Zajączkowski, Zdzisław Aleksander

Zdzisław Aleksander Zajączkowski

pseud. Kolejarz, Cieślik, Orzech, Cieślak, Grzywa

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Zdzisław Lesiński
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1894-03-20
Miejsce urodzenia:Kraków
Data śmierci:1974-11-24
Miejsce śmierci:Kraków
Miejsce pochówku: Cmentarz Rakowicki
Rodzice
Imię ojca:Aleksander
Imię matki:Maria
Nazwisko panieńskie matki:Markiewicz
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: pułkownik
Data: 1938-03-19
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W latach 1909-1913 uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Krakowie, zdał tam maturę.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Od 01.1919 r. służył w 5 Pułku Piechoty Legionów Wojska Polskiego. Dowodził tam kolejno plutonem, kompanią oraz batalionem. Od 01.1923 r. do 03.1923 r. dowodził grupą „Izabelin” na polsko-litewskim pograniczu. Następnie powrócił do 5 pp Leg. obejmując stanowisko dowódcy kompanii i batalionu. W 07.1924 r. podjął służbę w Inspektoracie Armii nr 1 w Wilnie. Od 05.1925 r. ponownie został dowódcą batalionu w 5 pp Leg. (od listopada kwatermistrzem). Od 01.1930 r. był zastępcą dowódcy 7 pp Leg. Od 1933 r. pełnił funkcję zastępcy szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych. Od 01.1936 r. dowodził 72 pułkiem piechoty, a od 1938 r. 3 pułkiem Korpusu Ochrony Pogranicza.

 

W czasie wojny:

Podczas kampanii wrześniowej dowodził 3 Pułkiem Piechoty KOP oraz pełnił funkcję dowódcy odcinka Augustów w składzie SGO Narew.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Tuż po wojnie prowadził firmę „Spółka wydawnicza żurnali i mód” w Krakowie. Następnie, od 1948 r., był członkiem zarządu Spółki z o. o. Transport Towarowy „Ruch”. W 08.1949 r. podjął pracę w charakterze urzędnika w Państwowym Budownictwie Elektrycznym w Krakowie. Po opuszczeniu więzienia w 1953 r. pracował w krakowskich Zakładach Wyrobów Rymarskich, a od 11.1954 r. był zatrudniony w Zakładzie Energetycznym Kraków-Teren na stanowisku głównego magazyniera.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Od początku 1914 r. należał do Polskich Drużyn Strzeleckich. Od 1918 r. działał w PPS oraz w Pogotowiu Bojowym. Był instruktorem pepeesowskiej Milicji Ludowej.

W czasie wojny:
Po wojnie:

W 1947 r. przez kilka miesięcy był członkiem PPS.

Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1939-12-00 - 1940-02-00
Pełnione funkcje:

Zastępca Komendanta Obszaru ZWZ-1. W lutym 1943 roku wyjechał do Warszawy.

Oddział względnie pion organizacyjny:
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: ZWZ-1 Obszar nr 3 Organizacja „Żuka” (grudzień 1939-kwiecień 1940)
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Komendant Okręgu ZWZ-AK Warszawa Miasto.

Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Brał udział w Powstaniu Warszawskim.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Od 08.1914 r. służył w 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich. W 1917 r. ukończył kurs oficerski w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.

Niepolskich:

Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej. Walczył na froncie włoskim w szeregach 91 i 35 pułku piechoty CK Armii. Zdezerterował w 05.1918 r.

 

Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

W 06.1945 r. został aresztowany przez UB. 19.09.1945 r. zwolniono go z więzienia mokotowskiego. W 11.1948 r. został ponownie aresztowany. Areszt opuścił 27.01.1949 r. W 10.1950 r. został aresztowany po raz trzeci, tym razem pod zarzutem współpracy z WiN. 27.08.1951 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie skazał go na trzy lata więzienia. W 10.1953 r. odzyskał wolność.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Virtuti Militari V Klasy

Krzyż Walecznych (czterokrotnie),

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski  (1928 r.),

Krzyż Niepodległości (1932).

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Kotarska E., Proces czternastu, Warszawa 1998, s. 57, 73, 196, 234, 243;

Węgierski J., Lwów pod okupacją sowiecką 1939-1941, Warszawa 1991, s. 96, 343;

Węgierski J., Obsada osobowa lwowskiego obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, s. 14, 17;

Zajączkowski Zdzisław Aleksander (1894-1974) [w:] Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, red. Grzegorz Mazur, Jerzy Węgierski, Katowice 1997, s. 228-229.

https://www.dws-xip.com/PW/bio/z9a.html

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?