Bernard Grzywacz
pseud. Marek, Rumak, Szczerbiec
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Górski Albert, Orłowski Mieczysław, Stosik Stanisław |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1911-11-15 |
Miejsce urodzenia: | Zalesie, pow. Tuchola |
Data śmierci: | 1993-01-27 |
Miejsce śmierci: | Wrocław |
Miejsce pochówku: | Cmentarz przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu |
Rodzice | |
Imię ojca: | Józef |
Imię matki: | Franciszka |
Nazwisko panieńskie matki: | Łęgowska |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | podporucznik |
Data: | 1936-01-01 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | porucznik |
Data: | 1943-11-11 |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Uczęszczał do prywatnego gimnazjum w Nowem, a potem do Gimnazjum Humanistycznego w Tczewie, gdzie uzyskał maturę w 1932 r. W latach 1934-1939 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej (sekcja uzbrojenia). Odbył praktykę w Lyonie we Francji. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Obronił nową pracę dyplomową na Politechnice Warszawskiej, uzyskując stopień magistra inżyniera. |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | W latach 1932-33 uczęszczał do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | Podjął pracę jako elektryk w przedsiębiorstwie “Osobaja Stroitielno-montażnaja Czast”. W późniejszym okresie podejmował pracę: W latach 1957-59 pracował w Katowickim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego na stanowisku starszego inspektora maszyn wyciągowych i urządzeń odwadniających. W latach 1959-62 pracował jako główny inżynier w kopalni “Staszic”. W latach 1962-73 jako główny inżynier w kopalni Konin. W latach 1973-1976 jako główny specjalista maszyn podstawowych w Zjednoczeniu Węgla Brunatnego we Wrocławiu. |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | W czasie trwania studiów należał do Młodzieży Wszechpolskiej. |
W czasie wojny: | W Warszawie we wrześniu 1939 r. wciągnięty został do Związku Jaszczurczego. |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | ŚZŻAK, Lwowskie koło AK |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | Od 05.1941 r. członek NOW. Od 08.1942 do 11.1942 r. był oficerem do spraw uzbrojenia w Komendzie Okręgu Lublin NOW. Kierownik łączności w KG NOW w Warszawie, w sierpniu 1943 r. wysłany do Lwowa. Zastępca komendanta Okręgu NOW. Po aresztowaniu komendanta A. Mireckiego, został Komendantem Okręgu. |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Po scaleniu NOW z AK był oficerem dla spraw oddziałów partyzanckich w Okręgu Lwów. W 08.1943 r. został wysłany z Warszawy do Lwowa na stanowisko zastępcy komendanta Okręgu NOW. W 1944 r. organizował oddział samoobrony w rejonie Żółkwi przed atakami UPA. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1943-12-00 - 1944-07-31 |
Pełnione funkcje: | Zastępca, a następnie komendant Okręgu NOW. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Okręgu |
Okręg: | Okręg Lwów |
Przydział: | Okręg AK Lwów, Podziemie Narodowe |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | |
Pełnione funkcje: | Kierownik łączności w Komendzie Głównej NOW. |
Oddział względnie pion organizacyjny: | |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | Końcem 01.1945 r. grupa żołnierzy NOW pod jego dowództwem przeprowadziła akcję na “Gastronom”. W Komendzie Okręgu Lwów NIE objął funkcję kierownika referatu organizacyjnego. W grudniu udał się do Lublina, gdzie nawiązał kontakt z tamtejszą komendą NOW. |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | Aresztowany przez wojskowy kontrwywiad “Smiersz” we Lwowie 03.03.1945 r., więziony we Lwowie. Około 25.05.1945 roku zawieziony na “proces 16”. Przebywał w więzieniach na Łubiance i Butyrkach, na rozprawę go nie stawiono. W połowie 1945 r. przewieziono go do Lwowa, gdzie 15.09.1945 r. został skazany przez sowiecki Trybunał Wojenny na karę śmierci, z zmianą na 20 lat pracy katorżniczej. Od 02.1946 r. więziony w Workucie. Do Polski przybył 21.06.1957 r. |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Partyzancki |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | Grzywacz Bernard, Krąg Workuty, Ośrodek KARTA, Warszawa 2004. |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW I/0879; Mazur G., Skwara J., Węgierski J., Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Katowice 2007, s. 366, 395, 436, 476, 519, 553, 559, 567, 577; Mazur G., Węgierski J., Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, Katowice 1997, s. 74-75; Radomski J., Z lwowskiej Armii Krajowej przez Czerwoną Armię do niewoli niemieckiej, Kraków 2002, s. 17; Spis polaków, którzy spędzili lata po II wojnie światowej, na zasadzie sowieckich trybunałów wojennych w łagrach Workuty, nr 345, (bdmw), maszynopis w zbiorach Archiwum Muzeum Okręgu Wileńskiego AK “Wiano” w Łodzi; Węgierski J., Armia Krajowa na Zachód od Lwowa, Kraków 1993, s. 64; Węgierski J., Komendy Lwowskiego Obszaru i Okręgu Armii Krajowej 1941-1944, Kraków 1997, s. 61, 77, 413; Węgierski J., Lwowska konspiracja narodowa i katolicka 1939-1947, Kraków 1994, s. 10, 14, 73-78, 80, 88-89, 94, 122, 189-190, 194, 199, 201, 204; Węgierski J., W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 54, 252; ŚZŻAK Okręg Dolnośląski, teczka osobowa Bernarda Grzywacza. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?