiewicza ps. „Smok”. Na początku 1942 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Wkrótce potem, po dekonspiracji grupy harcerskiej, wraz z jej członkami otrzymał rozkaz opuszczenia Żurawna. Część z nich, pod dowództwem „Smoka”, została zakonspirowana jako pracownicy bazy traktorowo-maszynowej w jednej z wsi w pobliżu Kochawiny (prawdopodobnie Łówczyce). W ramach struktur Kedywu zorganizował pluton zwiadowczy. Brał udział m.in. w odbiorze zrzutów alianckich, akcji obrony Dunajca Polskiego, akcji odwetowej we wsi Zuzanówka oraz w przerzutach ludzi i zaopatrzenia. Współpracował z oddziałami węgierskimi. Był żołnierzem samoobrony w Łukawcu oraz 11. Karpackiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. W nocy z 12 na 13 czerwca 1944 roku wieś Dunajec Polski, będąca bazą 40. pułku piechoty AK w Inspektoracie Stryj, została zaatakowana z czterech kierunków przez oddziały UPA i Własowców — łącznie około 215 napastników. W obronie wsi stanęło 48 partyzantów AK oraz członkowie lokalnej samoobrony. Dowództwo nad oddziałami AK sprawował mjr Tadeusz Stecki ps. „Dąb”, a poszczególnymi plutonami dowodzili por. „Tancerka”, por. Karol Smoczkiewicz ps. „Smok” oraz por. „Ryśiek”. Komendantem bazy i samoobrony był por. Józef Omelak ps. „Orzech”. Wieś była szturmowana kilkakrotnie od godziny 21:00 do północy. Po odparciu ataku, około godziny 2:00, na wieś uderzył oddział Wehrmachtu przybyły z Żurawna. Walki trwały do świtu, czyli do około godziny 5:00 rano. Dzięki skutecznej obronie udało się uratować ludność cywilną przy minimalnych stratach własnych (3 zabitych) i poważnych stratach wroga (30 zabitych, 26 rannych).

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Adiutant dowódcy 11 DP AK Zdzisława Pacak Kuźmierskiego

Oddział względnie pion organizacyjny:11 DP AK
Okręg:Okręg Stanisławów
Przydział: Okręg AK Stanisławów, Samodzielne placówki samoobrony (AK)
Inspektorat AK Stryj
Obwód AK Żydaczów
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

W 1945 roku pełnił funkcję dowódcy niewielkiego oddziału partyzanckiego działającego w strukturach Wojskowej Służby Garnizonowej Ochrony „Warta” (WSGO „Warta”).

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:

Zdzisław Pacak- Kuźmirski.

Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:

Po zajęciu terenów województwa stanisławowskiego wcielony do Istriebitielnego Batalionu w którym walczy z UPA. W marcu 1945 roku wyjeżdża do Wielkopolski. W latach 1947-1948 wcielony przymusowo do KBW, walczył z oddziałami UPA na Łemkowszczyźnie.

Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Po raz pierwszy aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, został poddany brutalnemu śledztwu. Podczas pobytu w więzieniu zachorował na tyfus. Przeniesiony do więziennego szpitala, wykorzystał okazję do ucieczki, która zakończyła się sukcesem. W 1947 roku, w czasie obowiązywania amnestii, zdecydował się na ujawnienie. W 1950 roku został ponownie aresztowany przez UB i spędził 10 miesięcy w więzieniu. Trzeci raz zatrzymano go w 1952 roku w Pokrzywnej; śledztwo prowadzono w Opolu. Został skazany za działalność antyustrojową na 13 lat pozbawienia wolności. Karę odbywał w zakładach karnych w Strzelcach Opolskich, Wronkach oraz w kolonii karnej w Mrowinie. Po zwolnieniu z więzienia pozostawał pod stałą obserwacją Służby Bezpieczeństwa.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Za udział w obronie wsi Zuzanówka został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18700,Smoczkiewicz-Karol.html (dostęp 03-28-2023 r);

http://listawykletych.pl /katalog/smoczkiewicz-karol/ (dostęp 03-28-2023 r.);

Informacje dot. walk o Dunajec Polski spisał w 1969 r. Karol Smoczkiewicz na polecenie i prośbę Szefa Okręgu Stanisławowskiego Władysława Hermana ps. Żuraw oraz swojego dowódcy Zdzisława Pacaka-Kuźmirskiego ps. “Andrzej”, a przekazał je Zespołowi Bazy syn “Smoka” – Dariusz – relacja syna Dariusza oraz dokumenty w jego posiadaniu.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?