Maciej Kalenkiewicz
pseud. Bóbr, Kotwica, Kotwicz, Maciej
Dane osobowe | |
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie: | Jan Kotwicz, Maciej Kotwicz, Jan Kaczmarek, Franciszek Tomaszewicz |
Płeć: | mężczyzna |
Data urodzenia: | 1906-07-01 |
Miejsce urodzenia: | Pacewicze |
Data śmierci: | 1944-08-21 |
Miejsce śmierci: | Surkonty |
Miejsce pochówku: | Surkonty rej. Raduń |
Rodzice | |
Imię ojca: | Jan |
Imię matki: | Helena |
Nazwisko panieńskie matki: | Zawadzka |
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: | major |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: | podpułkownik |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie: | |
Data: | |
Starszeństwo: | |
Organ nadający: | |
Wykształcenie cywilne | |
Przed wojną: | Od 1916 r. uczył się w Gimnazjum Nauczycieli i Wychowawców w Wilnie (późniejsze Gimnazjum Państwowe im. Zygmunta Augusta), następnie od 1920 r. w Korpusie Kadetów nr 2 w Modlinie. W 1924 r. zdał egzamin dojrzałości. Od października 1930 r. rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. W marcu 1935 r. obronił dyplom inżyniera urządzeń i komunikacji miejskich. |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Służba wojskowa | |
Przed wojną: | Od 1 sierpnia 1924 r. rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie. Po ukończeniu szkoły 15 sierpnia 1926 r. został awansowany do stopnia podporucznika. Od 17 października 1927 r. pełnił funkcję dowódcy plutonu w 1 Pułku Saperów Legionów im. Tadeusza Kościuszki. Rok później został awansowany do stopnia porucznika. Od września 1928 r. został instruktorem w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, a od 29 sierpnia 1929 r. w Centrum Wyszkolenia Saperów. 19 marca 1936 r. został awansowany do stopnia kapitana i przydzielony jako dowódca kompanii do Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. W styczniu 1938 r. został przyjęty do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, z najlepszym wynikiem egzaminu wstępnego spośród ok. 800 zgłoszeń na 65 miejsc. |
W czasie wojny: | Pod koniec sierpnia 1939 r. został zmobilizowany i przydzielony do sztabu 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu, Suwalskiej Brygady Kawalerii, w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Uczestniczył w budowie umocnień w rejonie Augustowa, Kanału Augustowskiego oraz Biebrzy. Od 15 września 1939 r. pełnił funkcję adiutanta taktycznego 110 Pułku Ułanów, w grupie gen. Wacława Przeździeckiego. Od 28 września został szefem sztabu, od października zastępcą dowódcy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr Henryka Dobrzańskiego “Hubala”. Uczestniczył wraz z oddziałem w walkach z Niemcami w rejonie Gór Świętokrzyskich, w Lasach Starachowickich i Suchedniowskich.
|
Po wojnie: | |
Miejsce pracy | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność społeczna, związkowa i polityczna | |
Przed wojną: | |
W czasie wojny: | |
Po wojnie: | |
Działalność w ruchu kombatanckim | |
Opis działań: | |
Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych | |
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”: | |
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach | |
Działalność: | Od 1944 r. dowódca Zgrupowań Nadniemeńskich AK, ostatni Komendant Okręgu Nowogródzkiego. Poległ w walce z oddziałami sowieckimi w bitwie pod Surkontami 21 sierpnia 1944 r. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1944-03-00 - 1944-08-21 |
Pełnione funkcje: | Dowódca Zgrupowania Południowego (Nadniemeńskiego), Komendant Okręgu Nowogródzkiego (od 17 lipca do 22 sierpnia 1944 r.) oraz dowódca 77 Pułku Piechoty |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Okręgu, Zgrupowanie Południe |
Okręg: | Okręg Nowogródek |
Przydział: | Okręg Nowogródek AK (1942-1944), Zgrupowanie Południe Okręgu Nowogródek AK, Akcja „Burza” w Okręgu Wileńsko-Nowogródzkim AK |
Komenda Okręgu Nowogródek AK | |
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami | |
Działalność: | Jako cichociemny został zrzucony do Polski w nocy z 27 na 28.12.1941 r. w operacji lotniczej krypt. „Jacket” Od 1942 r. pracował w Oddziale Operacyjnym KG AK, stworzył koncepcję “Akcji Wileńskiej”, mającej za zadanie zająć Wilno i utrzymać je do czasu nadejścia Armii Czerwonej. |
Data zaprzysiężenia: | |
Czasookres: | 1941-12-27 - 1944-03-00 |
Pełnione funkcje: | Oddział Operacyjny KG AK |
Oddział względnie pion organizacyjny: | Komenda Główna AK |
Działalność w podziemiu antykomunistycznym: | |
Opis działań: | |
Udział w akcji "Burza" | |
Opis działań: | |
Konspiracyjni współpracownicy | |
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy: | |
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację: | |
Służba w innych formacjach wojskowych | |
Polskich: | We Francji pełnił funkcję instruktora w Centrum Wyszkolenia Saperów, później został referentem w KG ZWZ w Paryżu. Służbę kontynuował w Wielkiej Brytanii pełniąc obowiązki dowódcy kompani saperów, a w późniejszym czasie przydzielony został do Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza jako referent w Wydziale Wojsk Spadochronowych. Był również współtwórcą koncepcji lotniczej łączności z krajem oraz polskich wojsk spadochronowych (14.02.1940 r.). W ramach stworzonej łączności lotniczej z krajem, zgłosił grupę złożoną z 16 oficerów gotowych do wzięcia udziału w desancie do kraju. |
Niepolskich: | |
Represje | |
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów): | |
Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa | |
Ordery i odznaczenia | |
Lista odznaczeń | Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – dwukrotnie (pierwszy raz – 1942 r., drugi raz – pośmiertnie) |
Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna | |
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK: | |
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki: | |
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej | Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Bydgoszcz 1996, s. 31, 48; Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Z dziejów Armii Krajowej na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941–1945), Radom 1997; Erdman J., Droga do Ostrej Bramy, Warszawa 1990; FOK, Archiwum Wschodnie, sygn. AW III/618.40.11; Korab-Żebryk R., Operacja wileńska AK, Warszawa 1985; Krajewski K., Armia Krajowa na ziemi nowogródzkiej [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, (red.) K. Komorowski, Warszawa 1996, s. 156, 169, 173; Krajewski K., Na ziemi nowogródzkiej: “NÓW”-Nowogródzki Okręg Armii Krajowej, Warszawa 1997; Krajewski K., Jan Borysewicz “Krysia” “Mściciel” 1913-1945, Warszawa 2013, s. 82, 83, 117, 118, 120, 121, 125, 129, 130, 137-139, 141-143; Krajewski K., “Szlakiem Narbutta”, Warszawa 2015, s. 23, 24, 33, 34, 50, 51; Morelewski J. F., Pokolenie akowskie, Bydgoszcz 1995, s. 183; “Orzeł Biały”, 2019, R. XXX, nr 7 (331), s. 13; “Orzeł Biały”, 2020, R. XXXI, nr 5 (341), s. 26; Potocki M., Między Dźwiną a Wilią. Wspomnienia dowódcy Wileńskiego Zgrupowania nr 2 AK, Warszawa-Kraków 2015, s. 147; Prawdzic-Szlaski “Prawdzic” J., Nowogródczyzna w walce 1940-1945, Londyn 1976, s. 88, 122, 128, 143, 158, 215; Rychter J., Spis dowódców ZWZ-AK, (bdmw), rękopis w zbiorach MAK; Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz [w:] “Mówią wieki” nr 9/1986; Słownik Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej. Bydgoszcz 1995. T 1, s. 152-155; “Szlakiem Narbutta” nr 1. kwiecień (IV) rok 1988, str. 35; Szymański M., Oddział majora “Hubala”, Warszawa 1986; Tochman K., Słownik biograficzny, Rzeszów 2000, t. 1, s. 69-72; Tucholoski J., Cichociemni, Warszawa 1985, s. 332; Tucholski J., Cichociemni, Warszawa 2009, s. 8, 27-28, 146, 161-167; Wiąk W.J., Struktura organizacyjna Armii Krajowej 1939-1944, Warszawa 2003, s. 33; “Wileńskie Rozmaitości”, 1999, nr 1 (51); “Wileńskie Rozmaitości”, 1999, nr 6 (56), s. 69; Zagacki D., Walki VIII Batalionu AK na Nowogródczyźnie, “Echa Polesia”, nr 4, 2018, s. 34. |
Ikonografia | |
Ewentualne uwagi | |
Fotografie | |
Skany załączonych dokumentów | |
Pobierz jako plik tekstowy |
Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?