Sura, Konrad

Konrad Sura

pseud. Jasiński

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1921-09-13
Miejsce urodzenia:Lwów
Data śmierci:2013-11-27
Miejsce śmierci:Kraków
Miejsce pochówku: Cmentarz Salwatorski w Krakowie
Rodzice
Imię ojca:Piotr
Imię matki:Aniela
Nazwisko panieńskie matki:Jasińska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: kapral podchorąży
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: porucznik
Data: 2007-02-06
Starszeństwo:
Organ nadający: MON
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczęszczał do szkoły powszechnej we Lwowie w latach 1927-1934. W 1934 r. zdał egzamin wstępny i został przyjęty do IX Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego we Lwowie. W 1938 r. ukończył IV klasę i otrzymał „małą maturę”. W tym samym roku zdał egzamin wstępny do Liceum Mechanicznego we Lwowie. Do wybuchu wojny w 1939 r. ukończył I klasę tego liceum i odbył praktykę wakacyjną w warsztatach PKP w Radomiu.

W czasie wojny:

Po zakończeniu walk w czasie wojny obronnej powrócił do szkoły i ukończył drugą klasę, a następnie studiował na wydziale matematyczno-fizycznym Instytutu Pedagogicznego we Lwowie.

W warsztatach PKP pracował do czasu, gdy grupa byłych profesorów Liceum Mechanicznego uzyskała zgodę na utworzenie Państwowej Technicznej Szkoły Zawodowej. Szkoła potajemnie oparta była na programie polskiego liceum i w lecie 1943 r. uzyskał tytuł technika budowy maszyn. Jego dyplom został zweryfikowany w 12.1950 r. na podstawie zarządzenia Ministra Oświaty z 22.01.1948 r.

Po wojnie:

W Krakowie zapisał się na Uniwersytet Jagielloński. Rozpoczął studia najpierw na Wydziale Prawa, a następnie na Wydziale Humanistycznym ze specjalizacją z socjologii.

Służba wojskowa
Przed wojną:
W czasie wojny:

Zgłosił się ochotniczo, wraz z bratem Janem, do organizujących się Oddziałów Obrony Lwowa. Od 09.1939 r. do 22.09.1939 r. został przydzielony do Ochotniczych Oddziałów Obrony Lwowa do 6 kampanii, 2 batalionu, 1 grupy. Stacjonowali w budynku IV gimnazjum. 22.09.1939 r. z powodu ciężkiego przeziębienia nabytego na froncie, otrzymał kartę urlopową do 24.10.1939 r., ale ze względu na zajęcie Lwowa przez armię sowiecką, batalion został rozwiązany.

Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:

W ostatnich dniach 08.1939 r. zgłosił się, jako poczatkujący technik, na wezwanie władz do pracy w warsztatach głównych PKP we Lwowie, by zastąpić pracowników mobilizowanych do wojska. W pierwszych dniach września po licznych bombardowaniach miasta, szczególnie dworca PKP i przyległych warsztatów nastąpiło ograniczenie działalności warsztatów.

W czasie wojny:

Po zajęciu Lwowa przez Niemców pracował w warsztatach PKP.

Po wojnie:

Po krótkim odpoczynku po powrocie z więzienia udało mu się zatrudnić w Centralnym Biurze Projektów Architektoniczno- Budowlanych, przemienionego później na „Miastoprojekt”. Pracował tam przez 14 lat jako projektant ds. ciepłowniczych a następnie w tej samej funkcji w Miejskim Biurze Projektów a po reorganizacji w Biurze Rozwoju Krakowa oraz jako główny projektant ciepłownictwa miasta Krakowa. 01.01.1983 r. przeszedł na wcześniejszą emeryturę.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

ZBoWiD, nr leg. 0136597.

ŚZŻAK, nr leg. 012053.

Od 1991 r. był członkiem ŚZŻAK oraz Środowiska Żołnierzy AK Obszaru Lwowskiego. Był włączony aktywnie w jego prace a szczególnie w prace Komisji Historycznej oraz w zespole redakcyjnym Biuletynu Informacyjnego Okręgu. Współpracował z Zarządem Okręgu przy budowie Panteonu Narodowego Żołnierzy AK Polskich Kresów Wschodnich oraz wystawy pt. Obszar Lwowski ZWZ-AK w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Przez szereg lat pełnił funkcję Prezesa Środowiska Żołnierzy AK Obszaru Lwowskiego im. “Orląt Lwowskich” w Krakowie.

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

Równocześnie w czasie działalności w AK brał udział w organizacji młodzieżowej Stronnictwa Narodowego, gdzie przeszedł “szkolenie ideologiczne”. W organizacji “Wyzwoleni” działał w grupie Eugeniusza Jamrozika. Zostaje przyjęty do NOW pod pseudonimem „Jasiński”.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Od 1940 r. działa w ZWZ, gdzie zbierał broń w rejonie ul. Zielonej i Cmentarza Łyczakowskiego. Po pierwszych aresztowaniach nastąpiła utrata łączności i związał się z organizacją “Wyzwoleni”.

Od 14.02.1942 r. został skierowany do plutonu „Rysia” Lwów-Śródmieście i walczył tam do 1944 r. Odbywa tam szkolenie, kolportuje prasę podziemną i wywiadowczą oraz uczestniczy w kilkuosobowych patrolach, które zdobyły broń od pojedynczych żołnierzy niemieckich. Brał także udział w akcjach  „małego sabotażu” rozwieszając naklejki z okazji polskich świąt na murach. Został redaktorem konspiracyjnych “Orląt” od 11.1943 r. W latach 1943-1944 ukończył kurs podchorążych. Prowadził nasłuch radiowy, pisał notatki i artykuły, zajmował się powielaniem numerów (na poddaszu lub w klasztorze bernardynów).

Data zaprzysiężenia:1941-09-06
Czasookres:1940-00-00 - 1945-12-22
Pełnione funkcje:

Redaktor

Kolporter

Kierownik działu prasowego w Wydziale Propagandy Komendy Okręgu Lwowskiego NOW od 09.1945 r.

Oddział względnie pion organizacyjny:BIP
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: Okręg AK Lwów, Podziemie Narodowe
Inspektorat Lwów-Miasto
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Od 11.1944 r. do 22.12.1945 r. brał udział w konspiracji w Sekcji Młodzieżowej SN, początkowo skupiali się na kolportażu.

W organizacji „NIE” współpracował z porucznikiem Bernardem Grzywaczem ps. „Marek”. Pracował jednocześnie w wydziale propagandy NOW, gdzie sporządzał nasłuch radiowy dla podziemnego „Słowa Polskiego”, a po aresztowaniu kilku kolejnych redaktorów przyjęty w 1945 r. do redagowania pisma. 23.12.1945 r.  z powodu zagrożenia aresztowaniem nielegalnie wyjeżdża do Polski.

W Krakowie po skontaktowaniu się przez Zbigniewa Nowosada ps. „Pękala” z konspiracją obejmuje funkcję kierownika Wydziału Młodzieżowego Komitetu Ziem Wschodnich oraz kierownika propagandy organizacji młodzieży akademickiej „Młodzież Wielkiej Polski- Młodzieży Wszechpolskiej”. Ma także udział w redagowaniu pisma „Biuletynu Kresowiaków” i „Młodej Polski”.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:

Od 23.07.1944 do 27.07.1944 r. bierze udział w akcji „Burza”. W lipcu gdy armia sowiecka podeszła pod Lwów i rozpoczęły się walki o miasto. Pluton „Rysia”, do którego należał, obsadził i uchronił od wysadzenia Pocztę Główną.

Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:

Jan Sura “Szczepan” – brat, żołnierz AK.

Maria Sura – bratowa, żołnierz AK.

Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Aresztowany 03.05.1946 r. w Krakowie za udział w demonstracji studenckiej, przetrzymywany w areszcie UB przez miesiąc. Został zwolniony z powodu braku dowodów. 03.12.1946 r. aresztowany w Krakowie przez UB za działalność w Komitecie Ziem Wschodnich, który prowadził działalność propagandową na rzecz powrotu ziem wschodnich do Polski, oraz związku akademickim „Młodzieży Wszechpolskiej”. Przewieziony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, a później do więzienia mokotowskiego. Po 9 miesiącach śledztwa wyrokiem Sądu Wojskowego został skazany na 6 lat pozbawienia wolności, które później zmieniono, w wyniku amnestii, na 3 lata więzienia we Wronkach. Wyrok odbywał od 03.12.1946 r. do 03.12.1949 r.

Wyrok został unieważniony wyrokiem Sądu Wojewódzkiego z 19.06.1995 r.

 

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Armii Krajowej (22.05.1984 r.)

Medal Wojska (trzykrotnie, 15.08.1948 r.)

Krzyż Kampanii Wrześniowej (15.08.1985 r.)

Krzyż Drugiej Obrony Lwowa (22.12.1981 r.)

Złoty Krzyż Zasługi (11.01.2005 r.)

Weteran Walk o Niepodległość

Pamiątkowa Odznaka Akcji „Burza”

Pamiątkowa Odznaka Żołnierz Kresowy Armii Krajowej

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

“Cracovia Leopolis”, nr 02, Kraków 1996, s. 7;

ŚZŻAK Okręg Lwów (Kraków), teczka osobowa Konrada Sury;

Węgierski J., Lwowska konspiracja narodowa i katolicka 1939-1947, Kraków 1994, s. 112, 158, 178, 185, 198, 206-208, 213, 230, 313;

“Wewnętrzny Biuletyn Informacyjny ŚZŻAK Obszaru Lwowskiego im. Orląt Lwowskich”, 2012, nr 9, s. 5;

“Zeszyty Historyczne”, ŚZŻAK, Oddział Gliwice 2001, nr 15, s. 4.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?