Szatowski, Jan

Jan Szatowski

pseud. Kowal, Zagończyk, Jemioła

Dane osobowe
Nazwisko panieńskie:-
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:-
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1907-01-23
Miejsce urodzenia:Murafa na Podolu
Data śmierci:1988-09-08
Miejsce śmierci:Poznań
Miejsce pochówku: Janowiec Wielkopolski
Rodzice
Imię ojca:Albin Maciej
Imię matki:Elżbieta
Nazwisko panieńskie matki:
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: kapitan
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: major
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Ukończył szkołę powszechną w Radomiu i Gimnazjum im. Vetterów w Lublinie, gdzie w 1928 r. zdał maturę.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie w latach 1929–1931. Od 1932 do 1939 pełnił służbę w 5 pp Legionów w Wilnie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Pełnił służbę jako oficer w 5 pp Legionów.

W czasie wojny:
Po wojnie:

W Janowcu Wielkopolskim prowadził małe gospodarstwo rolne.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

W latach 70. nawiązał kontakty ze środowiskiem akowców. Nie przyjął propozycji MON zweryfikowania odebranego mu stopnia wojskowego.

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Wstąpił do Armii Krajowej. Został skierowany do Okręgu Wołyńskiego AK, gdzie został inspektorem Inspektoratu Rejonowego AK Kowel. Zorganizował sieć konspiracyjną Inspektoratu oraz rozwinął działalność partyzancką. W styczniu 1944 r. objął dowodzenie Zgrupowaniem “Gromada” 27 WDP AK.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Szef Inspektoratu Rejonowego AK Kowel;

Dowódca Zgrupowania “Gromada” 27 WDP AK

Oddział względnie pion organizacyjny:27 WDP AK, Zgrupowanie "Gromada"
Okręg:Okręg Wołyń
Przydział: Okręg AK Wołyń (1942-1944), 27 WDP AK
Inspektorat Rejonowy AK Kowel „Kuźnia”, „Gromada”
Zgrupowanie „Gromada” 27 WDP AK
Sztab Inspektoratu Rejonowego AK Kowel „Kuźnia”, „Gromada”
Dowództwo Zgrupowania „Gromada” 27 WDP AK
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

W maju 1945 r. został mianowany komendantem Inspektoratu Rejonowego Radzyń Podlaski Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Zorganizował oddziały samoobrony prowadzące akcje zbrojne na areszty i więzienia UB oraz na posterunki MO. Likwidował konfidentów NKWD i zwalczał bandy dokonujące napadów na ludność cywilną.

Po utworzeniu we wrześniu 1945 r. Zrzeszenia WiN został prezesem Inspektoratu Biała Podlaska. Po aresztowaniu przez UB w styczniu 1946 r. zastępcy komendanta Okręgu Lublin WiN, kpt. Mariana Gołębiewskiego, objął w marcu jego funkcję.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Wziął udział w akcji “Burza” na Wołyniu jako jeden z dowódców 27 WDP AK. Po reorganizacji Dywizji na Lubelszczyźnie nadal stoczył w ramach akcji „Burza” boje w rejonie Parczewa i Ostrowa Lubelskiego, pod Kozłówką, Kamionką i Lubartowem.

Po rozbrojeniu Dywizji przez Sowietów w lipcu 1944 r. uniknął aresztowania i ukrywał się. Przebywał u rodziców w Kurówce, a w lutym 1945 r. wyjechał do Łukowa. W październiku 1944 r. został zastępcą Komendanta Rejonowego Radzyń Podlaski AK.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

9 listopada 1946 r. został aresztowany przez UB w Warszawie. Więziony na Mokotowie i na zamku w Lublinie, mimo tortur nie przyznał się do działalności w konspiracyjnej, odmówił też współpracy. W procesie przed Wojskowym Rejonowym Sądem w Lublinie w styczniu 1948 r. pod przewodnictwem kpt. Floriana Kirschke został skazany na karę śmierci zamienioną po amnestii na siedem lat więzienia.

Na wolność wyszedł w listopadzie 1953 r. Osiedlił się w Janowcu Wielkopolskim.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, zweryfikowanego przez władze emigracyjne w 1980 r.

3-krotnie Krzyż Walecznych oraz Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Doliński K., 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej: wykazy żołnierzy poszczególnych pododdziałów, (oprac.) Goś E., Lublin 2016, s. 25;

Śląski J., Skrobów. Dzieje obozu NKWD dla żołnierzy AK 1944-1945, Warszawa 1990, s. 25;

Żołnierze Wołynia: działalność powojenna żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, (red.) Bakuniak E., Dyszkiewicz E., Warszawa 2002, s. 273.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?