Skwarczyńska, Stefania

Stefania Skwarczyńska

pseud. Maria, Jarema

Dane osobowe
Nazwisko panieńskie:Strzelbicka
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:kobieta
Data urodzenia: 1902-11-17
Miejsce urodzenia:Kamionka Strumiłowa
Data śmierci:1988-04-28
Miejsce śmierci:Łódź
Miejsce pochówku: Stary Cmentarz w Łodzi
Rodzice
Imię ojca:Mieczysław
Imię matki:Maria Antonina
Nazwisko panieńskie matki:Ścibor-Rylska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

W 1915 r. uczyła się w gimnazjum w Gmunden, a następnie ukończyła trzy klasy gimnazjum w Nowym Sączu. Od 1919 r. uczęszczała do gimnazjum męskiego w Sanoku. W 1921 r. rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie studiowała polonistykę i romanistykę. Uzyskała stopień doktora w 1925 r. W 1937 r. habilitowała się na Uniwersytecie Jana Kazimierza i rozpoczęła wykładać tu teorię literatury.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

Podczas pobytu w Stanisławowie pracowała jako nauczycielka języka polskiego i francuskiego, między innymi w Gimnazjum i Liceum prowadzonym przez siostry Urszulanki, przy ulicy Kamińskiego. Języka francuskiego uczyła również w Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej. Współpracowała z wydawnictwami Chowańców i Jasielskich.

Wykładała także na Wolnej Wszechnicy w Łodzi. W 1939 r. przydzielono jej Katedrę Historii i Teorii Literatury.

W czasie wojny:

Pracowała na uniwersytecie oraz była kelnerką w kawiarni polskiej. Od 1944 r. do 1945 r. była zatrudniona na Uniwersytecie im. Iwana Franki we Lwowie w Katedrze Filologii Francuskiej. 

Po wojnie:

Była profesorem Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1972 oraz członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

Współpracowała z organizacją Wierni Polsce.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Działała w konspiracji ZWZ-AK od 1940 r. W ramach pracy w BIP kierowała komórką “Pomoc Żołnierzowi”, prowadziła szkolenie kobiet i działalność wydawniczą, współredagowała konspiracyjne pisma „Służba Państwu” i „Kobieta w walce” (1943–1944). W ramach tajnego nauczania prowadziła m.in. seminarium „Historycznym szlakiem teorii literatury” dla przyszłych kandydatów do doktoratów.

Działała w konspiracyjnym teatrze„Sodaliskowo”.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1940-1944
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:BIP Komendy Obszaru nr 3
Okręg:Okręg Lwów
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

W nocy 13/14 kwietnia 1940 r., jako żona polskiego oficera przebywającego wówczas w oflagu została aresztowana i wywieziona do miejscowości Michajłówka w pobliżu Ałmaty w Kazachstanie. Z zesłania powróciła w listopadzie 1940 r.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:

W 1944 r. wraz z Mirosławem Żuławskim wydała ulotkę Pieśń o męczennikach. Lament na mordy ukraińskie dotyczącą ludobójstwa ukraińskiego na Wołyniu.

Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Zając E., Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 56-58.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?