Wanda Erika Kiałka
pseud. Marika, Wilia
| Dane osobowe | |
| Nazwisko panieńskie: | Cejkówna |
| Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
| Płeć: | kobieta |
| Data urodzenia: | 1922-12-15 |
| Miejsce urodzenia: | Wilno |
| Data śmierci: | |
| Miejsce śmierci: | |
| Miejsce pochówku: | |
| Rodzice | |
| Imię ojca: | Sylwester |
| Imię matki: | Weronika |
| Nazwisko panieńskie matki: | Masojć |
| Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
| Data: | |
| Starszeństwo: | |
| Organ nadający: | |
| Wykształcenie cywilne | |
| Przed wojną: | Ukończyła 3 letnią szkołę zawodową w Wilnie. |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | |
| Służba wojskowa | |
| Przed wojną: | Należała do Przysposobienia Wojskowego Kobiet, brała udział w szkoleniach strzeleckich. |
| W czasie wojny: | W 1939 r. ramach Przysposobienia Wojskowego Kobiet brała udział w kopaniu rowów przeciwczołgowych oraz udzielaniu pomocy rannym. Po wkroczeniu wojsk sowieckich do Wilna, angażowała się w działalność pomocową, zbierając informacje o potrzebach uchodźców i organizując pomoc żywnościową. |
| Po wojnie: | |
| Miejsce pracy | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | Pracowała dorywczo jako krawcowa. |
| Po wojnie: | |
| Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
| Przed wojną: | |
| W czasie wojny: | |
| Po wojnie: | Pracowała społecznie w PCK we Wrocławiu. |
| Działalność w ruchu kombatanckim | |
| Opis działań: | |
| Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
| Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
| Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
| Działalność: | W 1941 r. wstąpiła do konspiracji Okręgu Wileńskiego AK, gdzie pełniła funkcję łączniczki między Wilnem a oddziałami partyzanckimi. Otrzymała pierwsze zadania polegające na zbieraniu informacji o ruchach wojsk niemieckich oraz przekazywaniu meldunków. Brała udział w organizacji dostaw materiałów medycznych oraz żywności dla oddziałów AK operujących w okolicach Wilna. Przydzielona została do Garnizonu imienia „Tolena”, „Kedyw.” Uczestniczyła w przenoszeniu broni oraz w działaniach sabotażowych wymierzonych w niemiecką administrację. |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | 1941-00-00 - 1944-07-17 |
| Pełnione funkcje: | Sanitariuszka, łączniczka.
|
| Oddział względnie pion organizacyjny: | 1 WB AK |
| Okręg: | Okręg Wilno |
| Przydział: | Wileńskie Brygady Armii Krajowej, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK |
| 1 Wileńska Brygada Armii Krajowej | |
| Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
| Działalność: | |
| Data zaprzysiężenia: | |
| Czasookres: | |
| Pełnione funkcje: | |
| Oddział względnie pion organizacyjny: | |
| Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
| Opis działań: | Po zwolnieniu z Kaługi w 1945 r. dołączyła do oddziału por. Sergiusza Kościałkowskiego ps. Fakir, gdzie działała do 23.02.1945 r. Po rozbiciu oddziału została ponownie aresztowana.
|
| Udział w akcji "Burza" | |
| Opis działań: | 07.07.1944- 13.07.1944 r. w Operacji „Ostra Brama” była sanitariuszką w Szpitalu Polowym w Szkole Powszechnej przy ul. Krakowskiej. Pomagała rannym żołnierzom w szpitalu polowym. |
| Konspiracyjni współpracownicy | |
| Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
| Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | Stanisław Cejko ps. „Kaktus” – brat, żołnierz AK. Stanisław Kiałka – mąż, żołnierz AK. |
| Służba w innych formacjach wojskowych | |
| Polskich: | |
| Niepolskich: | Wcielona został do Armii Czerwonej, 361 Pułk Zapasowy. |
| Represje | |
| Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
| Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Po operacji „Ostra Brama” 17 lipca 1944 r. została aresztowana przez Sowietów i trafiła do więzienia na Łubiance i Butyrkach, następnie wywieziona do Kaługi i wcielona do 361 Zapasowego Pułku Armii Czerwonej. Została zwolniona 3 miesiące później i wróciła do Wilna.
Ponownie aresztowana i 19.12.1945 r. została wywieziona do ZSRS do obozów pracy, gdzie pracowała przy kamieniołomach, w kopalni węgla oraz przy torach. Osądzona na 20 lat katorgi w Workucie. Została zwolniona 7.09.1956 r. i 17.11.1956 r. wróciła do Polski, po czym osiedliła się we Wrocławiu.
|
| Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
| Ordery i odznaczenia | |
| Lista odznaczeń | Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (Londyn, 1970 r.), Krzyż Walecznych (1965 r.), Krzyż AK (Londyn, 1970 r.), Krzyż Partyzancki (1974 r.); Odznaka Honorowa PCK. |
| Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
| Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Wraz z mężem Stanisławem Kiałką pracowała nad opracowaniem dziejów Okręgu Wileńskiego AK. |
| Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | Pan Wiesław Krasnodębski nagrał wspomnienia Pani Wandy i przekazał ich kopię do Archiwum Wschodniego Ośrodka Karta. |
| Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Archiwum Instytutu Pileckiego, Kiałka Wanda cz. 1 i cz. 2, sygn. IP/DF/SE/1805; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.61.48; Malinowski L. J., 1 Wileńska Brygada AK „Juranda”. Relacje żołnierzy, wspomnienia dowódców, Warszawa-Kraków 2014, s. 436; Modelski Ł., Dziewczyny wojenne. Prawdziwe historie, Kraków 2011, s. 197-250; „Wileńskie Rozmaitości”, 2001, nr 5 (67), s. 146; SPP, Akta Głównej Komisji Weryfikacyjnej, sygn. KW3-6793; Sanitariuszki : wspomnienia i informacje biograficzne : zebrał i opracował Jan Malinowski, Bydgoszcz 2003, s. 50-63.
|
| Ikonografia | |
| Ewentualne uwagi | |
| Fotografie | |
| Skany załączonych dokumentów | Pobierz plik |
| Pobierz jako plik tekstowy | |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?
