Grzywacz, Bernard

Bernard Grzywacz

pseud. Marek, Rumak, Szczerbiec

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Górski Albert, Orłowski Mieczysław, Stosik Stanisław
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1911-11-15
Miejsce urodzenia:Zalesie, pow. Tuchola
Data śmierci:1993-01-27
Miejsce śmierci:Wrocław
Miejsce pochówku: Cmentarz przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu
Rodzice
Imię ojca:Józef
Imię matki:Franciszka
Nazwisko panieńskie matki:Łęgowska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: podporucznik
Data: 1936-01-01
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: porucznik
Data: 1943-11-11
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Uczęszczał do prywatnego gimnazjum w Nowem, a potem do Gimnazjum Humanistycznego w Tczewie, gdzie uzyskał maturę w 1932 r.

W latach 1934-1939 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej (sekcja uzbrojenia). Odbył praktykę w Lyonie we Francji.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Obronił nową pracę dyplomową na Politechnice Warszawskiej, uzyskując stopień magistra inżyniera.

Służba wojskowa
Przed wojną:

W latach 1932-33 uczęszczał do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Miejsce pracy
Przed wojną:
W czasie wojny:
Po wojnie:

Podjął pracę jako elektryk w przedsiębiorstwie “Osobaja Stroitielno-montażnaja Czast”.  W późniejszym okresie podejmował pracę:

W latach 1957-59 pracował w Katowickim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego na stanowisku starszego inspektora maszyn wyciągowych i urządzeń odwadniających.

W latach 1959-62 pracował jako główny inżynier w kopalni “Staszic”.

W latach 1962-73 jako główny inżynier w kopalni Konin.

W latach 1973-1976 jako główny specjalista maszyn podstawowych w Zjednoczeniu Węgla Brunatnego we Wrocławiu.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

W czasie trwania studiów należał do Młodzieży Wszechpolskiej.

W czasie wojny:

W Warszawie we wrześniu 1939 r. wciągnięty został do Związku Jaszczurczego.

Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

ŚZŻAK, Lwowskie koło AK

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:

Od 05.1941 r. członek NOW. Od 08.1942  do 11.1942 r. był oficerem do spraw uzbrojenia w Komendzie Okręgu Lublin NOW.

Kierownik łączności w KG NOW w Warszawie, w sierpniu 1943 r. wysłany do Lwowa. Zastępca komendanta Okręgu NOW. Po aresztowaniu komendanta A. Mireckiego, został Komendantem Okręgu.

Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Po scaleniu NOW z AK był oficerem dla spraw oddziałów partyzanckich w Okręgu Lwów. W 08.1943 r. został wysłany z Warszawy do Lwowa na stanowisko zastępcy komendanta Okręgu NOW. W 1944 r. organizował oddział samoobrony w rejonie Żółkwi przed atakami UPA.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1943-12-00 - 1944-07-31
Pełnione funkcje:

Zastępca, a następnie komendant Okręgu NOW.

Oddział względnie pion organizacyjny:Komenda Okręgu
Okręg:Okręg Lwów
Przydział: Okręg AK Lwów, Podziemie Narodowe
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:
Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:

Kierownik łączności w Komendzie Głównej NOW.

Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:

Końcem 01.1945 r. grupa żołnierzy NOW pod jego dowództwem przeprowadziła akcję na “Gastronom”. W Komendzie Okręgu Lwów NIE objął funkcję kierownika referatu organizacyjnego. W grudniu udał się do Lublina, gdzie nawiązał kontakt z tamtejszą komendą NOW.

Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:
Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Aresztowany przez wojskowy kontrwywiad “Smiersz” we Lwowie 03.03.1945 r., więziony we Lwowie. Około 25.05.1945 roku zawieziony na “proces 16”. Przebywał w więzieniach na Łubiance i Butyrkach, na rozprawę go nie stawiono. W połowie 1945 r. przewieziono go do Lwowa, gdzie 15.09.1945 r. został skazany przez sowiecki Trybunał Wojenny na karę śmierci, z zmianą na 20 lat pracy katorżniczej.

Od 02.1946 r. więziony w Workucie. Do Polski przybył 21.06.1957 r.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Krzyż Partyzancki

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:

Grzywacz Bernard, Krąg Workuty, Ośrodek KARTA, Warszawa 2004.

Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0879;

Mazur G., Skwara J., Węgierski J., Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Katowice 2007, s. 366, 395, 436, 476, 519, 553, 559, 567, 577;

Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, Katowice 1997, s. 74-75;

Radomski J., Z lwowskiej Armii Krajowej przez Czerwoną Armię do niewoli niemieckiej, Kraków 2002, s. 17;

Spis polaków, którzy spędzili lata po II wojnie światowej, na zasadzie sowieckich trybunałów wojennych w łagrach Workuty, nr 345, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK “Wiano” w Łodzi;

Węgierski J., Armia Krajowa na Zachód od Lwowa, Kraków 1993, s. 64;

Węgierski J., Komendy Lwowskiego Obszaru i Okręgu Armii Krajowej 1941-1944, Kraków 1997, s. 61, 77, 413;

Węgierski J., Lwowska konspiracja narodowa i katolicka 1939-1947, Kraków 1994, s. 10, 14, 73-78, 80, 88-89, 94, 122, 189-190, 194, 199, 201, 204;

Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 54, 252;

ŚZŻAK Okręg Dolnośląski, teczka osobowa Bernarda Grzywacza.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?