Jan Szatowski
pseud. Kowal, Zagończyk, Jemioła
Dane osobowe | |
Nazwisko panieńskie: | - |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | - |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1907-01-23 |
Miejsce urodzenia: | Murafa na Podolu |
Data śmierci: | 1988-09-08 |
Miejsce śmierci: | Poznań |
Miejsce pochówku: | Janowiec Wielkopolski |
Rodzice | |
Imię ojca: | Albin Maciej |
Imię matki: | Elżbieta |
Nazwisko panieńskie matki: | |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | kapitan |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | major |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Ukończył szkołę powszechną w Radomiu i Gimnazjum im. Vetterów w Lublinie, gdzie w 1928 r. zdał maturę. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie w latach 1929–1931. Od 1932 do 1939 pełnił służbę w 5 pp Legionów w Wilnie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | Pełnił służbę jako oficer w 5 pp Legionów. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | W Janowcu Wielkopolskim prowadził małe gospodarstwo rolne. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | W latach 70. nawiązał kontakty ze środowiskiem akowców. Nie przyjął propozycji MON zweryfikowania odebranego mu stopnia wojskowego. |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Wstąpił do Armii Krajowej. Został skierowany do Okręgu Wołyńskiego AK, gdzie został inspektorem Inspektoratu Rejonowego AK Kowel. Zorganizował sieć konspiracyjną Inspektoratu oraz rozwinął działalność partyzancką. W styczniu 1944 r. objął dowodzenie Zgrupowaniem „Gromada” 27 WDP AK. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Szef Inspektoratu Rejonowego AK Kowel; Dowódca Zgrupowania „Gromada” 27 WDP AK |
Oddział względnie pion organizacyjny: | 27 WDP AK, Zgrupowanie "Gromada" |
Okręg: | Okręg Wołyń |
Przydział: | Okręg AK Wołyń (1942-1944), 27 WDP AK |
Inspektorat Rejonowy AK Kowel „Kuźnia”, „Gromada” | |
Zgrupowanie „Gromada” 27 WDP AK | |
Sztab Inspektoratu Rejonowego AK Kowel „Kuźnia”, „Gromada” | |
Dowództwo Zgrupowania „Gromada” 27 WDP AK | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | W maju 1945 r. został mianowany komendantem Inspektoratu Rejonowego Radzyń Podlaski Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Zorganizował oddziały samoobrony prowadzące akcje zbrojne na areszty i więzienia UB oraz na posterunki MO. Likwidował konfidentów NKWD i zwalczał bandy dokonujące napadów na ludność cywilną. Po utworzeniu we wrześniu 1945 r. Zrzeszenia WiN został prezesem Inspektoratu Biała Podlaska. Po aresztowaniu przez UB w styczniu 1946 r. zastępcy komendanta Okręgu Lublin WiN, kpt. Mariana Gołębiewskiego, objął w marcu jego funkcję. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | Wziął udział w akcji „Burza” na Wołyniu jako jeden z dowódców 27 WDP AK. Po reorganizacji Dywizji na Lubelszczyźnie nadal stoczył w ramach akcji „Burza” boje w rejonie Parczewa i Ostrowa Lubelskiego, pod Kozłówką, Kamionką i Lubartowem. Po rozbrojeniu Dywizji przez Sowietów w lipcu 1944 r. uniknął aresztowania i ukrywał się. Przebywał u rodziców w Kurówce, a w lutym 1945 r. wyjechał do Łukowa. W październiku 1944 r. został zastępcą Komendanta Rejonowego Radzyń Podlaski AK. |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | 9 listopada 1946 r. został aresztowany przez UB w Warszawie. Więziony na Mokotowie i na zamku w Lublinie, mimo tortur nie przyznał się do działalności w konspiracyjnej, odmówił też współpracy. W procesie przed Wojskowym Rejonowym Sądem w Lublinie w styczniu 1948 r. pod przewodnictwem kpt. Floriana Kirschke został skazany na karę śmierci zamienioną po amnestii na siedem lat więzienia. Na wolność wyszedł w listopadzie 1953 r. Osiedlił się w Janowcu Wielkopolskim. |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, zweryfikowanego przez władze emigracyjne w 1980 r. 3-krotnie Krzyż Walecznych oraz Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami. |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Doliński K., 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej: wykazy żołnierzy poszczególnych pododdziałów, (oprac.) Goś E., Lublin 2016, s. 25; Śląski J., Skrobów. Dzieje obozu NKWD dla żołnierzy AK 1944-1945, Warszawa 1990, s. 25; Żołnierze Wołynia: działalność powojenna żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, (red.) Bakuniak E., Dyszkiewicz E., Warszawa 2002, s. 273. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?