Czaykowski, Andrzej

Andrzej Czaykowski

pseud. Garda

Dane osobowe
Inne nazwiska w czasie okupacji lub po wojnie:Aleksander Wasilewski, Tomasz Sulikowski, Witold Andrzej Sienkiewicz
Płeć:mężczyzna
Data urodzenia: 1912-02-07
Miejsce urodzenia:Urdomino
Data śmierci:1953-10-10
Miejsce śmierci:Warszawa
Miejsce pochówku: nieznane, symboliczny grób na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”
Rodzice
Imię ojca:Witold
Imię matki:Halina
Nazwisko panieńskie matki:Przegonia-Kryńska
Stopień wojskowy uzyskany przed II wojną światową: podporucznik
Data: 1934-08-15
Starszeństwo: ze starszeństwem
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany w konspiracji: major
Data: 1944-10-01
Starszeństwo:
Organ nadający:
Stopień wojskowy uzyskany po wojnie:
Data:
Starszeństwo:
Organ nadający:
Wykształcenie cywilne
Przed wojną:

Od 1922 r. uczył się w Gimnazjum im. Władysława IV, a następnie w Gimnazjum im. J. Lelewela oraz w Gimnazjum w Kutnie.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Służba wojskowa
Przed wojną:

W latach 1929-1932 służył w Korpusie Kadetów nr 1 we Lwowie. W latach 1932-1934 uczył się w Szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Od 1934 r. w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. B.Mościckiego w Augustowie, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu w 3 szwadronie.

W czasie wojny:

W czasie wojny obronnej na stanowisk dowódcy plutonu łączności w 1 Pułku Ułanów wchodzącym w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii. 13 września uniknął rozbicia i razem z plutonem dotarł do ośrodka zapasowego pułku w Wołkowysku. Tam wszedł w skład 2 szwadronu. Po ataku armii sowieckiej dotarł z oddziałem do granicy litewskiej. Został internowany w Olicie i Rakiszkach, skąd uciekł 28 grudnia i przedostał się do Kowna, a następnie do Wilna.

Od maja 1943 r. w Glasgow rozpoczął szkolenie cichociemnych. Został przeszkolony na kursach ze specjalnością w dywersji i odbiorze zrzutów. Zaprzysiężony 3 września 1943 r. Zrzucony do okupowanego kraju w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 r.

Po wojnie:

Zdemobilizowany 25 lipca 1947 r.

Miejsce pracy
Przed wojną:

W latach 1932-1934 r. podczas nauki w Szkole Podchorążych redagował pismo “Tętent”.

W czasie wojny:
Po wojnie:

Od 1949 r. podczas pobytu w Londynie pracował przy odnawianiu mebli.

Działalność społeczna, związkowa i polityczna
Przed wojną:

Podczas nauki w gimnazjum w Kutnie założył drużynę harcerską.

W czasie wojny:
Po wojnie:
Działalność w ruchu kombatanckim
Opis działań:

Od 1947 r. w Londynie działał w Zarządzie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów jako członek a następnie jako wiceprezes oddziału na Anglię.

Przynależność i udział w pracach innych organizacji i instytucji podziemnych
Przed scaleniem i wstąpieniem do ZWZ-AK, jak i „równolegle”:
Przynależność do ZWZ-AK na Kresach
Działalność:

Po ucieczce z obozu internowania dotarł do Kowna skąd wyjechał do Wilna. Włączył się w prace konspiracyjną w ramach ZWZ. 11 lutego 1940 r. jako łącznik wyruszył z Wilna w kierunku Warszawy. Po drodze został aresztowany.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:1940-00-00 - 1941-02-11
Pełnione funkcje:

Łącznik

Oddział względnie pion organizacyjny:
Okręg:Okręg Wilno
Przydział: Okręg Wilno ZWZ (1941-1942)
Przynależność do ZWZ-AK poza Kresami
Działalność:

Po skoku w kwietniu 1944 r. został przydzielony do Oddziału V Sztabu Komendy Głównej AK. Pełnił funkcję oficera operacyjnego Komórki Przerzutów Powietrznych “M II-Grad”, od lipca 1944 r. w Oddziale I.

Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako zastępca dowódcy 2 batalionu w Pułku “Baszta”. 19-21 sierpnia 1944 r. zorganizował batalion “Ryś”, którym dowodził. Ze swoim oddziałem walczył na Mokotowie i Sielcach. Następnie był zastępcą dowódcy połączonych batalionów “Oaza-Ryś”.

Po upadku powstania wyszedł z Warszawy, skąd dotarł do Milanówka i nawiązał kontakt z Oddziałem I Obszaru Zachodniego AK, nad którym objął dowództwo. W grudniu wszedł w skład odtworzonej Komendy Głównej AK, działał w Komórce Przerzutów Powietrznych “Syrena”, a następnie w Oddziale III.

Data zaprzysiężenia:
Czasookres:
Pełnione funkcje:
Oddział względnie pion organizacyjny:
Działalność w podziemiu antykomunistycznym:
Opis działań:
Udział w akcji "Burza"
Opis działań:
Konspiracyjni współpracownicy
Przełożeni, podwładni i organizacyjni koledzy:
Członkowie rodziny zaangażowani w konspirację:
Służba w innych formacjach wojskowych
Polskich:

Po opuszczeniu łagru i nawiązaniu kontaktu z polskim oficerem łącznikowym skierowany został do Buzułuku. W połowie listopada 1941 r. rozpoczął służbę w w Armii Polskiej, przydzielony do pełnienia obowiązków dowódcy plutonu w szwadronie przybocznym Dowódcy Armii. W grudniu 1942 r. wyjechał do Bagdadu skąd po wielu przesiadkach w maju 1943 r. dotarł do Glasgow.

Pod koniec czerwca 1945 r. dotarł do II Korpusu w Neapolu. Służył w 12 Pułku Ułanów Podolskich i 3 Dywizji Strzelców Karpackich oraz w 2 Dywizji Pancernej. Od lutego 1946 r. był zastępcą dowódcy pułku.

Niepolskich:
Represje
Represje stosowane przez Niemców (pobyt w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

28 grudnia 1944 r. został aresztowany przez gestapo w Częstochowie. Przewieziony do więzienia w Tomaszowie Mazowieckim, a stamtąd do Montelupich w Krakowie. W styczniu 1945 r. ewakuowany do obozu Gross-Rosen, a w lutym do Dory. 11 kwietnia 1945 r. uwolniony przez wojska amerykańskie.

Represje stosowane przez Związek Sowiecki (pobyt w sowieckich więzieniach i łagrach - daty i miejsce, nazwiska współwięźniów):

Aresztowany 13 lutego 1941 r. podczas przekraczania granicy litewsko-sowieckiej w okolicach Oszmiany. Otrzymał wyrok 5 lat łagrów i został skierowany do obozów roboczych Kargopol położonych na południe od Archangielska. 15 października 1941 r. na mocy układu Sikorski-Majski został zwolniony.

Represje ze strony polskiego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

29 lipca 1949 r. przyleciał do Polski pod nazwiskiem Tomasz Sulikowski z zamiarem pracy na rzecz rządu emigracyjnego w Londynie. Aresztowany 13 sierpnia 1951 r. w Krakowie. 17 sierpnia przyjęty w więzieniu śledczym na Mokotowie. Skazany na karę śmierci pod fałszywym zarzutem prowadzenia działalności wywiadowczej na rzecz Wielkiej Brytanii. Wyrok wykonano 10 października 1953 r. w więzieniu mokotowskim. Miejsce pochówku nieznane.

Ordery i odznaczenia
Lista odznaczeń

Virtuti Militari 5 klasy

Autorstwo wspomnień, relacji, pamiętników, dzieł literackich, opracowań naukowych, działalność redakcyjna
Poświęconych historii a w szczególności ZWZ-AK:
Poświęconych innym dziedzinom nauki i sztuki lub publicystyki:
Źródła archiwalne i literatura do noty biograficznej

Tochman K.A., Słownik biograficzny cichociemnych, t. 1, Oleśnica 1994, s. 32-34.

Ikonografia
Ewentualne uwagi
Fotografie
Skany załączonych dokumentów
Pobierz jako plik tekstowy

Chcesz zgłosić uwagę do biogramu?