Zbigniew Lis
pseud. Zosik
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1911-00-00 |
Miejsce urodzenia: | Skajki nad Zbruczem |
Data śmierci: | |
Miejsce śmierci: | |
Miejsce pochówku: | |
Rodzice | |
Imię ojca: | |
Imię matki: | |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | podchorąży |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podporucznik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Uczęszczał do szkoły podstawowej w Tarnopolu, a następnie do II Gimnazjum. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Wstąpił do wojska i tam ukończył gimnazjum oraz zdał maturę, następnie uczęszczał do szkoły oficerskiej w Bydgoszczy. Do wybuchu wojny służył w 12 Pułku Artylerii Lekkiej w Złoczowie. W 1939 r. był na kursie Wyższej Szkoły Jazdy Konnej w Grudziądzu. |
W czasie wojny: | W sierpniu 1939 r. został powołany do 12 p. a. l. i dowodził plutonem w 3 baterii. Po rozbiciu Pułku z 9/10 września został później przydzielony do obrony przeciwpancernej w 51 pp. Po rozbiciu i tego oddziału zaczął się wycofywać z grupą żołnierzy aż po Lwów, gdzie dotarł 24 września 1939 r. Gdy dowiedział się, że Armia Czerwona zajęła Lwów, udał się w następnej kolejności w okolice Zbrucza. |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | Podczas wojny ukończył kurs szoferski, który pozwolił mu na jazdę samochodem. Zaczął pracować jako kierowca, m.in. woził kamień dla sowietów, którzy budowali tymczasowe lotnisko w okolicach Tarnopola. Po przybyciu do Podhajec w 1943 r. pracował jako buchalter w gospodarstwie rybnym. |
Po wojnie: | Pracował w jednym z wrocławskich zakładów pracy. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | Zaczął tworzyć zalążki własnej konspiracji, jednak po przybyciu płk. Studzińskiego do Tarnopola mu się podporządkował. Został oddelegowany na stanowisko dowódcy zorganizowanej przez siebie 4 kompanii “Sowiński” w Chodaczkowie Wielkim. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Został w 1942 r. rozpracowany przez wywiad ukraiński i decyzją komendanta Okręgu został przeniesiony do Brzeżan, gdzie chwilowo działał w Kedywie. Dostał także polecenie od Sądu Specjalnego AK, aby pozbył się Józefa Sobiesiaka za mordy, gwałt i kradzież. W 1943 r. ze względu na dekonspirację został przeniesiony do Podhajec i tam po czasie zaczął piastować stanowisko komendanta Obwodu.
|
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Zastępca komendanta Obwodu, komendant Obwodu |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Obwodu Podhajce |
Okręg: | Okręg Tarnopol |
Przydział: | Okręg AK Tarnopol |
Inspektorat AK Brzeżany | |
Obwód AK Podhajce | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Podhajec zaangażował się w działalność antykomunistyczną organizacji “NIE”. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Podczas “Burzy” dowodził samoobroną w Podhajcach. 12 lipca 1944 r. ujawnił się razem ze swoim oddziałem przed dowództwem Armii Czerwonej. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Został aresztowany przez NKWD w grudniu 1944 r. i został uwięziony w Czortkowie. Za swoją działalność dostał 20 lat katorgi i 5 lat pozbawienia praw. 12 lat przebywał w Workucie. Po wydaniu wyroku w 1945 r. został wysłany do Dniepropietrowska, a później do Moskwy a stamtąd do Workuty, gdzie przybył 19 marca 1946 r. Pracował w kopalni nr 40, z obozu został zwolniony w kwietniu 1956 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | BJ, sekcja rękopisów, P. Woźniak, Z niw i ugorów mego życia, t. II, sygn. akc. 9/85, s. 185; CDCN, Archiwum Tarnopolskie Czesława Blicharskiego, P. Woźniak, Armia Krajowa Okręg Tarnopolski, sygn. akc. 1320/5/5, s. 178, 181, 182, 211; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0457; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0879; Markowski D. K., Lwów 1944, Warszawa 2021, s. 79; Węgierski J., Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol, Kraków 1996, s. 153, 210, 250, 260. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | Zdał relacje z akcji “Burza” w Obwodzie Podhajce. |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?